Nederlands Limburg: Versjèl tösje versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Gank nao de veurige diff Gank nao de volgende diff →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie op 11 sep 2013 14:01

Zuug ouch 't Portaol:Nederlands Limburg

Dit artikel is in mierder Limburgse dialekte gesjreve. Perbeer estebleef waal mer ei dialek per alinea aan te hauwe.


Vlag van Nederlands Limburg	Blazoen van Nederlands Limburg

Limburg
provincie van Nederland

Oppervlak
- Totaal
- Water

9e
2153 km²
56,14

Inwoners
- totaal
- Dichtheid

6e
1.135.962
528/km²

Volkslied

In 't bronsgroen eikenhout

Limburg (in 't Limburgs regionalisme auch waal bekind es Oas-Limburg, ten opziechte van Wes-Limburg: Belsj Limburg) is ein van de twelf provincies van Nederland en ligk in 't zuudoeste van 't landj, mèr 't is ouch ein vaan de neuge provincies vaan 't Bèlsj, woe 't in 't ooste lik. Op 1 januari 2003 haw 't Nederlandsj deil ein bevolkingsgruutde van 1.139.000 inwoners. Hievan waor 19,6 procent allochtoon. De houfstadj van Nederlandsj Limburg is Mestreech.

Limburg besteit veurnamelijk oet zandgrond. 't Zuie is heuvelechtig - feitelek 'n dal-landsjap mèt reste van 't plateau en oetgesjoorde dale - en bedèk mèt vruchbare löss, 'n windaofzètting oet 't ind van de lètste iestied. De belangriekste revier is de Maos, die euver de hiel lengte vaan zuid tot noord door de provincie struimp. In 't verleje woort in Limburg turf, grind en steinkaol gewonne.

't Zujelik deil van de provincie Nederlands Limburg deit mèt in de Euregio Maas-Rienzegke ze.... Noord Limburg en Midde Limburg deit mèt in de Euregio Rien-Maas Noord. De gemeinte Baerge en noordeliker deit mèt in de Euregio Rien-Waal

D'r naam Limburg zow besjtaoë oet de sjtamwaoërd leem en burchtlummeburg en oorsjpronkelek verwaeze ha nao ing bepaalde oet leem opgetrokke burcht.

Werkgelegeheid

De sjomaasj (wèrkloeasheid) in Nederlandsj Limburg bedroog in 2003 10,5%. De bedrievigheid per sector waor in die periode zowie in de onjerstaonde tabel aldus sjwea van 't lager.

Sector	Percentaag van werkgelegeheid
Landbouw	5,0%
Industrie	20,3%
Bouw	5,5%
Commercieel deenste	40,8%
Neet-commercieel deenste	28,3%

^[1]

Historie

De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs.

Politiek waor Limburg ummertouw wie 'ne lappedeke, boemet veur e deil de groete versjèlle tösse de dialekte oetgelag kinne weure: eder gemeinte heet z'n eige dialek, boebij dèks binne ein gemeinte (zuug Venlo) nog groete versjèlle kinne bestoon.

Pas in de Fransen tied, dee begós mèt de Franse verovering vaan Mestreech in 1794, woort 't gebeed tot 'n bestuurleke einheid gemaak. In 1815 bij de vörming vaan 't nui Koninkrijk der Nederlande kraog ein vaan de provincies de naom Limburg. De keuning Willem 1 waor ouch hertog vaan Limburg mer heer had gei land dat zoe hètde. Daorum neumde heer, es verlicht despoot, 'n stök land wat van häöm waor, zoe. De naom góng trök op dee vaan 'n aajd hertogdom, dat e gebeed in d'n triangel Maastreech-Aoke-Luik besloog en dat tot 1648 had bestoon.

Bij de sjeijing vaan Nederland en 't Belsj in 1830 kaom de kwestie aon de orde of Limburg e deil vaan 't Belsj zouw weure - wie de meiste Limburgers ziech 't winsde. Oeteindelik woort Limburg in 1839 verdeild in 'n Nederlandse en 'n Belzje provincie. Nederlands-Limburg waor vaanaof dat moment es Hertogdom Limburg tot 1866 deil van de Duitse Bond.

De provincie bleef de titel Hertogdom tot 1906 gebroeke. 'n Aander Limburgse bezunderheid in de titulatuur is tot op d'n daag vaan vaandaog blieve bestoon: de commissaris van de Koningin hèt hei gouverneur.

De Nederlandse euverheid erkint de oersprunkelek in Nederlands Limburg gesproke variëteite oonder de naom Limburgs es streektaol.

Gemeintes

De Limburgse sjriefwies ies volges de Plaatsnamelies van Veldeke.

In de provincie Limbörg is (in vergelieking mèt 't weste) relatief laat op groete sjaol heringedeild. Pas in 1982 woort massaol heringedeild, en wel in 't Heuvelland; in 1991 volgde 'n get minder groetsjaolege herindeiling in Midde-Limbörg. Tösse 2001 en 2011 woort, in fases, 'n nui golf vaan herindeilinge aofgewèrk, in zoewel Noord- es Midde- en Zuid-Limbörg. In 2011 góng ein geplande fusie neet door: tösse Baerge, Mook en Gennep gepland, tot de gemeinte Maasdune (Nederlands Maasduinen). De planne zien veurluipeg ingetrokke.^[2] Heimèt is verluipeg 'n ind gekoume aon gemeinteleke sjaolvergroeting in Nederlands Limbörg. In 't midde vaan Limbörg kin me gein herindeilinge mie verwachte, in 't noorde boete die ein fusiegemeinte ouch neet. In 't zuie, boe nog väöl relatief klein gemeintes mèt minder es 25.000 inwoeners zien, kin dat nog wel. Boete de fusie tösse Èèsjde en Mergraote is dat de lèste jaore evels neet formeel aon de orde gewees.

Zuug veur alle herindeilinge die al zien gewees de Lies vaan geweze gemeintes in Nederlands Limburg.

Revere en baeke

Aongrenzende distrikte

Nederlands Limburg grens aon de volgende distrikte.

Noord-Braobant - noorde en noordweste
Gelderland - noorde
Dusseldörp, Duutsland - noordooste
Kölle, Duutsland - zuidooste
Luik, Belsj - zuie
Belsj Limburg, Belsj - weste

Vootnote

Extern link

provincie Nederlands Limburg

Provincie Limburg

Baek · Baekdale · Baerge · Bezel · Broensem · Ech-Zöstere · Èèsjde-Mergraote · Gennep · Gulpe-Wittem · Haors aan de Maas · Heële · Kirchroa · Lankgraaf · Leudaal · Maasgoew · Meersje · Mestreech · Mook en Middelar · Ni-jwieërt · Pieël en Maas · Remuunj · Roerdale · Stein · Valkeberg aan de Geul · Venlo · Venroj · Voelender · Vols · Wieërt · Zittert-Gelaen · Zumpelveld

Opgeheve gemeintes

Provincies van Nederlandj
Drenthe \| Euverijssel \| Flevolandj \| Frieslandj \| Gelderlandj \| Groninge \| Limburg \| Noord-Braobantj \| Noord-Hollandj \| Utrech \| Zielandj \| Zuud-Hollandj
Gemeintes \| Watersjappe

[1] Dagblad De Limburger, 18-09-2004.

[2] Gemeente Mook en Middelaar - Wetsontwerp over de herindeling Bergen- Gennep- Mook en Middelaar is ingetrokken.

[1]

[2]

@@ Tekslien 42: / Tekslien 42: @@
 Limburg besteit veurnamelijk oet zandgrond. 't Zuie is heuvelechtig - feitelek 'n [[dal-landsjap]] mèt reste van 't [[plateau]] en oetgesjoorde dale - en bedèk mèt vruchbare [[löss]], 'n [[windaofzètting]] oet 't ind van de lètste [[iestied]]. De belangriekste revier is de [[Maos]], die euver de hiel lengte vaan zuid tot noord door de provincie struimp.  In 't verleje woort in Limburg [[turf]], [[grind]] en [[steinkaol]] gewonne.
-'t Zujelik deil van de provincie Nederlands Limburg deit mèt in de [[Euregio Maas-Rien]]. Noord Limburg en Midde Limburg deit mèt in de [[Euregio Rien-Maas Noord]]. De [[gemeinte]] [[Baerge]] en noordeliker deit mèt in de [[Euregio Rien-Waal]]
+'t Zujelik deil van de provincie Nederlands Limburg deit mèt in de [[Euregio Maas-Rien]]zegke ze.... Noord Limburg en Midde Limburg deit mèt in de [[Euregio Rien-Maas Noord]]. De [[gemeinte]] [[Baerge]] en noordeliker deit mèt in de [[Euregio Rien-Waal]]
-D'r naam Limburg zow besjtaoë oet de sjtamwaoërd ''leem'' en ''burcht'' en oorsjpronkelek verwaeze ha nao ing bepaalde oet [[leem]] opgetrokke burcht.
+D'r naam Limburg zow besjtaoë oet de sjtamwaoërd ''leem'' en ''burcht''lummeburg en oorsjpronkelek verwaeze ha nao ing bepaalde oet [[leem]] opgetrokke burcht.
 == Werkgelegeheid ==
-De [[sjomaasj]] (wèrkloeasheid) in Nederlandsj Limburg bedroog in 2003 10,5%. De bedrievigheid per sector waor in die periode zowie in de onjerstaonde tabel.
+De [[sjomaasj]] (wèrkloeasheid) in Nederlandsj Limburg bedroog in 2003 10,5%. De bedrievigheid per sector waor in die periode zowie in de onjerstaonde tabel aldus sjwea van 't lager.
 {|