8 december

8 december is de 342ste daag van 't jaor (343ste in ein sjrikkeljaor) in de Gregoriaanse kalender. Nog 23 daag pes 't eindj van 't jaor.

Gebäörtenisse

• 1537- In Honduras wirt de sjtad Santa María de la Nueva Valladolid, (ofwaal Comayagua) gesjtich.
• 1590 - Kroaning van Paus Gregorius XIV in Roame.
• 1703 - De Kapel op Begraafplaatsj 't Heilig Kruus in Zjwolle sjtort in biej eine hevige sjtörm.
• 1700 - Kroaning van Paus Clemens XI in Roame.
• 1854 - Paus Pius IX vaardigt 't dogma van de Ónbevlekde Óntvangenis oet, dat beliejt dat de Maag Maria gebaore is zónger erfzónde.
• 1864 - Encycliek Quanta Cura van Paus Pius IX, wo-in hae geweitesvriejheid, godsdeensvriejheid en sjeijing van kirk en sjtaat veraordeilt. Toegevoog is ein lies van 80 dwalinge, de Syllabus Errorum.
• 1869 - Paus Pius IX äöpent 't Eësjte Vaticaans Concilie.
• 1889 - Op initiatief van Pim Mulier wirt de Nederlandse Atletiek en Voetbalbóndj, de veurluiper van de KNVB, opgerich.
• 1860 - Oprichting van de nv Gemeintekrediet van Belsj.
• 1881 - 't Ringtheater in Wene brent aaf.
• 1914 - Sjlaag óm de Falklandjeilande tösje 't Verenigd Keuninkriek en Duutsjlandj.
• 1917 - De Turke, ónger bevel van Erich von Falkenhayn, planne eine aanval op de Britse linies van Edmund Allenby. De Sjlaag óm Jeruzalem is begoosj.
• 1931 - Octrooi op coax-kabel verleënd aan Lloyd Espenschied en Herman Affel.
• 1941 - 't Congres van de Verenigde Sjtate verklaort Japan de aorlog. Allein de vrouwelike aafgevaardigde Jeannette Rankin sjtömp taenge.
• 1941 - Nederlandj verklaort Japan de aorlog naodat Japan Britse en Amerikaanse gebeje aanvilt.
• 1941 - In 't concentratiekamp Chelmno biej Łódź gebruuk Duutsjlandj veur ’t eësj op vrachwages gemonteerde gaaskamers óm judde te vermaorde.
• 1944 - Biej eine euverval op de Leëuwarder gevangenis waere ruum vieftig verzètsluuj bevried.
• 1949 - De hoofsjtad van de Chinese Repeliek wirt verplaatsj van Nanking nao Taipei op Taiwan.
• 1961 - Heroprichting van 't Bisdóm Antwerpe in Belsj, dat eërder besjtóng van 1559 pes 1801. De naam van 't Aartsbisdóm Mechele wirt gewiezigd in Mechele-Brussel.
• 1965 - Biej wèt wirt prins Claus genaturaliseerd tot Nederlander.
• 1965 - Paus Paulus VI sjlut in Roame de veerde en lètste zitting van 't Tweëde Vaticaans Concilie.
• 1976 - The Eagles brènge Hotel California oet, ein van de bès verkoupende albums aller tieje.
• 1980 - Óm tieën minute veur èlf in de aovend wirt poplegende John Lennon veur zien hoes in 't Dakota geboew aan 72nd Street New York vermaord door Mark David Chapman.
• 1982 - In Suriname woaere 15 critici van 't bewèndj van Desi Bouterse - veurnamelik journaliste, vakbondsluuj en advocate - vermaord (zuug Decembermaorde).
• 1984 - Óngerteikening in Togo van de derde Euvereinkóms (Lomé III) tösje de Europese Gemeinsjap en 66 lenj in Afrika, 't Carïbisch gebeed en de Sjtil Oceaan (ACS).
• 1987 - Óngerteikening van 't INF-verdraag in Washington, door de Amerikaanse president Ronald Reagan en de Sovjetleijer Michail Gorbatsjov.
• 1991 - Leijersj van Ruslandj, Wit-Ruslandj en Oekraïne teikene 't Akkaord van Minsk womit ein eindj kump aan de Sovjet-Unie, en womit 't Gemenebest van Ónaafhankelike Sjtate sjtart.
• 1993 - De Amerikaanse president Bill Clinton teikent de North American Free Trade Agreement (NAFTA).
• 1994 - De Amerikaanse president Bill Clinton teikent ein wèt wodoor de Verenigde Sjtate deilnumme in de General Agreement on Tariffs and Trade (GATT).
• 1999 - Ruslandj en Wit-Ruslandj sjlute ein unieverdraag. Allebei de lenj mótte taenge 2005 eine gemeinsjappelike muntj höbbe.
• 2002 - Haitske van de Linde versjleit Emile Ratelband en volg Fred Teeven op es liestrèkker van Laefbaar Nederlandj.
• 2002 - Nederlandj verlus in de finale van 't WK hockey veur vrouwe op sjtraofbel van Argentinië.
• 2003 - Ruslandj dreug 't archief van de joodse gemeinte in Den Haag euver aan 't Haags Gemeintearchief.
• 2003 - In Argentinië wirt bekènd dat de sjloppewieke van Buenos Aires saer 1993 in ómvank zint verdöbbeld.
• 2006 - In Nederlandj wirt de nuujste console van Nintendo gelanceerd, genaamp "Nintendo Wii". Zuug ouch Wii.
• 2007 - In Nederlandj wirt 't 5de Junior Eurovisiesongfestival gehawwe.

Gebore

• 65 v.Chr. - Horatius (Quintus Horatius Flaccus), Remeinse dichter (gesjtorve 8 v.Chr.)
• 1542 - Maria I, keuningin van Sjotlandj (gesjtorve 1587)
• 1730 - Jan Ingenhousz, Nederlandse fysioloog, botanicus (gesjtorve 1799)
• 1765 - Eli Whitney, Amerikaanse oetvènjer (gesjtorve 1825)
• 1815 - Adolph Menzel, Duutsje kunssjilder en graficus (gesjtorve 1905)
• 1818 - Karel III, vors van Monaco (gesjtorve 1889)
• 1832 - Bjørnstjerne Bjørnson, Noorse sjriever, journalist en politicus (gesjtorve 1900)
• 1837 - Gottlieb Ringier, Zjwitserse politicus (gesjtorve 1929)
• 1855 - Johan Frederik Lodewijk Frowein, Nederlandse architect (gesjtorve 1914)
• 1861 - Georges Méliès, Franse regisseur (gesjtorve 1938)
• 1861 - William Durant, Amerikaanse oprichter General Motors (gesjtorve 1947)
• 1861 - Aristide Maillol, Catalaans-Franse beeldhouwer en kunstenaer (gesjtorve 1944)
• 1865 - Jean Sibelius, Finse componist (gesjtorve 1957)
• 1879 - Mariano San Miguel Urcelay, Spaanse componist en klarinettist (gesjtorve 1935)
• 1886 - Diego Rivera, Mexicaanse sjilder (gesjtorve 1957)
• 1925 - Sammy Davis Jr., Amerikaanse acteur en zenger (gesjtorve 1990)
• 1926 - Joachim Fest, Duutsje journalist en historicus (gesjtorve 2006)
• 1927 - Vladimir Sjatalov, Russisch kosmonaut
• 1928 - Ulrich Neisser, Duutsje psycholoog
• 1929 - Arnulf Rainer, Oostenrijks kunstschilder
• 1930 - Maximilian Schell, Oasteriekse acteur, filmregisseur en sjriever
• 1932 - Charly Gaul, Luxemburgse fitserenner (gesjtorve 2005)
• 1936 - David Carradine, Amerikaanse acteur (gesjtorve 2009)
• 1941 - Geoff Hurst, Èngelsje voetballer
• 1943 - Jim Morrison, Amerikaanse zenger (gesjtorve 1971)
• 1944 - George Baker, Nederlandse zenger
• 1951 - Kees Driehuis, Nederlandse journalist en televisiepresentator
• 1953 - Kim Basinger, Amerikaanse actrice
• 1954 - Frits Pirard, Nederlandse fitserenner
• 1954 - Pieter Storms, Nederlandse televisieprogrammamaeker en presentator
• 1962 - Berry van Aerle, Nederlandse voetballer
• 1966 - Theo Maassen, Nederlandse acteur en cabaretier
• 1966 - Sinéad O'Connor, Ierse zangeres

Gesjtorve

• 899 - Arnulf van Karinthië (49), keuning van Oas-Francië en Lotharinge
• 1626 - John Davies, Èngelsje dichter
• 1818 - Karel van Baden (32), groathertog van Bade
• 1830 - Benjamin Constant (63), Franse sjtaatsman en sjriever
• 1864 - George Boole (49), Britse wiskundige
• 1859 - Thomas De Quincey (74), Britse sjriever
• 1875 - Leopold III van Lippe (54), vors van Lippe
• 1899 - Max Lange (67), Duutsje sjaker
• 1914 - Maximiliaan von Spee (53), Duutsje admiraal
• 1939 - Robert De Veen (51), Belzje voetballer
• 1955 - Hermann Weyl (70), Duutsje wiskundige
• 1965 - André Rosseel (41), Belzje fitserenner
• 1976 - Albert Borschette (56), Luxemburgse sjriever en politicus
• 1977 - Rafael Rodríguez (84), Cubaanse sjriever
• 1978 - Golda Meïr (80), Israëlische diplomaat en politicus
• 1980 - John Lennon (40), Britse muzikant
• 1982 - Decembermaorde:
  • John Baboeram (31), Surinaamse advocaat
  • Bram Behr (31), Surinaamse journalis
  • Cyrill Daal (46), Surinaamse vakbóndjsleijer
  • Kenneth Gonçalves (42), Surinaamse advocaat
  • Eddy Hoost (48), Surinaamse advocaat
  • André Kamperveen (58), Surinaamse journalis, awt-minister
  • Gerard Leckie (39), Surinaamse universitair docent
  • Sugrim Oemrawsingh (42), Surinaamse universitair docent
  • Lesley Rahman (28), Surinaamse journalis
  • Surendre Rambocus (29), Surinaamse militair
  • Harold Riedewald (49), Surinaamse advocaat
  • Jiwansingh Sheombar (25), Surinaamse militair
  • Jozef Sjlaagveer (42), Surinaamse journalis
  • Robby Sohansingh (27), Surinaames zakeman
  • Frank Wijngaarde (43), Nederlands-Surinaamse journalis
• 1982 - Bertus de Harder (62), Nederlandse voetballer en voetbaltrainer
• 2005 - Jacques Hogewoning (80), Nederlandse jurist en sjportbesjtuurder
• 2018 - Aat Veldhoen (84), Nederlandse kunsteneer

Viering/herdènking

• Roams-katholieke kalender:
  • Maria Onbevlekt Ontvangen, ein van de verplichde feësdaag in de Katholieke Kirk - Hoagfeës
  • Heilige Romaric(us) († 653)