Euregio Maas-Rien: Versjèl tösje versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 2: Tekslien 2:
[[Plaetje:EuregioMaas-rijn.svg|thumb|250px|Euregio Maas-Rien:greun is [[Belsj]], blow is [[Nederland]] en roeëj is [[Duutsjlaand]]]]
[[Plaetje:EuregioMaas-rijn.svg|thumb|250px|Euregio Maas-Rien:greun is [[Belsj]], blow is [[Nederland]] en roeëj is [[Duutsjlaand]]]]
[[Plaetje:The_Limburg_provinces_and_the_neighbouring_Euroregional_districts.png|thumb|250px|'n Minder gengbaar mer administratief belangriek variant van de Euregio Maas-Rien, mit gans [[Nederlands-Limburg]], in plaats van allein [[Zuud-Limburg]] en 't gans deils van 't [[Regierungsbezirk Kölle|Kölsj distrik]] en 't [[Regierungsbezirk Düsseldorf|Dusseldörps distrik]].]]
[[Plaetje:The_Limburg_provinces_and_the_neighbouring_Euroregional_districts.png|thumb|250px|'n Minder gengbaar mer administratief belangriek variant van de Euregio Maas-Rien, mit gans [[Nederlands-Limburg]], in plaats van allein [[Zuud-Limburg]] en 't gans deils van 't [[Regierungsbezirk Kölle|Kölsj distrik]] en 't [[Regierungsbezirk Düsseldorf|Dusseldörps distrik]].]]
De '''Euregio Maas-Rien''' ies 'ne [[euregio]] ('n internationaal samewèrkingsverband van regionaal en gemeintelike euverhede binne de [[Europese Unie]]) en 'n [[agglomeratie]] in 't grensgebeed [[Belsj]]-[[Duutsjland]]-[[Nederland]] dae e gebeed róndum de rivier de [[Maas]] en ten weste van de [[Rien]] besjleit. In deze euregio liegke de sjtae [[Mestreech]], [[Heerle]], [[Hasselt]], [[Genk]], [[Luuk]] en [[Aoke]] ([[MHAL-sjtrieëk|MHAL]]) en [[Zittert-Gelaen]], [[Verviers]], [[Eupe]], [[Visé]] en [[Tóngere]]. In 't gebeed wone óngevaer 3,9 miljoan luuj.
De '''Euregio Maas-Rien''', of sumpelweeg '''Maas-Rien''', ies 'ne [[euregio]] ('n internationaal samewèrkingsverband van regionaal en gemeintelike euverhede binne de [[Europese Unie]]) en 'n [[agglomeratie]] in 't grensgebeed [[Belsj]]-[[Duutsjland]]-[[Nederland]] dae e gebeed róndum de rivier de [[Maas]] en ten weste van de [[Rien]] besjleit. In deze euregio liegke de sjtae [[Mestreech]], [[Heerle]], [[Hasselt]], [[Genk]], [[Luuk]] en [[Aoke]] ([[MHAL-sjtrieëk|MHAL]]) en [[Zittert-Gelaen]], [[Verviers]], [[Eupe]], [[Visé]] en [[Tóngere]]. In 't gebeed wone óngevaer 3,9 miljoan luuj. Historisch gezeen kump Maas-Rien veur 'n groat gedeilte euverheer mit 't oud [[Hertogdom Limburg]].


De Euregio Maas-Rien woort opgeriech in [[1976]]. 't Ies 'n [[sjtiechting]] volges 't Nederlands rech gevestig in 't [[Gouvernemint|Gouvernement]] in Mestreech en van 2007 in [[Eupe]].
De Euregio Maas-Rien woort opgeriech in [[1976]]. 't Ies 'n [[sjtiechting]] volges 't Nederlands rech gevestig in 't [[Gouvernemint|Gouvernement]] in Mestreech en van 2007 in [[Eupe]].
Tekslien 17: Tekslien 17:


Binne de euregio weurt samegewèrk op versjillende terreine, wie bieveurbeeld [[ónderwies]], [[economie]], [[toerisme]], [[natuur]] en [[miljeu]], [[cultuur]] en [[verkièr]]. Veurbeelde van dees samewèrking zint 't vleegveld [[Maastricht-Aachen Airport]], de [[Transnationaal Universiteit Limburg]] (tUL) en de samewèrking tösje de [[Hoagesjoal Zuyd]] en de [[Fachhochschule Aachen]].
Binne de euregio weurt samegewèrk op versjillende terreine, wie bieveurbeeld [[ónderwies]], [[economie]], [[toerisme]], [[natuur]] en [[miljeu]], [[cultuur]] en [[verkièr]]. Veurbeelde van dees samewèrking zint 't vleegveld [[Maastricht-Aachen Airport]], de [[Transnationaal Universiteit Limburg]] (tUL) en de samewèrking tösje de [[Hoagesjoal Zuyd]] en de [[Fachhochschule Aachen]].

== Tale ==
Historisch gezeen ies [[Zuudnederfrankisch]] (de euverkoepelende term veur [[Limburgs]] en [[Ripuarisch]]) de sjtreektaal van de Maas-Rien-regio. Allewiel ies dat ummer minder 't geval. Zoa domineert huuj 't [[Hoagduutsj]] aan de [[Duutsjland|Duutsje]] kant van de grens en [[Frans]] aan de [[Wallonië|Waalse]] kant van de grens. Ouch in [[Belsj Limburg]] begint de sjtreektaal qua sjprekers oet te sjterve en nump 't [[Nederlands]] dao 't alledaags taalgebruuk ummer miè euver. In [[Nederlands Limburg]] ies de sjtreektaal nog altied 't sjterks mer dao sjteit 't [[Limburgs]] ummer miè onger invlood van 't [[Nederlands]], woadoor Limburgs- en Ripuarischsjprekende luuj die aan de anger kant van de grens wone Nederlandse Limburgers ummer minger good kin versjtoon.

In plaats daovan sjpreek me allewiel ummer miè de nationaal tale van de leng woa de Euregio in ies opgedeild: Nederlands, [[Duutsj]] en Frans. Onger mekaar weurt soms waal ein van die drie tale gesjproke mer wat ummer diekser gebeurt ies dat Maas-Rienlengersj euvergaon op 't [[Ingelsj]]. Ingelsj es [[lingua franca]] gebruuke gebeurt allewiel euveral in [[Europa]] en zelfs wiet dao boete.


== Literatuur ==
== Literatuur ==

Versie op 3 mrt 2021 18:00

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Euregio Maas-Rien:greun is Belsj, blow is Nederland en roeëj is Duutsjlaand
'n Minder gengbaar mer administratief belangriek variant van de Euregio Maas-Rien, mit gans Nederlands-Limburg, in plaats van allein Zuud-Limburg en 't gans deils van 't Kölsj distrik en 't Dusseldörps distrik.

De Euregio Maas-Rien, of sumpelweeg Maas-Rien, ies 'ne euregio ('n internationaal samewèrkingsverband van regionaal en gemeintelike euverhede binne de Europese Unie) en 'n agglomeratie in 't grensgebeed Belsj-Duutsjland-Nederland dae e gebeed róndum de rivier de Maas en ten weste van de Rien besjleit. In deze euregio liegke de sjtae Mestreech, Heerle, Hasselt, Genk, Luuk en Aoke (MHAL) en Zittert-Gelaen, Verviers, Eupe, Visé en Tóngere. In 't gebeed wone óngevaer 3,9 miljoan luuj. Historisch gezeen kump Maas-Rien veur 'n groat gedeilte euverheer mit 't oud Hertogdom Limburg.

De Euregio Maas-Rien woort opgeriech in 1976. 't Ies 'n sjtiechting volges 't Nederlands rech gevestig in 't Gouvernement in Mestreech en van 2007 in Eupe.

De besjtuurlike einhede die samewèrke in de Euregio Maas-Rien zint:

Binne de euregio weurt samegewèrk op versjillende terreine, wie bieveurbeeld ónderwies, economie, toerisme, natuur en miljeu, cultuur en verkièr. Veurbeelde van dees samewèrking zint 't vleegveld Maastricht-Aachen Airport, de Transnationaal Universiteit Limburg (tUL) en de samewèrking tösje de Hoagesjoal Zuyd en de Fachhochschule Aachen.

Tale

Historisch gezeen ies Zuudnederfrankisch (de euverkoepelende term veur Limburgs en Ripuarisch) de sjtreektaal van de Maas-Rien-regio. Allewiel ies dat ummer minder 't geval. Zoa domineert huuj 't Hoagduutsj aan de Duutsje kant van de grens en Frans aan de Waalse kant van de grens. Ouch in Belsj Limburg begint de sjtreektaal qua sjprekers oet te sjterve en nump 't Nederlands dao 't alledaags taalgebruuk ummer miè euver. In Nederlands Limburg ies de sjtreektaal nog altied 't sjterks mer dao sjteit 't Limburgs ummer miè onger invlood van 't Nederlands, woadoor Limburgs- en Ripuarischsjprekende luuj die aan de anger kant van de grens wone Nederlandse Limburgers ummer minger good kin versjtoon.

In plaats daovan sjpreek me allewiel ummer miè de nationaal tale van de leng woa de Euregio in ies opgedeild: Nederlands, Duutsj en Frans. Onger mekaar weurt soms waal ein van die drie tale gesjproke mer wat ummer diekser gebeurt ies dat Maas-Rienlengersj euvergaon op 't Ingelsj. Ingelsj es lingua franca gebruuke gebeurt allewiel euveral in Europa en zelfs wiet dao boete.

Literatuur

Externe link

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Euregio_Maas-Rien&oldid=447782"