Wilhelmus: Versjèl tösje versies
KGeen bewerkingssamenvatting |
't Volksleed sjijnt neet de bèsten oteur te höbbe... euver Datheen zien de lèste 300 jaor allein lieleke dinger gezag. |
||
| Tekslien 3: | Tekslien 3: | ||
't '''Wilhelmus''' is 't [[volksleed]] vaan [[Nederland]]. 't Dreug die functie sinds [[10 mei]] [[1932]], meh heet 'n väöl laanger historie es nationalistisch leed achter de rögk. |
't '''Wilhelmus''' is 't [[volksleed]] vaan [[Nederland]]. 't Dreug die functie sinds [[10 mei]] [[1932]], meh heet 'n väöl laanger historie es nationalistisch leed achter de rögk. |
||
D'n oersprunk vaan 't Wilhelmus ligk in de zèstienden iew. D'n teks |
D'n oersprunk vaan 't Wilhelmus ligk in de zèstienden iew. D'n teks weurt vaanajds touwgesjreve aon [[Marnix van Sint-Aldegonde]], meh dit weurt algemein betwis. Algoritmische stijlanalyse wijs op [[Pieter Datheen]] es oteur, dee veural bekind is es vertaoler-berijmer vaan 't [[Geneefs Psalter]].<ref>[http://www.nu.nl/wetenschap/4259667/vermoedelijke-schrijver-wilhelmus-ontdekt.html Nu.nl - 'Vermoedelijke schrijver Wilhelmus ontdekt']</ref> 't Is 'n [[acrostichon]] op de naom ''[[Wöllem vaan Oranje|Willem van Nassou]]'' (sic). Vaan die vieftien couplètte zien allewijl allein 't ierste en zèsde officieel. Heer bezingk de waopefeite vaan de prins in d'n daan weujenden [[Tachtegjaoregen Oorlog]], zoewie diverse [[calvinisme|calvinistische]] däögde. De melodie is awwer en aofkumsteg oet [[Fraankriek]]. 't Leed kaom in diverse [[geuze]]leedbeukskes terech, dèks in versjèllende versies. |
||
Nao de [[Vrei vaan Munster]] bleef 't Wilhelmus populair, meh ummer mie raakde de teks vergete en veraanderde ouch de melodie. In de loup vaan d'n achtienden iew waor 't veraanderd in 'nen instrumentale [[marsj]], bekind es de ''Prinsemarsj''. Deze vörm vaan 't Wilhelmus waor tot roond 1900 vrij populair en laangen tied d'n insegste vörm dee me kós. Alternatief vörm mèt teks bleve es [[volksleedsje]] bestoon; nog in de [[jaore 1960]] kós zoe'n versie op [[Terschelling]] weure opgeteikend. |
Nao de [[Vrei vaan Munster]] bleef 't Wilhelmus populair, meh ummer mie raakde de teks vergete en veraanderde ouch de melodie. In de loup vaan d'n achtienden iew waor 't veraanderd in 'nen instrumentale [[marsj]], bekind es de ''Prinsemarsj''. Deze vörm vaan 't Wilhelmus waor tot roond 1900 vrij populair en laangen tied d'n insegste vörm dee me kós. Alternatief vörm mèt teks bleve es [[volksleedsje]] bestoon; nog in de [[jaore 1960]] kós zoe'n versie op [[Terschelling]] weure opgeteikend. |
||
| Tekslien 13: | Tekslien 13: | ||
==Bron== |
==Bron== |
||
Louis Peter Grijp, "De dynamiek van Nederlands nationale hymnen" in: ''Een muziekgeschiedenis der Nederlanden''. Amsterdam, Amsterdam University Press-Salomé, 2001: pp. 532-7 |
Louis Peter Grijp, "De dynamiek van Nederlands nationale hymnen" in: ''Een muziekgeschiedenis der Nederlanden''. Amsterdam, Amsterdam University Press-Salomé, 2001: pp. 532-7 |
||
===Rifferenties=== |
|||
<references/> |
|||
[[Categorie:Nederland]] |
[[Categorie:Nederland]] |
||
Versie op 10 mei 2016 20:33
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
't Wilhelmus is 't volksleed vaan Nederland. 't Dreug die functie sinds 10 mei 1932, meh heet 'n väöl laanger historie es nationalistisch leed achter de rögk.
D'n oersprunk vaan 't Wilhelmus ligk in de zèstienden iew. D'n teks weurt vaanajds touwgesjreve aon Marnix van Sint-Aldegonde, meh dit weurt algemein betwis. Algoritmische stijlanalyse wijs op Pieter Datheen es oteur, dee veural bekind is es vertaoler-berijmer vaan 't Geneefs Psalter.[1] 't Is 'n acrostichon op de naom Willem van Nassou (sic). Vaan die vieftien couplètte zien allewijl allein 't ierste en zèsde officieel. Heer bezingk de waopefeite vaan de prins in d'n daan weujenden Tachtegjaoregen Oorlog, zoewie diverse calvinistische däögde. De melodie is awwer en aofkumsteg oet Fraankriek. 't Leed kaom in diverse geuzeleedbeukskes terech, dèks in versjèllende versies.
Nao de Vrei vaan Munster bleef 't Wilhelmus populair, meh ummer mie raakde de teks vergete en veraanderde ouch de melodie. In de loup vaan d'n achtienden iew waor 't veraanderd in 'nen instrumentale marsj, bekind es de Prinsemarsj. Deze vörm vaan 't Wilhelmus waor tot roond 1900 vrij populair en laangen tied d'n insegste vörm dee me kós. Alternatief vörm mèt teks bleve es volksleedsje bestoon; nog in de jaore 1960 kós zoe'n versie op Terschelling weure opgeteikend.
Pas in de jaore 1830 begóste de aw versies weer bove te drieve. Me waor neet gans ketint mèt 't nui volksleed Wien Neêrlands bloed en voont de teks vaan 't Wilhelmus zoewel geïnspireerder es beter passend (um de calvinistischen inhaajd). In 1871 verzörgde theoloog A.D. Loman sr. de heroetgaaf vaan de Gedenck-clanck vaan Valerius, 'n op ziech vrij wèllekäörege geuzeleedbundel (in dee zin tot 't diverse aander, dèks oetgebreider beuk vaan dat soort gief). De bundel kaom oonder de aondach vaan d'n Oosterieker Eduard Kremser, dee zès leedsjes droet, boe-oonder 't Wilhelmus, tot 'ne cyclus maakde. Zoe woort de melodische variant in de laankzaam, koraolechtege zètting vaan Kremser de standaard.
In deze vörm maakde 't Wilhelmus in raozeteg tempo 'nen opmarsj. 't Wien Neêrlands bloed bleef gespäöld weure, zjus wie de Prinsemarsj, meh allebei móste ummer mie terrein priesgeve. Bij de inhöldeging vaan Wilhelmina in 1898 späölde Willem Mengelberg mèt 't Concertgebouworkes de Valerius-Kremserversie. De jaore dao-op oontstoont nog consternatie wie me oontdèkde tot ouch de melodie vaan Valerius neet de oersprunkeleke waor; Wilhelmina bleef de veurkäör geve aon de versie die ze in 1898 had gehuurd. In de jaore die volgde greujde 't Wilhelmus oet tot officieus volksleed; de wètsveraandering vaan 1932 waor neet mier es 'n formaliteit.
Bron
Louis Peter Grijp, "De dynamiek van Nederlands nationale hymnen" in: Een muziekgeschiedenis der Nederlanden. Amsterdam, Amsterdam University Press-Salomé, 2001: pp. 532-7