Radioactiviteit: Versjèl tösje versies

Van Wikipedia
brón: nl.wp
 
K Steinbach verplaatsde pagina Radioaktiviteit nao Radioactiviteit euver 'ne redirek: Woordbeeld: gein rei um hei 'n k te zètte es 't Nederlands 'n c heet.
(gei versjil)

Versie op 16 nov 2014 20:55

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Radioaktiviteit is 't oetsjikke van ioniserendje straoling door matterjale. 't Is e netuurkóndig fenomeen: bepaoldje isotope zeen instabiel en verangere (desintegrere) spontaan in 'n anger atoeamsaort. Dit neump me radioaktief verval.

Bie dit percès sjikke ze ioniserendje straoling oet. Nao de desintegratie is de atoeamkern verangerdj van samestèlling: hae bevatj mieër of minder protonen en/of neutrone. Zoea ónstaon anger nucliden en daomit sómtieds 'nen angeren isotoop van 'tzelvendje element, meh meistes 'n anger element.

In sommige gevallen is 't desintegratieproduk, ouch waal de dochternuclied geneump, zelf ouch weer instabiel. 't Percès geitj door toetdet 'n stabiel atoeamkern is óntstange. Meh sprèk den van 'n vervalkitting.

Gesjiechte

Ane ontdekking van en 't óngerzeuk nao radioaktiviteit höbbe väöl luuj häöre naam verbónje. Inkel vanne veurnaamste zeen:

  • Antoine Henri Becquerel zoog e verbandj tösse de door Wilhelm Röntgen óntdèkdje straolen en experimente die hae ieëre deej mit kaliumuranylzate.
  • Pierre en Marie Curie neumdjen 't versjiensel radioaktiviteit. Zie óntdèkdje det in uranium- en thoriumverbinjingen anger stoffe zote die dao oearsprunkelik neet wore.
  • Ernest Rutherford bestudeerdje de straoling die vriekoom bie radioaktiviteit en óntdèkdje det 't drie saorten aan straoling guuef: alfastraoling, bètastraoling en gammastraoling.
  • Frederick Soddy goof vervolges mit Rutherford de naam "emanaties" aan aedelgase die oet radioaktieve stoffe komen en koom toet 't besloet vanne radioaktieve transformaties. 'n Derdje hieël ichtige ontdekking van Soddy waas 't bestaon van isotope. Same mit Kasimir Fajans besjreef t'r vervolges de drie netuurlike vervalwaeg.
  • Irène Joliot-Curie óntdèkdje de kónsmaesige radioaktiviteit.
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Radioactiviteit&oldid=359163"