Andorra: Versjèl tösje versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 8: Tekslien 8:
| hoofstad = [[Andorra la Vella]]
| hoofstad = [[Andorra la Vella]]
| staotsvörm = [[Prinsdom]]
| staotsvörm = [[Prinsdom]]
| staotshoof = [[Nicolas Sarkozy]] (sinds [[2007]])<br />[[Joan Enric Vives i Sicilia]] (sinds [[2003]])
| staotshoof = [[François Hollande]] (sinds [[2012]])<br />[[Joan Enric Vives i Sicília]] (sinds [[2003]])
| titelhoofregering = ''hoof regering'' | naomhoofregering = [[Jaume Bartumeu Cassany]]
| titelhoofregering = plaotsvervaanger | naomhoofregering = [[Josep Maria Mauri]]
| km2 = 468 | pctwater = -
| km2 = 468 | pctwater = -
| inwoeners = 84.458 (2014) | deechde = 149
| inwoeners = 84.458 (2014) | deechde = 149
Tekslien 22: Tekslien 22:


== Bestuurleke indeiling ==
== Bestuurleke indeiling ==
Andorra is ingedeild in zeve [[parochie]]s. 't Zien:
Andorra is ingedeild in zeve [[gemeinte]]s/[[parochie]]s. 't Zien:


* [[Andorra la Vella]]
* [[Andorra la Vella]]
Tekslien 36: Tekslien 36:


== Historie ==
== Historie ==
Volges de traditie kinde [[Sjarel de Groete]] 'ne [[charter]] touw aon de Andorreze es wierdering veur hun verzèt tege de [[More (volk)|More]]. Leinhier vaan 't territorium woort de plaotseleke graof vaan [[Urgell]] en later de bisjop vaan 't bisdom Urgell. In de late [[elfde iew]] stak e conflik tösse de bisjop en ziene naober Frankriek op euver Andorra.
Volges de traditie kós [[Sjarel de Groete]] 'ne [[charter]] touw aon de Andorreze es wierdering veur hun verzèt tege de [[More (volk)|More]]. Lienhier vaan 't territorium woort de plaotseleke graof vaan [[Urgell]] en later de bisjop vaan 't bisdom Urgell. In de laten [[èlfden iew]] staok e conflik tösse de bisjop en ziene naober Fraankriek op euver Andorra.


In [[1278]] woort 't conflik opgelos door 't teikene vaan e tractaat tot 't soevereinsjap vaan Andorra tösse de Franse graaf vaan [[Foix]] en de Catalaanse bisjop vaan Urgell verdeild zouw weure. Zoe kaom 't klein prinsdom aon zie territorium en polletieke vörm. Later kaom de titel aon de keuninge vaan [[Navarra]] en keuning [[Hendrik IV van Frankriek]] bestumde in [[1607]] tot de bisjop vaan Urgell en de Franse keuning co-prinse vaan Andorra waore.
In [[1278]] woort 't conflik opgelos door 't teikene vaan e tractaot tot 't soevereinsjap vaan Andorra tösse de Franse graaf vaan [[Foix]] en de Catalaanse bisjop vaan Urgell verdeild zouw weure. Zoe kaom 't klein prinsdom aon zie territorium en ziene politieke vörm. Later kaom de titel aon de keuninge vaan [[Navarra]] en keuning [[Hendrik IV van Frankriek]] bestumde in [[1607]] tot de bisjop vaan Urgell en de Franse keuning co-prinse vaan Andorra waore.


Vaan [[1812]] tot [[1814]] bezatte 't Frans Keizerriek Catalonië en verdeilde 't in veer [[departemint]]e. Andorra kaom in 't departemint vaan de Segre te ligke.
Vaan [[1812]] tot [[1814]] bezat 't Frans Keizerriek gans Catalonië en verdeilde 't in veer [[departemint]]e. Andorra kaom in 't departemint vaan de Segre te ligke.


Vaan [[8 augustus]] tot [[9 oktober]] [[1933]] bezatte de Franse Andorra vaanwege sociaal oonrös bij verkezinge. Op [[6 juli]] [[1934]] reep de Andorrese regering de Rös [[Boris Skossyrev]] oet tot keuning. Evels woort heer op ach dage later door de Spaonse ''Guardia Civil'' gearresteerd en nao [[Potugal]] verbanne. Vaan juli [[1936]] tot de Fransen euvergaaf injuni [[1940]] waor e Frans detachemint in Andorra gelegerd veur invleuje vaan [[Francisco Franco]] boete de deur te hawwe. Op [[25 september]] [[1939]] teikende Andorra de vree mèt [[Duitsland]], umtot 't land bij de [[Vree vaan Versailles]] sömpelweeg vergete waor. In d'n [[Twieden Wereldoorlog]] bleef 't neutraal.
Vaan [[8 augustus]] tot [[9 oktober]] [[1933]] bezatte de Franse Andorra vaanwege sociaal oonrös bij verkezinge. Op [[6 juli]] [[1934]] reep de Andorrese regering de Rus [[Boris Skossyrev]] oet tot keuning. Evels woort heer op ach dage later door de Spaonse ''Guardia Civil'' gearresteerd en nao [[Potugal]] verbanne. Vaan juli [[1936]] tot de Fransen euvergaaf in juni [[1940]] waor e Frans detachemint in Andorra gelegerd veur invleuje vaan [[Francisco Franco]] boete de deur te hawwe. Op [[25 september]] [[1939]] teikende Andorra de vrei mèt [[Duitsland]], umtot 't land bij de [[Vree vaan Versailles]] sömpelweeg vergete waor. In d'n [[Twieden Wereldoorlog]] bleef 't neutraal.


Vaanwege zien isolatie is Andorra boete de hoofstroum vaan de Europese historie gebleve, mèt weineg ban mèt aander len es Frankriek en Spanje. Recintelek höbbe zien bleujende [[toerisme|toeristenindustrie]] en nui massamedia 't land oet zien isolatie gehaold. In [[1993]] woort 't land groondeg gemodèrniseerd.
Vaanwege zien isolatie is Andorra boete de hoofstroum vaan de Europese historie gebleve, mèt wieneg ban mèt aander len es Frankriek en Spanje. Recintelek höbbe zien bleujende [[toerisme|toeristenindustrie]] en nui massamedia 't land oet zien isolatie gehaold. In [[1993]] woort 't land groondeg gemoderniseerd. Heibij woort 't land definitief oonaofhenkelek: de functie vaan de prinse woort ceremonieel en e gekoze parlemint mèt politieke partije woort geïnstalleerd.


{{Europa}}
{{Europa}}


[[Categorie:Andorra| ]]
[[Categorie:Andorra|*]]
[[Categorie:Europese len]]
[[Categorie:Europese len]]

Versie op 20 jun 2016 17:33

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Andorra

Vlag van Andorra

Waope van Andorra

Lokasie van Andorra

Basisgegaevens
Officieel taal Catalaans
Huidsjtad Andorra la Vella
Sjtaotsvörm Prinsdom
Sjtaotshoof François Hollande (sinds 2012)
Joan Enric Vives i Sicília (sinds 2003)
plaotsvervaanger Josep Maria Mauri
[[{{{titelhoofregering1}}}]] {{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]] {{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]] {{{naomhoofregering3}}}
Religie {{{religie}}}
Opperflaakde
– % water
468 km²
-%
Inwoeners
Deechde:
84.458 (2014)
149/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid Euro (EUR of €)
Tiedzaone UTC +1
Nationale fiesdaag 8 september
Vouksleed El Gran Carlemany, mon Pare
Web | Code | Tel. .ad | AND | +376

Andorra (Principat d'Andorra) is e lendsje in de Pyreneë, op de grèns vaan Frankriek en Spanje. Hoofstad is Andorra la Vella. 't Laand is welvarend es toeristecentrum en belastingparadies.

Bestuurleke indeiling

Andorra is ingedeild in zeve gemeintes/parochies. 't Zien:

Taole

Catalaans is de einege officieel taol. Veur 1993 waor ouch Frans es zoe in gebruuk. Veural in de hoofstad weurt ouch Spaons, Portugees en Ingels gesproke.

Historie

Volges de traditie kós Sjarel de Groete 'ne charter touw aon de Andorreze es wierdering veur hun verzèt tege de More. Lienhier vaan 't territorium woort de plaotseleke graof vaan Urgell en later de bisjop vaan 't bisdom Urgell. In de laten èlfden iew staok e conflik tösse de bisjop en ziene naober Fraankriek op euver Andorra.

In 1278 woort 't conflik opgelos door 't teikene vaan e tractaot tot 't soevereinsjap vaan Andorra tösse de Franse graaf vaan Foix en de Catalaanse bisjop vaan Urgell verdeild zouw weure. Zoe kaom 't klein prinsdom aon zie territorium en ziene politieke vörm. Later kaom de titel aon de keuninge vaan Navarra en keuning Hendrik IV van Frankriek bestumde in 1607 tot de bisjop vaan Urgell en de Franse keuning co-prinse vaan Andorra waore.

Vaan 1812 tot 1814 bezat 't Frans Keizerriek gans Catalonië en verdeilde 't in veer departeminte. Andorra kaom in 't departemint vaan de Segre te ligke.

Vaan 8 augustus tot 9 oktober 1933 bezatte de Franse Andorra vaanwege sociaal oonrös bij verkezinge. Op 6 juli 1934 reep de Andorrese regering de Rus Boris Skossyrev oet tot keuning. Evels woort heer op ach dage later door de Spaonse Guardia Civil gearresteerd en nao Potugal verbanne. Vaan juli 1936 tot de Fransen euvergaaf in juni 1940 waor e Frans detachemint in Andorra gelegerd veur invleuje vaan Francisco Franco boete de deur te hawwe. Op 25 september 1939 teikende Andorra de vrei mèt Duitsland, umtot 't land bij de Vree vaan Versailles sömpelweeg vergete waor. In d'n Twieden Wereldoorlog bleef 't neutraal.

Vaanwege zien isolatie is Andorra boete de hoofstroum vaan de Europese historie gebleve, mèt wieneg ban mèt aander len es Frankriek en Spanje. Recintelek höbbe zien bleujende toeristenindustrie en nui massamedia 't land oet zien isolatie gehaold. In 1993 woort 't land groondeg gemoderniseerd. Heibij woort 't land definitief oonaofhenkelek: de functie vaan de prinse woort ceremonieel en e gekoze parlemint mèt politieke partije woort geïnstalleerd.

Lenj in Europa
Albanië · Andorra · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Belsj · Bosnië en Herzegovina · Bulgarieë · Cyprus¹ · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Georgië¹ · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Liechtenstein · Litouwe · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Oekraïne · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Ruslandj¹ · San Marino · Servië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Turkieë¹ · Tsjechië · Vaticaansjtad · Vereineg Keuninkriek · Wit-Ruslandj · Zjwaede · Zjwitserland
Betwis of neet-erkèndj: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Kosovo · Naord-Cyprus¹ · Transnistrië · Zuud-Ossetië¹
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia¹ · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Eilandj Man · Sjpitsberge
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Andorra&oldid=397335"