Zuud-Europa

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Zuud-Europa, ouch waal Mediterraans Europa nao de gelieknamig ziè, ies 't utersjte zuje van 't Europees kontinent. De zuudgrens van 't zuuje ies de Mediterranee, die Europa sjeit van Noord-Afrika. De noordgrens ies ivvels subjek van discussie. Luuj oet dizze regio weure dieks zujerlinge of Mediterrane geneump. Zuud-Europeane zin dieks sjlachoffer van steoreotype oet Wes- en Noord-Europa; zoa zawwe de luuj luier en temperamentvoller zin. Angersjum geuf 't ouch clichés euver 't noorde bie zujerlinge. Noorderlinge zawwe neet kinne genete, te väöl te wirke en neet sociaal te zin.

Euver 't algemein weure Portugal, Sjpanje, Italië, Griekeland, Europees Turkieë en (gans of zuujelik) Frankriek mitgerekend tot Zuud-Europa. Soms weurt de ganse Balkan mitgerekend, in anger gevalle weurt dat sjiereiland besjtempeld es Zuudoas-Europa.

't Geuf versjillende definities van Zuud-Europa:

• Taal - Luuj die Romaanse tale of Grieks kalle. In dat geval zaw Zuud-Europa al metein onger Mesjtreech, bie Luuk beginne. Wienig luuj geve ivvels aan dat Zuud-Europa hie sjtart.
• Religie - Luuj die katheliek of Grieks-Orthedox zin. Hie begint Zuud-Europa zelfs nog noordelikker, te zuuje van de Maas en Rien bie de noordgrens van Nederlands-Limburg en Noord-Brabant. Ouch dit ies 'n wienig gebruukde definitie.
• Historie - 't Romeins Riek. De regio dae oats deil waor van dat Riek weurt soms es zujelik besjtömpeld. In dat geval zou de gansen Euregio Maas-Rien onger Zuud-Europa valle.
• Cuisine - De zoagenaamde Boter/Olie-linie. De regio's woa van oarsjpronk olie weurt gebruuk, ies in dat geval Zuud-Europees. In dat geval liegk allein 't Zuujelik gedeilte van Frankriek in dae regio. Ouch liegke inkele noordelik gelege gedeiltes van Italië in 't boter-gebeed.
• Alcohol - De zoegenaamde Beer/Wien-linie en Vodka/Wien linie. In daes definitie liegk zoa good es gans Frankriek in Zuud-Europa, op Hauts-de-France en de Elzas nao - woa van oarsjpronk geine wien, mer veural beer gedronke weurt.
• Geografie (berg) - Regio's die te zuje liegke van de "groate berg van Europa": de Alpe, Pyreneeë en Balkan. Dit is de meis zujelik gelaege definitie van Zuud-Europa. In Frankriek liegke dan meh e paar bergdörpkes in 't zuje en e groat gedeilte van Noord-Italië liegk ouch neet in Zuud-Europa.
• Geografie (ziè) - 't Deil van Europa wat kortbie de zuujelikke waterliechame van Europa ligke: de Mediterraanse Ziè, de Zjwarte Ziè en 't zujelik deil van de Atlantische Oceaan, namelik dat deil wat onger dezelfde breidtegraad van de Mediterraanse en Zjwarte Zièje liegk. Dit is ein van de meis gengbaar definities. Portegal, Sjpanje, Zuud-Frankriek, zoea good es gans Italië (op 'n paar hièl noordelikke gelaege regio's, wie Tyrol en Aosta, nao) en de Balkan zin dan Zuud-Europees.
• Combinatie - Dieks weure de bovegeneumde definities in combinatie gebruuk es bezej veur Zuud-Europa. Zoa weurt dus dieks gesjtild dat Zuud-Europa euverwaegend 't kathelieke gelouf aanhingk en Romaanstalig ies, mit 'n sjterk historie in 't Romeins Riek en 'n cuisine wao-in wien en olie 'n wiechtige plaats innumme.