Limburgs in driej trepkes: Versjèl tösje versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ZjaakN (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
ZjaakN (Euverlèk | biedrages)
Geen bewerkingssamenvatting
Tekslien 123: Tekslien 123:
|-----
|-----
| fon
| fon
| Boileau
| SL = sleeptoon<br>ST =stoottoon<br>
| SL = sleeptoon<br>ST =stoottoon<br>
| gesjlaoëte lettergr.
| gesjlaoëte lettergr.
Tekslien 129: Tekslien 130:
|-----
|-----
| u
| u
|[[Aafbeilding:Boi_e3_.jpg |15px]]
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| moes (muis)<br>---<br>sjoer (schuur, imp.)<br>____________________<br>oett (uit)<br>---<br>voett (weg (gaan))
| moes (muis)<br>---<br>sjoer (schuur, imp.)<br>____________________<br>oett (uit)<br>---<br>voett (weg (gaan))
Tekslien 135: Tekslien 137:
|-----
|-----
| o
| o
|[[Image:Boi_i3_.jpg |15px]]<br>+<br>[[Image:Boi_e1_.jpg |15px]]
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| Moontse (Montzen)<br>---<br>good (goed)<br>____________________<br>dóch (doe, imp.)<br>---<br>ós (onze (vr.))
| Moontse (Montzen)<br>---<br>good (goed)<br>____________________<br>dóch (doe, imp.)<br>---<br>ós (onze (vr.))
Tekslien 141: Tekslien 144:
|----
|----
| &#491;
| &#491;
|[[Aafbeilding:Boi_e3_.jpg |15px]]
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| gòòd (goud)<br>---<br>róóm (room)<br>____________________<br>òp (op)<br>---<br>Mòrres'nt (Moresnet)
| gòòd (goud)<br>---<br>róóm (room)<br>____________________<br>òp (op)<br>---<br>Mòrres'nt (Moresnet)
Tekslien 147: Tekslien 151:
|-----
|-----
| &#596;
| &#596;
|[[Aafbeilding:Boi_e3_.jpg |15px]]
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| laank (SL)<br>---<br>laank (ST)<br>__________<br>köet (SL)<br>---<br>köet (ST)
| zaot (zout)<br>---<br>traon (traan)<br>____________________<br>nog (nog)<br>---<br>kow (koude)
| zaot (zout)<br>---<br>traon (traan)<br>____________________<br>nog (nog)<br>---<br>kow (koude)

Versie op 21 jun 2006 10:40

Vör d'r peunt tùssje de taalgrens en de Benrather Laen hat Professer Boileau van de universitèèt va Lük in 1951 - 1971 de klaanke van de lokale taal bestudeerd, namelik vör 'n òppervlakte va-n driejhónderdsestig veerkaante kiellòmeter, mit sestigdoezend inwoners (1969).

E broekt dao bie en ège spelling, neet die van de IPA, 'n spelling die tèkes vraot die v'r normaal neet hant (e =it e peunt d'r- ónder, e mit e-n hökske d'r- ónder, enz.)

Dr' pròfesser laet waeëd op 't feit dat in de umgangstaal van zie gebied de e, de o en de eu mie es twèèj trappe van aoëpenhèèd hant:


äö-èù-eu - Tùssje "däör" en "zeut" sjtèèt "Tèùve"

ao-òò-oo - Tùssje "plaog" en "ploog", "gròòf'"

ae-èè-ee - Tùssje "waeg" en "vleeg", "gèèt'"


In de lies hie- ónder zunt de inzichte va-n d'r Boileau toegepast mit 'n spelling, die baeëter paast bie wat me-n ee Limburg gewend ès.


In ander tale

't Nederlans haat bv. mer èng köete e (bed) en èng lang ee, en die versjille ee klaank - zeu òch de o en de oo -en 'n lang eu hant ze dao al gaar neet.- Freule ??

Òffisyeel haat 't Duutsj al get mieë: köete e (Bett) en lang ä (Bär) / lang ee (mehr). Mae voll - bohren / Böcke - Höhle. -- Me hüet òch grob, gröbrt, met ù.

't òffisyeel Fraans kint zelfs mar jüs köete kleenkers: è, é, o, au, ... Mae me hüet (inj 't Belsj Fraans ?): "la mariée est très belle": la marjee è trè bel, mit driej trepkes.


grens

Oeë liet de grens van ós driej trepkes nao 't noord-westen toe?

referenties

|Blazoen vaan Andorra

Limburgs mit 3 Trepkes
Dit ès 'n klinkeranalyse, gèè spellingssysteem

Daoväöer haat dis analyse 'n ège spellingl
1. de köete klaanke an 't ing van e waoëd, en
2. lang en köete ie, oe, uu.

Kleenkere mit naslag (-ë) kaome later nog.
oetspraokschema

1 open niet-geronde klinkers
fon Boileau
1971
SL = sleeptoon
ST =stoottoon
gesjlaoëte lettergr. aoëpe lettergr. an 't ing
y laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
tuut ((punt)zak)
---
muus (muizen)
____________________
krüts (kruis)
---
ül (uil)
ruke (ruiken)
---
sjume (schuimen)
____________________
trükke (tricks)
---
sjpüjje (spuwen)
xx
---
juu (halt paard !)
____________________
xx
---
dedjü (gotfer..)
ø
+
laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
keump (kommen)
---
sjteul (stoelen)
____________________
zus (want)
---
un (ui)
keuse (konden, conj)
---
veule (voelen)
____________________
kulle (verneuken)
---
xx
xx
---
keu (koeien)
____________________
xx
---
xx
ǭ  ??? laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
dèùsj (tafel)
---
drèùm (droom imp.)
____________________
Gùlpe (Gulpen)
---
pùl (jong kip)
flèùte (fluiten)
---
drèùme (dromen)
____________________
knùppel (knuppel)
---
hùjje (hooien)
nèù (neen (twijfel))
---
nèù (neen (zeker))
____________________
xx
---
jèù (vooruit paard !)
œ laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
näöj (gierig)
---
päöl (palen)
____________________
xx
---
öft (gedroogd fruit)
xx
---
xx
____________________
xx
---
käöre (aaien)
bäö (boe)
---
knäö (kluwen, plur)
____________________
xx
---
xx

2 gesloten, niet-geronde klinkers
fon Boileau SL = sleeptoon
ST =stoottoon
gesjlaoëte lettergr. aoëpe lettergr. an 't ing
i laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
knien (konijn)
---
vies (vies)
____________________
diekk (dik)
---
bliefft (blijft, hij)
piepe (roken)
---
piepe (piepen)
____________________
diekke (dikke)
---
kienne (kienen)
hie (hier)
---
xx
____________________
bie (bij (iemand))
---
wie ?(hoe?)
ɪ, e
+
laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
keend (kind)
---
reem (riem)
____________________
drissig (dertig)
---
dipde (diepte)
pese (pissen)
---
dene (dienen)
____________________
xx
---
sjpringe(springen)
xx
---
knee (knie)
____________________
ee (in)
---
xx
ȩ laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
Èèzde (NL-Eijsden)
---
wèès (wees)
____________________
hèts (hitte)
---
bèd (bed)
wète (weten)
---
dèle (delen)
____________________
lètter (letter)
---
lèjje (leiden)
nèè (neen)
---
hèè ! (he !)
____________________
xx
---
büffèè (buffet)
ɛ laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
hael (hard)
---
gael (geel)
____________________
get (iets)
---
teng (tanden)
xx
---
gaele (kopen)
____________________
effe (effen)
---
Sjlennig (Slenaken)
xx
---
rae (reden)
____________________
xx
---
mae (maar)

3 open geronde klinkers
fon Boileau SL = sleeptoon
ST =stoottoon
gesjlaoëte lettergr. aoëpe lettergr. an 't ing
u laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
moes (muis)
---
sjoer (schuur, imp.)
____________________
oett (uit)
---
voett (weg (gaan))
kroepe (kruipen)
---
sjoere (schuren)
____________________
toeppe (kaartspel)
---
doemme (duimen)
doe (jij)
---
xx
____________________
xx
---
doe (toen)
o
+
laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
Moontse (Montzen)
---
good (goed)
____________________
dóch (doe, imp.)
---
ós (onze (vr.))
xx
---
rope (roepen)
____________________
xx
---
wónne (wonen)
xx
---
ko (koe)
____________________
xx
---
xx
ǫ laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
gòòd (goud)
---
róóm (room)
____________________
òp (op)
---
Mòrres'nt (Moresnet)
ròke (roken)
---
vóge (voegen)
____________________
klòppe (kloppen)
---
òwwe (ogen)
jó (ja, twijfel)
---
hó ! (ho !)
____________________
xx
---
fòttò (foto)
ɔ laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
zaot (zout)
---
traon (traan)
____________________
nog (nog)
---
kow (koude)
xx
---
raoze (kijven)
____________________
hotte (houden)
---
sjowwe (schouwen)
jao (ja)
---
dao (aldaar)
____________________
xx
---
bao (bijna)

4 gesloten geronde klinkers
ɯ ??? hant v'r die?? (Belsj Limburg missjie ?)
bekaand in Slavische tale (Russ. byt' = zieë).

5 a
fon SL = sleeptoon
ST =stoottoon
gesjlaoëte lettergr. aoëpe lettergr. an 't ing
a laank (SL)
---
laank (ST)
__________
köet (SL)
---
köet (ST)
graaf (talud)
---
graaf (graf)
____________________
gasp (gesp)
---
gram (gram)
bazel (prietpraat)
---
kare (karren)
____________________
matte (matten)
---
kalle (praten)
xx
---
sja (schade)
____________________
da (dan)
---
ba (bah)