Tebannet: Versjèl tösje versies

← Gank nao de veurige diff Gank nao de volgende diff →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie op 16 mei 2011 11:51

Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Tebannets, es te dit dialek sjpriks.

Tore van de Gerlachuskèrk en de Gerlachusden

Tebannet (Nederlands: Banholt) ies 'n dörp in de gemeinte Èèsjde-Mergraote op 't plateau in Zuud Limburg. De naam kump van ban en holt. Ho(l)t in de beteikenis van bösj. 'ne Banbösj ies 'ne bösj woa allein de keuning rech haet um te jage. Ban zou ouch wieze op 'n ban- of dwankmeule die hie in 1650 gesjtange haet, woa de boere verpliech waore um te laote male.

E. Vrijdag maakde in de jaore vieftig van de 20e ièw 'n woordelies van 't dialek van Maer en Tebannet.

Tebannet huèrde tot 1982 same mèt de buurtsjap Terhoorsj (Terhorst) tot de gemeinte Maer (Mheer). In 2003 wone d'r 1100 luuj.

Bezeenswaerdig

De Katholieke kèrk ies gewiejd aan de heilige Gerlachus. Zie ies in 1875 geboewd es rectoraatskèrk, nao 'n lank conflict mèt Maer um ein eige parochiekèrk te kriege. In 1939 weurt Tebannet ein eige parochie. De tore, oet 1922, haet 'n zaaldaak.

Boete, op 't drieheukig pleintsje achter 't koar bevingk ziech 'n Lourdesgrot. Um 't beeld beeld van Maria van Fatima hingk 'ne reuzeroazekrans.

Al veur dat Tebannet ein eige parochie waor, besjteit 'r de baevaart ter ière van Gerlachus, diet in naovolging van de cultus in Houtem. Nao de 60er jaore in de 20e ièw ies dit in onbruuk geraak.

Ein aantal vakwerkhoezer ies bewaard gebleve en zelfs (her)opgeboewd.
'n Vuursjteingroeve.

Dörpsvereiniginge

Folklore

't Burkbraëne op de 1e zóndig van de vaste. De kinger van 't dörp trèkke dan mèt fakkele ónder begeleiding van de harmonie Amicitia nao 'ne brandsjtapel en sjteke dao 't vuur in.
De kèrmes mèt de Pinkstere begint mèt 't neerlaote en verkoupe van de ouw Gerlachusden en 't hole van 'n nuuj mei-den oet de bösj bie Ièpe. Dat gebeurt door de jónkheid in 'ne optoch mèt miè es 30 verseerde paerd. Dan volg 't plante van d'r paol op g'ne plei. Dat gebeurt al saer 1881. De boum blief 't gans jaor sjtoon.
Zomercarnaval op 'ne zóndig in juni mèt optoch.

Gebore

Sjef Hutschemakers (1931), kunsjilder

Trivia

De oetdrökking: Dat hingt op g'n den beteikent: dat ies bekènd in 't dörp.

Links

Gemeinte Èèsjde-Mergraote
Dörper: Bieëmele · Ikkelder · Èèsjde · Groêselt · Keer · Mergraote · Maer · Misj · Norbik · Oêsj-Moarend · Riêkelt · Sjuuëlder · Se-Gietere · Tebannet
Buurtsjappe en gehuchte: Berg · Bergenhoëze · Breusj · Bruusjterbusj · Gastes · Ge Kruuts · Groeët-Welsde · Herkenter · Hoeg-Kâsjtert · Hoontem · Klae-Welsde · Liebik · Lieg-Kâsjtert · 't Mariadörp (De Klonie) · Moarend · Moersjelt · Oêsj · 't Poelveld · 't Roeët · Sjei · Sjilberg · Sint Antoniusbank · Terhoorsj · Terlinne · Termaar · Ulvend · Vroële · De Wesj · 't Withoês · 't Wolfses

@@ Tekslien 1: / Tekslien 1: @@
 {{Dialek2|Valkebergs|Tebannets}}
 [[Plaetje:Tebannetwkped06.JPG|thumb|200px|right|Tore van de Gerlachuskèrk en de Gerlachusden]]
-'''Tebannet''' (Nederlands: '''Banholt''') ies 'n [[dörp]] in de [[gemeinte]] [[Èèsjde-Mergraote]] op 't plateau in [[Nederlands Limburg|Zuud Limburg]]. De naam kump van ban en holt. Holt in de beteikenis van bösj. 'ne Banbösj ies 'ne bösj woa allein de keuning rech haet um te jage.
+'''Tebannet''' (Nederlands: '''Banholt''') ies 'n [[dörp]] in de [[gemeinte]] [[Èèsjde-Mergraote]] op 't plateau in [[Nederlands Limburg|Zuud Limburg]]. De naam kump van ban en holt. Ho(l)t in de beteikenis van bösj. 'ne Banbösj ies 'ne bösj woa allein de keuning rech haet um te jage. Ban zou ouch wieze op 'n ban- of dwankmeule die hie in 1650 gesjtange haet, woa de boere verpliech waore um te laote male.
 E. Vrijdag maakde in de jaore vieftig van de 20e ièw 'n woordelies van 't [[dialek]] van [[Maer]] en Tebannet.
@@ Tekslien 9: / Tekslien 9: @@
 ==Bezeenswaerdig==
 [[Plaetje:BanholtLourdesgrotroazekranswkped08.jpg|thumb|200px|Lourdesgrot mèt [[Maria]] en [[roazekrans]] ]]
-* De [[Katholiek]]e kèrk ies gewiejd aan de [[heilige]] [[Gerlachus]]. Zie ies in 1875 geboewd es rectoraatskèrk, nao 'n lank conflict mèt Maer um ein eige parochiekèrk te kriege. In 1937 weurt Tebannet ein eige [[parochie]].
+* De [[Katholiek]]e kèrk ies gewiejd aan de [[heilige]] [[Gerlachus]]. Zie ies in 1875 geboewd es rectoraatskèrk, nao 'n lank conflict mèt Maer um ein eige parochiekèrk te kriege. In 1939 weurt Tebannet ein eige [[parochie]]. De tore, oet 1922, haet 'n zaaldaak.
+Boete, op 't drieheukig pleintsje achter 't [[preesterkoar|koar]] bevingk ziech 'n [[Lourdesgrot]]. Um 't beeld beeld van [[Maria]] van Fatima hingk 'ne reuze[[roazekrans]].
-De torebedèkking haet de, ón-Limburgse, vörm van ein zaaldaak.
-Boete, achter 't [[preesterkoar|koar]] bevingk ziech 'n [[Lourdesgrot]].
-Al veur dat Tebannet ein eige parochie waor, besjteit 'r de [[baevaart]] nao Sint Gerlach. Dit in naovolging van de cultus in [[Houtem (Valkeberg)|Houtem]]. Nao de 60er jaore in de 20e ièw ies dit in onbruuk geraak.
+Al veur dat Tebannet ein eige [[parochie]] waor, besjteit 'r de [[baevaart]] ter ière van Gerlachus, diet in naovolging van de cultus in [[Houtem (Valkeberg)|Houtem]]. Nao de 60er jaore in de 20e ièw ies dit in onbruuk geraak.
 * Ein aantal [[vakwerk]]hoezer ies bewaard gebleve en zelfs (her)opgeboewd.
 * 'n [[Vuursjtein]]groeve.
@@ Tekslien 24: / Tekslien 24: @@
 ==Folklore==
-* 't Burkbraëne op de 1e zóndig van de [[vaste]]. De kinger van 't dörp trèkke dan mèt fakkele ónder begeleiding van de harmonie nao 'ne brandsjtapel en sjteke dao 't vuur in.
+* 't Burkbraëne op de 1e zóndig van de [[vaste]]. De kinger van 't dörp trèkke dan mèt fakkele ónder begeleiding van de harmonie Amicitia nao 'ne brandsjtapel en sjteke dao 't vuur in.
-* De [[kèrmes]] mèt de [[Pinkstere]] begint mèt 't plante van de Gerlachusden. Dat gebeurt al saer 1881. 't Weurt ''d'r paol op g'ne plei'' geneump. Dees weurt door de jónkheid oet de [[Boveste Bösj]] gehaold bie [[Ieëpe|Ièpe]]. De boum blief 't gans jaor sjtoon.
+* De [[kèrmes]] mèt de [[Pinkstere]] begint mèt 't neerlaote en verkoupe van de ouw Gerlachusden en 't hole van 'n nuuj mei-den oet de bösj bie Ièpe. Dat gebeurt door de [[jónkheid]] in 'ne optoch mèt miè es 30 verseerde paerd. Dan volg 't plante van ''d'r paol op g'ne plei''. Dat gebeurt al saer 1881. De boum blief 't gans jaor sjtoon.
 * Zomercarnaval op 'ne zóndig in juni mèt optoch.