Roems-Kathelieke Kèrk: Versjèl tösje versies
K Roems-Kattelieke Kèrk verplaats nao Roems-Kathelieke Kèrk: korrek Mestreechs, aanders geit 't euver doej katte! |
sp |
||
| Tekslien 1: | Tekslien 1: | ||
{{dialek|Mestreechs}} |
{{dialek|Mestreechs}} |
||
De '''Roems- |
De '''Roems-Kathelieke Kèrk''' (vaan [[Aajdgrieks|Grieks]] ''katholikos'', "algemein") is de groetse vaan de Kathelieke [[Kèrk (religie)|Kèrke]] en ouch vaan alle [[Christendom|Christeleke]] kèrkgenootsjappe. Ze heet mie es ein miljard lede. Ouch in [[Limbörg]] is 't de groetste religie. De Roems-Kathelieke Kèrk claimp de einege orzjineel christeleke kèrk te zien, die rechstreeks aofstamp vaan de lier vaan [[Zjezus Christus]] en de door häör volgelinge gestiechde kèrk. Inderdaod waor d'n [[apostel]] [[Petrus]] d'n ierste [[paus]] en daomèt de veurluiper vaan de huidege kèrkprins. De paus resideert sinds de daog vaan Christus in [[Roeme]]. Op dit momint ([[2011]]) is [[Benedictus XVI]] paus. 't Machscentrum vaan de Roems-Kathelieke Kèrk weurt 't [[Vaticaanstad|Vaticaan]] geneump. |
||
== Lier == |
== Lier == |
||
De basis vaan de religie is, wie bij de aander christeleke genootsjappe, de [[Biebel]]. Umtot de kèrk evels in de loup vaan de iewe veur väöl praktische probleme kaom te stoon, hèlt me ouch oetsprake vaan 't Vaticaan, zoegeneumde [[dogma]]ta, es |
De basis vaan de religie is, wie bij de aander christeleke genootsjappe, de [[Biebel]]. Umtot de kèrk evels in de loup vaan de iewe veur väöl praktische probleme kaom te stoon, hèlt me ouch oetsprake vaan 't Vaticaan, zoegeneumde [[dogma]]ta, es riechsnoer veur de religie aon. Dao-in versjèlt de kèrk vaan 't [[protestantisme]]. De lier sjrief veur tot Zjezus de lede vaan de kèrk opreup ziech op 'n zeker meneer te gedrage nao de medemins touw. |
||
=== Sacreminte === |
=== Sacreminte === |
||
De |
De kathelieke kèrk kint zeve zoegeneumde [[sacrament|sacreminte]]. Dat zien rituele die betrèkking höbbe op veurnaom gebäörtenisse in 't leve die d'n aondach vaan de geluivege verdene en boebij dee bij zien religie betrokke weurt. De sacreminte weure ummer door 'ne [[preester]] aofgenome. De zeve sacreminte zien: |
||
* [[Duipsel| |
* [[Duipsel|D'n duip]] |
||
* [[Vörmsel]] |
* [[Vörmsel]] |
||
* [[Heilige Mès|Eucharistie]] |
* [[Heilige Mès|Eucharistie]] |
||
* [[Biech|Beech]] |
* [[Biech|Beech]] |
||
* [[Bedeend]] weure of [[ |
* [[Bedeend]] weure of [[Krankezalving]] en [[heilege olie]] |
||
* [[Wijing]] tot [[diake]], [[preester]] of [[ |
* [[Wijing]] tot [[diake]], [[preester]] of [[bisjop]] ([[Heilege Orders]]) |
||
* [[Matrimonium]] of [[Trouwe veur de kèrk]] |
* [[Matrimonium]] of [[Trouwe veur de kèrk]] |
||
=== [[Heilige|Heilege]] === |
=== [[Heilige|Heilege]] === |
||
Lui die ziech hendeg verdeenstelek höbbe gemaak veur de religie en door de kèrk geach weure einege [[mirakel]]e te höbbe laote gebäöre, kinne [[heilege|heileg]] verklaord weure. Dat hèlt in tot dee persoen in de kèrk verierd maag weure. Heilege höbbe ummer 'ne fiesdaag veur ziech. De paus deit de heilegverklaoringe, die nao 'n gecompliceerde proceduur gedoon weure. Iers moot de persoen [[zaolege|zaoleg]] verklaord weure. Daan doen twie functionarisse, ''[[promotores fides]]'', hun werk: d'n eine zeuk groonde veur de zaolege heileg te verklaore, d'n aandere brink zoeväöl meugelek arguminte bijein boeveur dee ''neet'' heileg verklaord maag weure. Officieus weure ze ''avvekaot vaan God'' en ''avvekaot vaan d'n Duvel'' geneump. Daonao nump de paus e besluut. |
|||
== Hiërarchie == |
== Hiërarchie == |
||
De Roems- |
De Roems-kathelieke kèrk is hiërarchisch opgebouwd. Bovenaon steit, wie gezag, de paus. Rech oonder häöm stoon de [[kardinaol|kardinaole]], die deil oetmake vaan de [[Romeinse Curie]]. [[Kèrkprovincie]]s, boe-in de gaanse wereld is ingedeild, weure bestuurd door [[eertsbisjop]]pe. Kèrkprovincies zien zelf in [[bisdom]]me verdeild, die alle door [[bisjop]]pe bestuurd weure. Ouch de eertsbisjoppe en de paus höbbe hun eige bisdom; de paus is bisjop vaan Roeme. Bisjoppe zien formeel de opvolgers vaan de apostele. 'n Bisdom is verdeild in dekenaote boe 'nen [[deke]] de leiing gief. 'n Dekenaot besteit oet mierdere [[parochie]]s. |
||
De [[pestoer]] is 'ne [[preester]] dae |
De [[pestoer]] is 'ne [[preester]] dae leiing gief in 'n [[parochie]]. Heer weurt geassisteerd door ein of mierder [[keplaon|kepläöns]] of [[diake]]s. 'ne Keplaon is 'ne gewijde preester. 'ne Diake heet de ierste van de drei preesterwijinge gehad. Dewijl alle geisteleke ziech aon 't [[celibaat]] mote hawwe, maag 'ne getrouwde man wel diake weure. |
||
== Externe link == |
== Externe link == |
||
Versie op 17 sep 2011 21:04
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Roems-Kathelieke Kèrk (vaan Grieks katholikos, "algemein") is de groetse vaan de Kathelieke Kèrke en ouch vaan alle Christeleke kèrkgenootsjappe. Ze heet mie es ein miljard lede. Ouch in Limbörg is 't de groetste religie. De Roems-Kathelieke Kèrk claimp de einege orzjineel christeleke kèrk te zien, die rechstreeks aofstamp vaan de lier vaan Zjezus Christus en de door häör volgelinge gestiechde kèrk. Inderdaod waor d'n apostel Petrus d'n ierste paus en daomèt de veurluiper vaan de huidege kèrkprins. De paus resideert sinds de daog vaan Christus in Roeme. Op dit momint (2011) is Benedictus XVI paus. 't Machscentrum vaan de Roems-Kathelieke Kèrk weurt 't Vaticaan geneump.
Lier
De basis vaan de religie is, wie bij de aander christeleke genootsjappe, de Biebel. Umtot de kèrk evels in de loup vaan de iewe veur väöl praktische probleme kaom te stoon, hèlt me ouch oetsprake vaan 't Vaticaan, zoegeneumde dogmata, es riechsnoer veur de religie aon. Dao-in versjèlt de kèrk vaan 't protestantisme. De lier sjrief veur tot Zjezus de lede vaan de kèrk opreup ziech op 'n zeker meneer te gedrage nao de medemins touw.
Sacreminte
De kathelieke kèrk kint zeve zoegeneumde sacreminte. Dat zien rituele die betrèkking höbbe op veurnaom gebäörtenisse in 't leve die d'n aondach vaan de geluivege verdene en boebij dee bij zien religie betrokke weurt. De sacreminte weure ummer door 'ne preester aofgenome. De zeve sacreminte zien:
- D'n duip
- Vörmsel
- Eucharistie
- Beech
- Bedeend weure of Krankezalving en heilege olie
- Wijing tot diake, preester of bisjop (Heilege Orders)
- Matrimonium of Trouwe veur de kèrk
Heilege
Lui die ziech hendeg verdeenstelek höbbe gemaak veur de religie en door de kèrk geach weure einege mirakele te höbbe laote gebäöre, kinne heileg verklaord weure. Dat hèlt in tot dee persoen in de kèrk verierd maag weure. Heilege höbbe ummer 'ne fiesdaag veur ziech. De paus deit de heilegverklaoringe, die nao 'n gecompliceerde proceduur gedoon weure. Iers moot de persoen zaoleg verklaord weure. Daan doen twie functionarisse, promotores fides, hun werk: d'n eine zeuk groonde veur de zaolege heileg te verklaore, d'n aandere brink zoeväöl meugelek arguminte bijein boeveur dee neet heileg verklaord maag weure. Officieus weure ze avvekaot vaan God en avvekaot vaan d'n Duvel geneump. Daonao nump de paus e besluut.
Hiërarchie
De Roems-kathelieke kèrk is hiërarchisch opgebouwd. Bovenaon steit, wie gezag, de paus. Rech oonder häöm stoon de kardinaole, die deil oetmake vaan de Romeinse Curie. Kèrkprovincies, boe-in de gaanse wereld is ingedeild, weure bestuurd door eertsbisjoppe. Kèrkprovincies zien zelf in bisdomme verdeild, die alle door bisjoppe bestuurd weure. Ouch de eertsbisjoppe en de paus höbbe hun eige bisdom; de paus is bisjop vaan Roeme. Bisjoppe zien formeel de opvolgers vaan de apostele. 'n Bisdom is verdeild in dekenaote boe 'nen deke de leiing gief. 'n Dekenaot besteit oet mierdere parochies. De pestoer is 'ne preester dae leiing gief in 'n parochie. Heer weurt geassisteerd door ein of mierder kepläöns of diakes. 'ne Keplaon is 'ne gewijde preester. 'ne Diake heet de ierste van de drei preesterwijinge gehad. Dewijl alle geisteleke ziech aon 't celibaat mote hawwe, maag 'ne getrouwde man wel diake weure.