Islamitische Staot: Versjèl tösje versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Zeiverklaos (Euverlèk | biedrages)
Tekslien 62: Tekslien 62:


=== D'n Islamitische Staot vaan Irak en de Levant (2013-2014)===
=== D'n Islamitische Staot vaan Irak en de Levant (2013-2014)===
Op [[8 april]] [[2013]] leet [[Al-Baghdadi]] in 'n audioberiech weite tot ''Al-Nusra Front'' is opgeriech, gefinancieerd and gesteund door d'n Islamitische Staot vaan Irak, en tot de twie gróppe veurtaon wijer zawwe goon oonder de naom ''Islamitische Staot vaan Irak en Al-Sham'' (''Al-Sham'' is [[Arabisch]] veur de [[Levant]]). Al-Julani oontkinde dit evels en stèlde tot niemes hei euver waor geadresseerd. In juni [[2013]] reporteerde [[Al Jazeera]] tot 't 'n breef had oondersjöp gesjreve door al-Qaeda's leier [[Ayman al-Zawahiri]], geadresseerd nao de twie leiers vaan de ISIA en de ANF, boe-in heer ouch de formatie oontkint en vraog um verzeuning tösse de twie gróppe. Nao ach maond, in fibberwarie [[2014]], ootnboond Al-Qaeda alle relaties mèt ISIL.
Op [[8 april]] [[2013]] leet [[Al-Baghdadi]] in 'n audioberiech weite tot ''Al-Nusra Front'' is opgeriech, gefinancieerd and gesteund door d'n Islamitische Staot vaan Irak,<ref name="globalpost">{{cite news|url=http://www.globalpost.com/dispatch/news/afp/130409/qaeda-iraq-confirms-syrias-nusra-part-network|title=Qaeda in Iraq confirms Syria's Nusra is part of network|date=9 April 2013|accessdate=9 April 2013|agency=Agence France-Presse|publisher=GlobalPost}}</ref> en tot de twie gróppe veurtaon wijer zawwe goon oonder de naom ''Islamitische Staot vaan Irak en Al-Sham'' (''Al-Sham'' is [[Arabisch]] veur de [[Levant]]).<ref name="memri">{{cite web|url=http://www.memri.org/report/en/0/0/0/0/0/0/7119.htm|title=ISI Confirms That Jabhat Al-Nusra Is Its Extension in Syria, Declares 'Islamic State of Iraq And Al-Sham' As New Name of Merged Group|publisher=MEMRI|date=8 April 2013|accessdate=10 April 2013}}</ref> Al-Julani oontkinde dit evels en stèlde tot niemes hei euver waor geadresseerd.<ref name="naharnet">{{cite news|url=http://www.naharnet.com/stories/en/78961-al-nusra-commits-to-al-qaida-deny-iraq-branch-merger/|title=Al-Nusra Commits to al-Qaida, Deny Iraq Branch 'Merger'|date=10 April 2013|accessdate=18 May 2013|agency=Naharnet [[Agence France-Presse]]}}</ref> In juni [[2013]] reporteerde [[Al Jazeera]] tot 't 'n breef had oondersjöp gesjreve door al-Qaeda's leier [[Ayman al-Zawahiri]], geadresseerd nao de twie leiers vaan de ISIA en de ANF, boe-in heer ouch de formatie oontkint en vraog um verzeuning tösse de twie gróppe.<ref name="aljazeera090613">{{cite web|last=Atassi|first=Basma|url=http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2013/06/2013699425657882.html|title=Qaeda chief annuls Syrian-Iraqi jihad merger|publisher=Al Jazeera|date=9 June 2013|accessdate=10 June 2013}}</ref> Nao ach maond, in fibberwarie [[2014]], ootnboond Al-Qaeda alle relaties mèt ISIL.<ref>{{cite news|title=Zawahiri disbands main Qaeda faction in Syria|url=http://dailystar.com.lb/News/Middle-East/2013/Nov-08/237219-zawahiri-disbands-main-qaeda-faction-in-syria-jazeera.ashx|accessdate=8 November 2013|work=The Daily Star|date=8 November 2013}}</ref>


Volges de journalis [[Sarah Birke]], gief 't e paar essentiële versjèlle tösse al-Nusra Front en ISIL. Wijl al-Nusra actief oproop veur de vaan de Assad-regiering, hilt ISIL ziech väöl mie bezeg mèt 't vergroete vaan eige land um zien visie op de Islam te verwezeleke. Veur ISIL zaw de börgeroorlog tege Assad dus allein mer 'ne kans zien gewees um indelek de eige agenda te realisere. Ouch stèlde zie tot ISIL väöl grover en meedoegeloezer is in 't bouwe vaan 'nen islamitische staot. Ouch is al-Nusra zoe good es gans opgeriech en bekleid door Syriërs, wijl ISIL veur e groet gedeilte door boetelenders in leve weurt gehawwe. ISIL heet es direk buul de [[sharia]] te verwezeleke in eder gebeed boe 'r aon de mach kump. Allewel ANF ziech ouch profileert es orthodox-islamitisch, waor hun polletiek in de praktiek nog erg mild. Oondertösse had de veurmaolege Islamitische Staot vaan Irak al versjèllende plaotse in Syrië in zien hen, wie de veer grenssteij [[Atmeh]], [[al-Bab]], [[Azaz]] en [[Jarablus]]. De ierste groete boetelandse interne gróp vaan ISIL begós noe hel te greuie, ''Jaish al-Muhajireen wal-Ansar'' of JMA: de [[Rössisch]]taolege jihadiste vaan ISIL. In november [[2013]] woort de JMA opgesplits. De [[Tsjetsjenië]]r ([[Rösland]]) [[Abu Omar al-Shishani]] zweerde 'n ood vaan alliantie veur al-Baghdadi en leet zien JMA dus opgaon in ISIL. 'n Deil vaan de gróp besloot al-Shishani neet te volge en bleef dus doorgaon oonder de oonaofhenkeleke JMA, die hiel gauw zaw verdwiene vaan de kaart es serieus te nömme gróppering in de Syrische oorlog..
Volges de journalis [[Sarah Birke]],<ref name="birke3">{{cite journal|last=Birke|first=Sarah|title=How al-Qaeda Changed the Syrian War|journal=New York Review of Books|date=27 December 2013|url=http://www.nybooks.com/blogs/nyrblog/2013/dec/27/how-al-qaeda-changed-syrian-war/}}</ref> gief 't e paar essentiële versjèlle tösse al-Nusra Front en ISIL. Wijl al-Nusra actief oproop veur de vaan de Assad-regiering, hilt ISIL ziech väöl mie bezeg mèt 't vergroete vaan eige land um zien visie op de Islam te verwezeleke. Veur ISIL zaw de börgeroorlog tege Assad dus allein mer 'ne kans zien gewees um indelek de eige agenda te realisere. Ouch stèlde zie tot ISIL väöl grover en meedoegeloezer is in 't bouwe vaan 'nen islamitische staot. Ouch is al-Nusra zoe good es gans opgeriech en bekleid door Syriërs, wijl ISIL veur e groet gedeilte door boetelenders in leve weurt gehawwe. ISIL heet es direk buul de [[sharia]] te verwezeleke in eder gebeed boe 'r aon de mach kump. Allewel ANF ziech ouch profileert es orthodox-islamitisch, waor hun polletiek in de praktiek nog erg mild. Oondertösse had de veurmaolege Islamitische Staot vaan Irak al versjèllende plaotse in Syrië in zien hen, wie de veer grenssteij [[Atmeh]], [[al-Bab]], [[Azaz]] en [[Jarablus]]. De ierste groete boetelandse interne gróp vaan ISIL begós noe hel te greuie, ''Jaish al-Muhajireen wal-Ansar'' of JMA: de [[Rössisch]]taolege jihadiste vaan ISIL. In november [[2013]] woort de JMA opgesplits. De [[Tsjetsjenië]]r ([[Rösland]]) [[Abu Omar al-Shishani]] zweerde 'n ood vaan alliantie veur al-Baghdadi en leet zien JMA dus opgaon in ISIL. 'n Deil vaan de gróp besloot al-Shishani neet te volge en bleef dus doorgaon oonder de oonaofhenkeleke JMA, die hiel gauw zaw verdwiene vaan de kaart es serieus te nömme gróppering in de Syrische oorlog.<ref>{{cite web|title=Chechen-led group swears allegiance to head of Islamic State of Iraq and Sham|url=http://www.longwarjournal.org/archives/2013/11/muhajireen_army_swea.php|date=27 November 2013|accessdate=13 July 2014|work=The Long War Journal}}</ref> <ref name="BBC">{{cite web|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-25151104|title=Syria crisis: Omar Shishani, Chechen jihadist leader|publisher=BBC News|date=3 December 2013|accessdate=8 December 2013}}</ref>


In [[jannewarie]] [[2014]] gónge twie gróppe die veurheer vijande waore, 't Islamitisch Front en de door de [[VS]] getrainde ''Free Syrian Army'' te aonval tege ISIL in en roontelum [[Aleppo]]. In mei 2014 reep [[Ayman al-Zawahiri]] al-Nusra Front op um te stoppe mèt 't aonvalle op ISIL. In juni 2014, nao versjèllende gevechte tösse de twie gróppe, besloot de al-Nusra-gróp vaan 't Syrisch stedsje [[Al-Bukamal]] de vreij te sluite mèt ISIL. In middel-juni 2014 kaom ISIL tot aon de [[Jordanië|Jordaonse]] grens en arresteerde ederein die de grens euver perbeerde te gaon in veel oonder 't vijandsjap vaan ISIL. Bepaolde stamme in [[Saudi-Arabië]], die väöl euverein höbbe mèt die vaan Oos-Syrië en Wes-Irak, begóste noe ouch ISIL te steune.
In [[jannewarie]] [[2014]] gónge twie gróppe die veurheer vijande waore, 't Islamitisch Front en de door de [[VS]] getrainde ''Free Syrian Army''<ref>{{cite news|url=http://articles.latimes.com/2013/jun/21/world/la-fg-wn-cia-syria-20130621|title=U.S. training Syrian rebels; White House 'stepped up assistance'|work=Los Angeles Times|date=21 June 2013}}</ref> te aonval tege ISIL in en roontelum [[Aleppo]].<ref>{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2014/01/04/world/middleeast/qaeda-insurgents-in-syria.html|title=Qaeda-Linked Insurgents Clash With Other Rebels in Syria, as Schism Grows|work=The New York Times|date=4 January 2014|accessdate=16 January 2014|first1=Hwaida|last1=Saad|first2=Rick|last2=Gladstone}}</ref> In mei 2014 reep [[Ayman al-Zawahiri]] al-Nusra Front op um te stoppe mèt 't aonvalle op ISIL. In juni 2014, nao versjèllende gevechte tösse de twie gróppe, besloot de al-Nusra-gróp vaan 't Syrisch stedsje [[Al-Bukamal]] de vreij te sluite mèt ISIL. In middel-juni 2014 kaom ISIL tot aon de [[Jordanië|Jordaonse]] grens en arresteerde ederein die de grens euver perbeerde te gaon in veel oonder 't vijandsjap vaan ISIL. Bepaolde stamme in [[Saudi-Arabië]], die väöl euverein höbbe mèt die vaan Oos-Syrië en Wes-Irak, begóste noe ouch ISIL te steune.<ref>{{cite news|last1=Gaouette|first1=Nicole|last2=Ajrash|first2=Kadhim|last3=Sabah|first3=Zaid|date=23 June 2014|title=Militants Seize Iraq-Jordan Border as Kerry Visits Baghdad|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-06-23/militants-seize-iraqi-town-near-border-with-jordan.html|publisher=Bloomberg News|accessdate=6 July 2014}}</ref> <ref name="FT Saudi troops">{{cite news|last1=Solomon|first1=Erika|last2=Kerr|first2=Simeon|date=3 July 2014|title=Saudi Arabia sends 30,000 troops to Iraq border|url=http://www.ft.com/cms/s/0/3312faba-0286-11e4-aa85-00144feab7de.html|work=Financial Times|accessdate=6 July 2014}} {{subscription required}}</ref>


=== D'n Islamitische Staot (juni 2014-allewijl)===
=== D'n Islamitische Staot (juni 2014-allewijl)===

Versie op 16 aug 2015 21:21

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.



Aan dit artikel weurt de kómmenden tied nog gewirk.
Tot daen tied kan d'n inhaud van 't artikel veurnaam informatie misse of nog neet good in zie verbandj ligke.



Dit artikel geit euver 'n doorgaonde gebäörtenis
D'n inhawd van dit artikel kan naovenant gauw verangere en kan mesjiens neet gans mie kloppe mit de lèste óntwikkelinge.


Veendel vaan de gróp
De allewijl (16 augustus 2015) situatie vaan d'n Islamitische Staot in de regio: Islamitische Staot (duustergries), de Koerde (geel, Syrische organisatie get liechter es de Irakese; wèrke altied same), Irakese regiering (paors), 't Syrië vaan Assad (de regiering, roze), 't Syrië oonder Khoja (de oppositie, liechgreun), al-Nusra (deil vaan al-Qaeda, blaank), de Libaneze (de regiering vaan Libanon, blauw), Hezbollah (knatsjroed).

D'n Islamitische Staot, mer in de media meistens d'n Islamitische Staot vaan Irak en de Levant (dèks aofgekort ISIL, Arabisch: لدولة الإسلامية في العراق والشام‎), ouch bekind es d'n Islamitische Staot vaan Irak en Syrië (mèt de in de media väöl gebruukde aofkorting ISIS) of d'n Islamitische Staot vaan Irak en ash-Sham[1], is 'ne zelfverklaorde staot, dee door niemes weurt erkind en in de EU en aander Westers len weurt gezeen es 'n militair gróp gebasseerd op salafi jihadisme – 'n zier extreem argressieve versie vaan de soennisch islam – die in 29 juni 2014 e kalifaat oetreep in 't grensgebeed vaan Irak en Syrië, en op 't memint vaan sjrieve de controle heet euver 'n terratorium vaan 10 miljoen lui in wat me nog ummertouw zuut es bezat gebeed vaan Irak en Syrië, mer ouch gelimiteerd territoriaal controle in bepaolde gebeije vaan Libië en Nigeria.[2] Väöl journaliste en politicologe zien d'n Islamitische Staot es 'n direk rizzeltaot vaan de chaos die in mierdere Arabische regio's, wie Syrië, woort gecreëerd door de democratische rivveluties vaan 't Arabisch Veurjaor. Veur väöl Arabiere is de opkoms vaan d'n Islamitische Staot e bezej veur wat mis is gegaange in 't Arabisch Veurjaor, naomelek 'n oetbarsting vaan Mohammedaons extremisme.

De staot of terroristische gróp (vaanaof noe altied gróp genömp in 't artikel) is in 't Arabisch bekind es ad-Dawlah al-Islamiya fil-'Iraq wash-Sham, wat dèks rizzelteerd in 't acroniem Da'ish (Da'iesj) of DAESH (Da'èsj), 't Arabisch equivalent vaan ISIL en is in 1999 opgeriech. Op 29 juni 2014 reep de gróp e wereldwied kalifaat op,[3] mèt Abu Bakr al-Baghadi es de kalief, en hernömde de gróp häörzelf d'n Islamitsche Staot (ad-Dawlah al-Islamiyah). De nuie naom en de idee vaan e kalifaat is wiet euver de wereld bekritiseerd en becomenteerd, mèt de VN, versjèllende regieringe en 't groet gros vaan de mohammedaone es tegestender vaan de ideologie. Es kalifaat claimp 't relizjeus, polletiek en militair authoriteit euver alle mohammedaone op Eerd te höbbe en tot zie “de legaliteit [höbbe] alle emiraote, gróppe, staote en organisaties [vaan mohammedaonse origine] bis nul te bringe via de expansie vaan 't kalifaat en zien authoriteit en opkoms vaan zien troepe bij hun gebeije”. Väöl islamitische en neet-islamitische gemeinsjappe nömme de gróp evels oonrepresentatief veur de islam. [4][5]

De Vereinegde Naties heet d'n Islamitische Staot verantweurdelek gehawwe veur 't sjenne vaan minserechte en 't plege vaan oorlogsmisdaod, en Amnesty International heet gereporteerd tot 't etnisch zuvering gief op “historisch sjaol”. De gróp is aongeduid es 'n terroistisch organisatie door de VN, de Europese Unie, 't Vereineg Keuninkriek, de Vereinegde Staote vaan Amerika, India, Australië, Canada, Indonesië, Maleisië, Törkije, Saudi-Arabië, de Vereinegde Arabische Emiraote, Syrië, Egypte en Rösland. Mie es 60 len zien direk of indirek in oorlog mèt d'n Islamitische Staot (direk Nederland en Belsj, door 't sjikke vaan eige seldaote, indirek EU-staote die bewös gein höbbe gesjik mer door hun lidmaotsjap bij de EU wel bis e polletiek blok behure contra d'n Islamitische Staot).[6]

De gróp waor sinds 1999 'n cel vaan de groetere terroristegróp Jama'at al-Tawhid wal-Jihad, die weer deil zaw oetmake vaan al-Qaeda vaanaof 2004. Versjèllende gróppe vaan al-Qaeda participeerde mèt 't Iraaks leger vaan Sadam Hussein contra de invasie vaan Irak in 2003 (Miert). In jannewarie 2006, vörmde dees gróppe mèt aander extreme soennitische gróppe de Mujahideen Shura Raod, die bezeg waor mèt 'n formatie veur 'ne zekeren Islamitische Staot vaan Irak (ISI) in oktober 2006. Nog mie es noe góng 't um 'n gróp; vaan geografische mach waor emper spraoke.

Oonder 't leijersjap vaan al-Baghdadi sjikte ISI seldaote nao Syrië in augustus 2011 naotot de Syrische Börgeroorlog in Miert 2011 waor begos. De gróp nömde ziechzelf op dat memint Jabhat an-Nusrah li-Ahli ash-Sham of al Nusra Front ('t Levants Front), en kraog al snel de mach euver groete gedeiltes vaan Syrië boe soennitische mierderheije leve, boe-oonder Ar-Raqqah, Idlib, Deir ez-Zor en Aleppo.[7] In April 2013 reep al-Baghdadi zien seldaote op de aw koloniaal grenze tösse Syrië en Irak (die inderdaad door Europeane is getrokke nao de val vaan 't Ottomaans Riek), boenao ziech d'n Islamitische Staot vaan Irak en de Levant góng neume. seldaote vaan de gróp zölle altied de naom ISIL of 'n variant daovaan gebruuke, wijl ze de naom ISIS sjuie veur hun aversie veur de term Syrië, es e produk vaan Europees kolonialisme, wat historisch ouch riechteg is, en daorum gein term is die "in dees nui periood vaan mohammedaonse opbleui" gebruuk maag weure. De leijers vaan al-Nusra en al-Qaeda, Abu Mohammad al-Julani en Ayman al-Zawahiri, weigere ziech evels aon te slete bij de oproop vaan al-Baghdadi en beginne zelfs publiek al-Baghdadi's hajding fel te veroordeile es bliek tot deze maan en zien seldaote aander mohammedaone, die neet soennitisch zien (veural sjiite) dèks op brute wieze excutere. Veur al-Qaeda is altied 't buut gewees 'n Arabische wereld te vörme zoonder invlood vaan 't Weste, weliswoer gedomineerd door de islam, mer dees gróp heet noets gemeind aander moslimbroojers of zelfs christene die de koran tollerere es 't plaotselek wètbook te vermaore. Nao 'n groete interne ruize vaan ach maonde, nömp al-Qaeda officieel aofstand vaan de gansen Islamitische Staot op 3 fibberwarie 2014, en laot wete de gróp op gei meneer mie de steune op force vaan häör “beröchte oonverzeunende hajding”.[8][9]

D'n Islamitische Staot steit bekind um zie good gefinancierd web en zien professioneel socialmediapropaganda, die besteit oet internetvideos vaan versjèllende seldaote, börgers, journaliste en vrijwèllegers die weure geköp, destructie vaan cultureel besjermde gebeije en ouch professioneel reklaam um nui lui te trèkke nao de Staot.[10]

De gróp begos väöl aondach te kriege in de Europees media vaanaof 't memint dat de gróp succesvol Iraakse legers in Wes-Iraakse stei leek te verdrieve. In Syrië verklaorde zie de oorlog mèt zoewel de regiering es de rebelfractie vaan de Syrische Börgeroorlog. Allewel de lètse twie tegestenders bis veurkort mekaars groetse tegestenders waore in de Börgeroorlog, weurt noe opvallend wieneg bevochte tösse dees twie en lieke ze tezame e blok perbere te vörme contra d'n Islamitische Staot, al geit dat neet altied eve gemekelek. 't Verlees vaan bekans e kwaart vaan 't Iraaks groondgebeed, rizzelteerde 'n paar kier bijnao in 'n val vaan de Iraakse regiering en zörgde veur nui stationeringe vaan Amerikaanse militaire in Irak.

Naom

De gróp heet versjèllende naome gehad.

  1. De gróp woort opgeriech in 1999 door de Jordaanse radicalen Abu Masab al-Zarqawi es Jama'at al-Tawhid wa-al-Jihad, de Organisatie vaan Monotheïsme en Jihad (JTJ).
  2. In oktober 2004, al-Zarqawi zweerde loyaliteit bij Osama bin Laden en veraanderde de grópsnaom in Tanzim Qa'idat al-Jihad fi Bilad al-Rafidayn, de Organisatie vaan Jihads basis in Mesapotamië, veurnaomelek bekind oonder häöre kortere naom: al-Qaeda in Irak (AQI). Allewel de gróp häörzelf noets al-Qaeda heet genömp, waor dat häören informele naom.[11][12]
  3. In jannewarie 2006 AQI fuseerde mèt versjèllende aandere Irakese gróppe de Mujahideen Shura Raod. Al-Zarqawi waor vermaor in juni 2006. Op 12 oktober 2006 fuseerde de Mujahideen Shura Raod mèt versjèllende aandere fracties um in 13 oktober ziech de ad-Dawlah al-'Iraq al-Islamiyah of d'n Islamitische Staot vaan Irak (ISI) te neume. De leijers vaan de gróp waore toen Abu Abdullah al-Rashid al-Baghdadi en Abu Ayyub al-Masri. Naotot zie woorte vermaor in 'n Amerikaans-Irakese operatie in April 2010, woort Abu Bakr al-Baghdadi de nuie leijer vaan de gróp.[13]
  4. Op 8 april 2013, wie de gróp de grens vaan Syrië succesvol waor euvergestoke, adopteerde zie de naom Islamitische Staot vaan Irak en al-Sham, mèt mie vertaolde variante wie ISIL, ISIS of 'ne volle naom daovaan. Dees naome zien vertaolinge vaan de Arabische naom ad-Dawlah al-Islamiyah fi-l-'Iraq wa-sh-Sham, al-Sham es 'n descriptie vaan de Levant of Groeter-Syrië. De vertaolde naome zörge veur väöl discussie, veural in de media um welke naom noe gebruuk mót weure. De Washington Post concludeerde tot de distinctie tösse de twie "neet zoe groet is".[14][15]
  5. De naom Da'ish is dèks gebruuk door de Arabischsprekende detractore vaan de gróp. 't Is gebasseerd op de Arabische lètters Dal, 'ayn en shin, die de acronym (داعش) vörme vaan häör meis officiele naom: al-Dawlah al-Islamīyah fī al-ʻIrāq wa-al-Shām. De seldaote vaan de gróp gebruuke meisten de Da'ish derogatorie, umtot 't lieket op 't Arabisch woord Daes: iemes dee verinneweerd mèt zien naakse veuj.[16]
  6. Op 14 mei 2014 kondegde de VS aon de gróp Islamitische Staot vaan Irak en de Levant of ISIL te neume. In december datzelfde jaor begos d'n tóp vaan de VS evels euver te gaon nao DAESH, aongezeen dat de gepreffereerde term is bij Arabische partners.[17]
  7. Op 29 juni 2014 hernömde de gróp ziechzelf de Islamitische Staot en verkondegde ze tot 't 'n wereldwijd kalifaat zaw vörme.[18][19][20][21]

Historie

Opriechting vaan de gróp (1999-2006)

Abu Musab al-Zarqawi, dee vaan 2001 bis zien hiemele in 2006 leijer waor vaan d'n Iraakse vlörk vaan al-Qaeda.
Amerikane en lokale bevolking die mèthölp in 2008; vegentere cóntra seldaote vaan de door al-Baghdadi geleien Islamitische Staot vaan Irak.

Nao de Invasie vaan Irak in 2003 kraoge de in 1999 door Jordaonse Salafi-Jihadis Abu Musab al-Zarqawi opgeriechte militair gróp Jama'at al-Tawhid wal-Jihad bekindheid in de vreug periood vaan d'n Iraaksen Opstand (2003-2011) door zelfmoordaonvalle op sjiitische moskees, börgers, Irakese gouvernemintsinstitute en Italiaonse seldaote die mèt wèrkde in de Amerikaanse Multi-National Force. Al-Zarqawi's gróp waor officieel gekoppeld aon Osama bin Ladens al-Qaeda-netwèrk in oktober 2004, door häöre naom te veraandere in de Organisatie vaan Jihads basis in Mesopotamië (Tanzim Qaidat al-Jihad fi Bilad al-Rafidayn, تنظيم قاعدة الجهاد في بلاد الرافدين), ouch bekind es al-Qaeda in Irak (AQI).[22][23]

In jannewarie 2006 besloot AQI mèt versjillende kleinere Irakese opstandsgróppe oonder ein daak te goon, es de Mujahideen Shura Raod (MSR). Door Brian Fishman woort in de Annals of American Academy of Political and Social Science geclaimp tot dit mie zaw gaon veurstèlle es woort gedach in de media en 'n poging um de beweging 'n mie “Iraaks smeekske” te geve en mesjiens zelfs wel aofstand te nömme vaan versjèllende oonpoppelair acties vaan al-Qaeda wie de terroristische aonvalle in 2005 door AQI op drei hotels in Amman. Op 7 juni 2006 vermaorde 'n Amerikaans legervleegmesjien al-Zarqawi, dee waor oetgerope es leijer vaan de gróp door d'n Egyptische militant Abu Ayyub al-Masri.[24][25]

Op 12 oktober 2006 vereinegde de MSR ziech mèt drei kleiner gróppe en zès soennitische stamme um de Mutayibeen Koälitie te vörme. Zie zwoor bij God

"...de soenniete oonder de opressie vaandaon te haole vaan de rejectioniste [sjiite] en de kruusveerdende bezètters [Amerikane en Europeane] […], eus rechte trök te kriege, desnoeds door 't offere vaan eus eige leves […], door Gods woord supreme te make in dees wereld en de glorie vaan de islam beijin te rape."

'nen Daag later reep de MSR de opriechting vaan d'n Islamitische Staot vaan Irak (ISI) oet, dee de zès, veurnaomelek soennitisch-islamitische, staote bij-ein zaw mótte bringe, mèt Abu Omar al-Baghdadi es de nuien Emir. Al-Masri waor de gegeve titel vaan de Kriegsminister in 't tien leije tèllend kabinèt vaan ISI.[26]

D'n Islamitische Staot vaan Irak (2006-2013)

VS-Generaal Odierno Raymond, vaan mei 2006 bis mei 2008 waor heer aktief es generaal in Amerikaans-Irak; sinds 7 september 2011 is heer obbenuits aktief op dees positie.
Abu Bakr (neet te verwarre mèt de gehiemelden Abu Omar) al-Baghdadi, in 2004. Op 26 mei 2010 woort heer aongesteld es de nuie leier vaan ISI of AQI. Later verbrook heer alle ben mèt al-Qaede, wat häöm allewijl nog ummertouw de leier maak vaan d'n Islamitische Staot.

Op force vaan 'n Amerikaans geheimedeensstudie in de vreuge maond vaan 2007, maakde de ISI – de AQI – planne um hun force te laote greuie in 't weste en de middel vaan Irak, zoetot 't de metamorfose kos oondergoon vaan 'ne soennitischen islamitische staot. De gróp greuide in sterkde en in häör hoegtepönte kraog 't väöl aondach in de Irakese regieringe vaan Al Anbar, Diyala en Baghdad, wie zie Baqubah oetrepe es hun hoofstad. De Amerikaanse troepe zatte in deen tied mie force in, wat rizzelteerde in de arrestatie en doed vaan versjillende hoegaontstaonde AQI-leije.[27][28]

Tösse juli en oktober 2007 krao al-Qaeda in Irak te hure tot ze hun belaangriekse militaire kampe tösse Anbar en Baghdad waore verlore. Gedäörende 2008 dreve de Amerikane en Irakeze mie en mie AQI-soldaote oet versjillende westeleke en centraole stei, wie Diyala en Al Anbar, nao 't noordelek gebeed vaan de stad Mosul.[29]

In 2008 besjreef ISI ziechzelf es 'ne staot in extraordinaire crisis. Zie geweld maakde ziechzelf ummertouw minder populair oonder de bevolking vaan de regio's boe zie 't lètse woord hadde; zelfs oonder de soennitische lui, die op alles woorte veurgetrokke door de gróp. Oetindelek heelt de groete krimp vaan de gróp, in zoewel lui es land, op mèt de opmerkeleke Anbar Oontneuchtering, 'n rivvelutie in Anbar boe 't volk oetindelek de kant koos vaan ISI. Dees gebäörtenis waor in zoen maote 'n verassing veur ederein, inclusief de Amerikane, tot 't ISI 'n oonverwachte veurspronk goof in de regio, die de Amerikane en Irakeze nimmie in toen leke te kriege.[30]

In laat 2009 st1elde 'ne kommendeur vaan de Amerikaanse forces in Irak, generaal Ray Odierno, dat de ISI “...in 'ne knab is getransformeerd. Wie 'r ins waor gedomineerd door boetelendse individuuje, is 't noe miene gedomineerd door Iraakse börgers.” Op 18 april 2010 waore de twie tópleiers vaan ISI, Abu Ayyub al-Masri en Abu Omar al-Baghdadi vermaor door 'ne vereinegden inval vaan de VS en Irak in 't naoventrint vaan Tikrit. In 'n pressconferentie in juni 2010 reporteerde generaal odierno tot tachteg percent vaan de 42 ISI-tópleiers, inclusief recruters en financeerders, vermaor of opgepak zien, mèt nog meh ach te gaon. Heer zag tot zie gei kontak mie höbbe mèt 't leiersjap in Pakistan.[31]

Op 16 mei 2010 woort Abu Bakr al-Baghdadi de nuie leier vaan d'n ISI. Al-Baghdadi völde 't leiersjap aon mèt versjillende militair figure door kontak op te nömme mèt 't veurmaoleg Ba'athist-leger oonder Saddam Husseins leiersjap. Vaan dees lui spendeerde de meiste väöl tied in de Amerikaanse legergevangenis. Zie besloge op gegeve memint 1/3e vaan Baghdadi's tóp 25 kommandäörs. Eine vaan dem waor de veurmaolege kolonel, Samir al-Khlifawi, ouch bekind es Haji Bakr, dee de militairen hoofkommandäör woort vaan alle grópsopperaties. Al-Khlifawi waor instrumenteel vaan hendeg groet belang veur de fundering die leide nao de greui vaan de lateren ISIL.[32]

In juli 2012 brach al-Baghdadi 'n verklaoring oet op audio, boe-in de gróp aonkondegde trök te kiere nao de plaotse boe zie in de periood tösse 2007 en 2008 oet waor gejaag door de VS en hun soennitisch allientie. Heer reep ouch de start op vaan e nuij offensief in Irak, genaomp Breaking the Walls (Breek de Mör), wat ziech riechde op 't vrijlaote vaan versjillende leije vaan gróp oet de Iraakse gevagenisse. Geweld in Irak begós te escalere in juni 2012, primair mèt AQI's wagebomaonslage, en in juli 2013, escaleerde 't bis 1.000 doejes; 'ne nómmer dee nimmie zoe hoeg waor gewees sinds april 2008.[33]

Syrische Börgeroorlog (2011-allewijl)

Bashar Al-Assad (11 sept. 1965), prizzedent vaan Syrië, nóm nao de doed vaan ziene pa Hafiz al-Assad, dee dao al 29 jaor regierde, de leiing euver vaan 't land. Wie in 2010 vredelievende proteste woorte georganiseerd tiejes de Arabische Lente, reagierde Al-Assad keihel en vele väöl doeje. Dit zörgde allein meh veur mie oonrös in 't land.

Oondertösse mót me ouch in gedechte hawwe tot de Syrische Börgeroorlog bezeg is. Die begos in miert 2011 mèt proteste in Syrië contra de regiering vaan Bashar al-Assad, es reactie op de versjèllende internationale opsten tiejes 't Arabisch Veurjaor. In de kommende maonde begós geweld op te komme tösse demonstreerders en veilegheidsforces, dat oetindelek veurde tot de militarisatie vaan 't konflik. In augustus 2011 begos d'n ierder genömde al-Baghdadi ISI-soldaote te sjikke nao 't grensgebeed vaan Irak en Syrië um de groete druim vaan de Levantse islamiste (de grenscorrectie vaan de koloniaal grens die Fraankriek en 't Vereineg Keuninkriek höbbe achtergelaote nao de dekolonisatie vaan 't Midde-Ooste) te verwezeleke. Geleid door 'ne Syriër genump Abu Muhammed al-Julani. Dees gróp begós klophingste te recrutere en celle op te riechte euver 't gans land. Op 23 jannewarie 2012 maakde de gróp de formatie bekind vaan Jabhat al-Nusra li Ahl as-Sham—Jabhat al-Nusra—more beter bekind es al-Nusra Front. Al-Nusra greuide oet bis 'n serieus te nömme force, dee populariteit kraog oonder versjillende gróppe tege de Assad-regiering.[34][35]

D'n Islamitische Staot vaan Irak en de Levant (2013-2014)

Op 8 april 2013 leet Al-Baghdadi in 'n audioberiech weite tot Al-Nusra Front is opgeriech, gefinancieerd and gesteund door d'n Islamitische Staot vaan Irak,[36] en tot de twie gróppe veurtaon wijer zawwe goon oonder de naom Islamitische Staot vaan Irak en Al-Sham (Al-Sham is Arabisch veur de Levant).[37] Al-Julani oontkinde dit evels en stèlde tot niemes hei euver waor geadresseerd.[38] In juni 2013 reporteerde Al Jazeera tot 't 'n breef had oondersjöp gesjreve door al-Qaeda's leier Ayman al-Zawahiri, geadresseerd nao de twie leiers vaan de ISIA en de ANF, boe-in heer ouch de formatie oontkint en vraog um verzeuning tösse de twie gróppe.[39] Nao ach maond, in fibberwarie 2014, ootnboond Al-Qaeda alle relaties mèt ISIL.[40]

Volges de journalis Sarah Birke,[41] gief 't e paar essentiële versjèlle tösse al-Nusra Front en ISIL. Wijl al-Nusra actief oproop veur de vaan de Assad-regiering, hilt ISIL ziech väöl mie bezeg mèt 't vergroete vaan eige land um zien visie op de Islam te verwezeleke. Veur ISIL zaw de börgeroorlog tege Assad dus allein mer 'ne kans zien gewees um indelek de eige agenda te realisere. Ouch stèlde zie tot ISIL väöl grover en meedoegeloezer is in 't bouwe vaan 'nen islamitische staot. Ouch is al-Nusra zoe good es gans opgeriech en bekleid door Syriërs, wijl ISIL veur e groet gedeilte door boetelenders in leve weurt gehawwe. ISIL heet es direk buul de sharia te verwezeleke in eder gebeed boe 'r aon de mach kump. Allewel ANF ziech ouch profileert es orthodox-islamitisch, waor hun polletiek in de praktiek nog erg mild. Oondertösse had de veurmaolege Islamitische Staot vaan Irak al versjèllende plaotse in Syrië in zien hen, wie de veer grenssteij Atmeh, al-Bab, Azaz en Jarablus. De ierste groete boetelandse interne gróp vaan ISIL begós noe hel te greuie, Jaish al-Muhajireen wal-Ansar of JMA: de Rössischtaolege jihadiste vaan ISIL. In november 2013 woort de JMA opgesplits. De Tsjetsjeniër (Rösland) Abu Omar al-Shishani zweerde 'n ood vaan alliantie veur al-Baghdadi en leet zien JMA dus opgaon in ISIL. 'n Deil vaan de gróp besloot al-Shishani neet te volge en bleef dus doorgaon oonder de oonaofhenkeleke JMA, die hiel gauw zaw verdwiene vaan de kaart es serieus te nömme gróppering in de Syrische oorlog.[42] [43]

In jannewarie 2014 gónge twie gróppe die veurheer vijande waore, 't Islamitisch Front en de door de VS getrainde Free Syrian Army[44] te aonval tege ISIL in en roontelum Aleppo.[45] In mei 2014 reep Ayman al-Zawahiri al-Nusra Front op um te stoppe mèt 't aonvalle op ISIL. In juni 2014, nao versjèllende gevechte tösse de twie gróppe, besloot de al-Nusra-gróp vaan 't Syrisch stedsje Al-Bukamal de vreij te sluite mèt ISIL. In middel-juni 2014 kaom ISIL tot aon de Jordaonse grens en arresteerde ederein die de grens euver perbeerde te gaon in veel oonder 't vijandsjap vaan ISIL. Bepaolde stamme in Saudi-Arabië, die väöl euverein höbbe mèt die vaan Oos-Syrië en Wes-Irak, begóste noe ouch ISIL te steune.[46] [47]

D'n Islamitische Staot (juni 2014-allewijl)

Zuug ouch

Brón

  • Es brón weurt de Ingelstaolege Wikipedia gebruuk, die hun brónne veural haole oet Amerikaanse en Britse gezètte, wie New York Times, Washington Post en BBC News
Commons
Commons
In de categorie Islamic State of Iraq and the Levant van Wikimedia Commons zeen media gerelateerd aan dit óngerwerp te vènje
  1. "What is Islamic State?". 26 September 2014, http://www.bbc.com/news/world-middle-east-29052144. Bekeke op 9 miert 2015. 
  2. "Kurds accused of 'ethnic cleansing' by Syria rebels". 
  3. Withnall, Adam (29 June 2014). "Iraq crisis: Isis changes name and declares its territories a new Islamic state with 'restoration of caliphate' in Middle East". The Independent, http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/isis-declares-new-islamic-state-in-middle-east-with-abu-bakr-albaghdadi-as-emir-removing-iraq-and-syria-from-its-name-9571374.html. Bekeke op 29 juni 2014. 
  4. "ISIS announces formation of Caliphate, rebrands as 'Islamic State'". 
  5. "Abu Bakr al-Baghdadi: The man who would be caliph". The Week. 13 September 2014, http://theweek.com/article/index/267920/abu-bakr-al-baghdadi-the-man-who-would-be-caliph. Bekeke op 7 december 2014. 
  6. Sly, Liz (23 July 2013). "Islamic law comes to rebel-held Syria". The Washington Post, http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/islamic-law-comes-to-rebel-held-syria/2013/03/19/b310532e-90af-11e2-bdea-e32ad90da239_print.html. 
  7. Sly, Liz (23 July 2013). "Islamic law comes to rebel-held Syria". The Washington Post, http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/islamic-law-comes-to-rebel-held-syria/2013/03/19/b310532e-90af-11e2-bdea-e32ad90da239_print.html. 
  8. Sly, Liz (3 February 2014). "Al-Qaeda disavows any ties with radical Islamist ISIS group in Syria, Iraq". The Washington Post, http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/al-qaeda-disavows-any-ties-with-radical-islamist-isis-group-in-syria-iraq/2014/02/03/2c9afc3a-8cef-11e3-98ab-fe5228217bd1_story.html. Bekeke op 7 fibberwarie 2014. 
  9. Khalid al-Taie (13 February 2015). "Iraq churches, mosques under ISIL attack". 
  10. Whitlock, Craig (10 June 2006). "Death Could Shake Al-Qaeda in Iraq and Around the World". The Washington Post, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/06/09/AR2006060902040.html. Bekeke op 22 juli 2014. 
  11. Knights, Michael (29 May 2014). "The ISIL's Stand in the Ramadi-Falluja Corridor". 
  12. Fishman, 2008 p. 48 - 49
  13. "Key Free Syria Army rebel 'killed by Islamist group'". 12 July 2013, http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-23283079. 
  14. "Al-Qaeda in Iraq confirms Syria's Nusra Front is part of its network". 9 April 2013, http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2013/04/09/Al-Qaeda-in-Iraq-confirms-Syria-s-Nusra-Front-is-part-of-its-network.html. Bekeke op 15 juni 2014. 
  15. "Terrorist Designations of Groups Operating in Syria". 14 May 2014. 
  16. One More Name for Islamic State: Daesh, http://blogs.wsj.com/washwire/2014/12/23/one-more-name-for-islamic-state-daesh 25 december 2014}}
  17. Moore, Jack (2 July 2014). "Iraq Crisis: Senior Jordan Jihadist Slams Isis Caliphate". International Business Times UK, http://www.ibtimes.co.uk/iraq-crisis-senior-jordan-jihadist-slams-isis-caliphate-1455041. Bekeke op 2 juli 2014. 
  18. Mandhai, Shafik (7 July 2014). "Muslim leaders reject Baghdadi's caliphate", http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/07/muslim-leaders-reject-baghdadi-caliphate-20147744058773906.html. Bekeke op 12 juli 2014. 
  19. Goodenough, Patrick (6 July 2014). "Self-Appointed 'Caliph' Makes First Public Appearance". 
  20. "Statement by the President on ISIL". 10 September 2014, http://www.whitehouse.gov/the-press-office/2014/09/10/statement-president-isil-1. Bekeke op 20 december 2014. 
  21. Pool, Jeffrey (16 December 2004). "Zarqawi's Pledge of Allegiance to Al-Qaeda: From Mu'Asker Al-Battar, Issue 21". Terrorism Monitor 2 (24): The Jamestown Foundation, http://www.jamestown.org/publications_details.php?volume_id=400&issue_id=3179&article_id=2369020. Bekeke op 30 juli 2014. 
  22. "Zarqawi pledges allegiance to Osama". Dawn. Agence France-Presse. 18 October 2004, https://web.archive.org/web/20071229020549/http://www.dawn.com/2004/10/18/top7.htm. Bekeke op 13 juli 2007. 
  23. "Al-Qaeda in Iraq names new head". 12 June 2006, http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/5073092.stm. 
  24. Tran, Mark (1 May 2007). "Al-Qaida in Iraq leader believed dead". The Guardian, http://www.theguardian.com/world/2007/may/01/iraq.alqaida. 
  25. "Islamic State of Iraq Announces Establishment of the Cabinet of its First Islamic Administration in Video Issued Through al-Furqan Foundation". 19 April 2007, https://web.archive.org/web/20070928061225/http://www.siteinstitute.org/bin/articles.cgi?ID=publications274907&Category=publications&Subcategory=0. Bekeke op 20 juli 2014. 
  26. Ricks, Thomas E. (11 September 2006). "Situation Called Dire in West Iraq". The Washington Post, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/09/10/AR2006091001204.html?nav=rss_email/components. Bekeke op 13 juli 2014. 
  27. Linzer, Dafna; Ricks, Thomas E. (28 November 2006). "Anbar Picture Grows Clearer, and Bleaker". The Washington Post, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/11/27/AR2006112701287.html. Bekeke op 18 juli 2014. 
  28. Ricks, Thomas; DeYoung, Karen (15 October 2007). "Al-Qaeda in Iraq Reported Crippled". The Washington Post, http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/10/14/AR2007101401245.html. Bekeke op 13 fibberwarie 2015. 
  29. Sjabloon:Harvnb.
  30. "Attacks in Iraq down, Al-Qaeda arrests up: US general". 4 June 2010, https://web.archive.org/web/20140225073345/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iliKXlauRMdj1Uijz1Zv-WkJ7RUQ. 
  31. Smith, Samuel (21 April 2015). "ISIS' Rise in Iraq Masterminded by Former Saddam Hussein Intelligence Officer, Recently Published Caliphate 'Blueprint' Documents Reveal". The Christian Post, http://www.christianpost.com/news/isis-rise-in-iraq-masterminded-by-former-saddam-hussein-intelligence-officer-recently-published-caliphate-blueprint-documents-reveal-137925/#uyxSLO8V20QzGpBj.99. 
    "Former Saddam Hussein spy masterminded the rise of Isis, says report". The Guardian. Reuters (United Kingdom). 20 April 2015, http://www.theguardian.com/world/2015/apr/20/former-saddam-spy-masterminded-the-rise-of-islamic-state-says-report. 
    Sjabloon:Cite podcast
    Dettmer, Jamie; Siegel, Jacob (21 April 2015). "What Saddam Gave ISIS". The Daily Beast (United States), http://www.thedailybeast.com/articles/2015/04/21/what-saddam-gave-isis.html. 
    Reuter, Christoph (18 April 2015). "The Terror Strategist: Secret Files Reveal the Structure of Islamic State". Der Spiegel (Germany), http://www.spiegel.de/international/world/islamic-state-files-show-structure-of-islamist-terror-group-a-1029274.html. 
  32. "Al Qaeda in Iraq Resurgent". September 2013. 
  33. Abouzeid, Rania (23 June 2014). "The Jihad Next Door". 
  34. "Jabhat al-Nusra A Strategic Briefing". 8 January 2013, http://www.quilliamfoundation.org/wp/wp-content/uploads/publications/free/jabhat-al-nusra-a-strategic-briefing.pdf. Bekeke op 22 augustus 2014. 
  35. "Qaeda in Iraq confirms Syria's Nusra is part of network". 9 April 2013, http://www.globalpost.com/dispatch/news/afp/130409/qaeda-iraq-confirms-syrias-nusra-part-network. Bekeke op 9 april 2013. 
  36. "ISI Confirms That Jabhat Al-Nusra Is Its Extension in Syria, Declares 'Islamic State of Iraq And Al-Sham' As New Name of Merged Group". 8 April 2013. 
  37. "Al-Nusra Commits to al-Qaida, Deny Iraq Branch 'Merger'". 10 April 2013, http://www.naharnet.com/stories/en/78961-al-nusra-commits-to-al-qaida-deny-iraq-branch-merger/. Bekeke op 18 mei 2013. 
  38. Atassi, Basma (9 June 2013). "Qaeda chief annuls Syrian-Iraqi jihad merger". 
  39. "Zawahiri disbands main Qaeda faction in Syria". The Daily Star. 8 November 2013, http://dailystar.com.lb/News/Middle-East/2013/Nov-08/237219-zawahiri-disbands-main-qaeda-faction-in-syria-jazeera.ashx. Bekeke op 8 november 2013. 
  40. Birke, Sarah (27 December 2013). "How al-Qaeda Changed the Syrian War". New York Review of Books, http://www.nybooks.com/blogs/nyrblog/2013/dec/27/how-al-qaeda-changed-syrian-war/. 
  41. "Chechen-led group swears allegiance to head of Islamic State of Iraq and Sham". The Long War Journal. 27 November 2013. 
  42. "Syria crisis: Omar Shishani, Chechen jihadist leader". 3 December 2013. 
  43. "U.S. training Syrian rebels; White House 'stepped up assistance'". Los Angeles Times. 21 June 2013, http://articles.latimes.com/2013/jun/21/world/la-fg-wn-cia-syria-20130621. 
  44. Saad, Hwaida; Gladstone, Rick (4 January 2014). "Qaeda-Linked Insurgents Clash With Other Rebels in Syria, as Schism Grows". The New York Times, http://www.nytimes.com/2014/01/04/world/middleeast/qaeda-insurgents-in-syria.html. Bekeke op 16 jannewarie 2014. 
  45. Gaouette, Nicole; Ajrash, Kadhim; Sabah, Zaid (23 June 2014). "Militants Seize Iraq-Jordan Border as Kerry Visits Baghdad", http://www.bloomberg.com/news/2014-06-23/militants-seize-iraqi-town-near-border-with-jordan.html. Bekeke op 6 juli 2014. 
  46. Solomon, Erika; Kerr, Simeon (3 July 2014). "Saudi Arabia sends 30,000 troops to Iraq border". Financial Times, http://www.ft.com/cms/s/0/3312faba-0286-11e4-aa85-00144feab7de.html. Bekeke op 6 juli 2014.  Sjabloon:Subscription required
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Islamitische_Staot&oldid=377391"