15 juni

15 juni is de 166ste daag van 't jaor (167ste daag in ein sjrikkeljaor) in de Gregoriaanse kalender. Nog 199 daag pès 't eindj van 't jaor.

Gebäörtenisse

Filips de Tweëde,
verklaorde in 1580 Willem van Oranje vogelvriej.

Benjamin Franklin mèt zien experiment mèt 'ne vleger biej ein ónwaersbuuj.

• 653 - Paus Martinus I wirt gearresteerd.
• 844 - Lodewijk II wirt keuning van Italië.
• 1502 - Christoffel Columbus óntdèk Martinique.
• 1520 - Maarten Luther wirt door Paus Leo X geëxcommuniceerd.
• 1580 - Filips II van Sjpanje leët Willem van Oranje vogelvriej verklaore.
• 1667 - Jean Baptiste Denis veurt de eësjte bloodtransfusie biej eine miensj oet.
• 1752 - Benjamin Franklin vundj de bliksemaafleijer oet biej 't oplaote van eine vleger.
• 1831 - De Franse wiskundige Évariste Galois wirt veur de rechbank veurgeleijd waeges 't bedreige van keuning Lodewijk Filips van Frankriek.
• 1836 - Arkansas wirt de 25ste sjtaat van de Verenigde Sjtate van Amerika.
• 1844 - Aan Charles Goodyear wirt ein octrooi verleënd veur 't vulkanisere van rubber.
• 1869 - John Wesley Hyatt Jr. en ziene broor Isaiah vènje celluloid oet.
• 1877 - Henry Ossian Flipper sjtudeert es eësjte zjwarte Amerikaan aaf aan de militaire academie van de Verenigde Sjtate.
• 1888- De regeerperiood van de Duutsje keizer Wilhelm II begint.
• 1891 - Verheffing van de Apostolische Vicariate Noord-, Centraal- en Zuid-Japan tot 't Aartsbisdóm Tokio en de bisdómme Osaka en Nagasaki.
• 1904 - 't Sjtoamsjeep de General Slocum vat vlam in de have van New York City. Meë es 1000 luuj, veurnamelik vrouwluuj en kènjer oet de wiek Little Germany, laote 't laeve.
• 1911 - De Tabulating Machine Corporation, de Computing Scale Corporation en de International Time Recording Company gaon wiejer es Tabulating Computing Recording Corporation (allewiel IBM).
• 1914 - In Durrës (Albanië) sjneuvelt de Nederlandse majoor Lodewijk Thomson tiedes ein vredesmissie.
• 1919 - John Alcock en Arthur Whitton-Brown vlege non-sjtop van Newfoundland euver de Atlantische Oceaan nao Ierlandj.
• 1940 - Sovjet-troepe valle Litouwe bènne.
• 1944 - De Verenigde Sjtate lanje op Saipan.
• 1950 - Äöpening van de Tentoansjtèlling Rotterdam Ahoy.
• 1954 - De UEFA (Union des Associations Européennes de Football) wirt opgerich in Bazel.
• 1956 - John Lennon en Paul McCartney zeen mekaar veur 't eësj.
• 1956 - De Technische Universiteit Eindhove wirt opgerich.
• 1961 - DDR-leijer Walter Ulbricht verklaort 'Nemes is van plan ein moer te boewe'.
• 1969 - Georges Pompidou wirt gekaoze tot president van Frankriek.
• 1972 - De 37-jaorige Ulrike Meinhof, kopsjtök van de Baader-Meinhof-groep wirt aangehawwe in Hannover, same mèt de 27-jaorige óngerwiezer Gerhard Müller.
• 1977 - Sjpanje hilt de eësjte vriej parlemèntsverkezinge nao ruum veërtig jaor Franco-bewèndj.
• 1977 - Wim Polak volg Ivo Samkalden op es burgemeister van de gemeinte Amsterdam.
• 1978 - De Sojoez 29 wirt gelanceerd.
• 1979 - Oprichting van de Reguliere Groatloge van Belsj
• 1991 - De vulkaan Pinatubo barsj oet. 't Is waereldwied de groatste oetbarsjting saer 1912; de VS verlaote daodoor hunne militaire bases.
• 1992 - De Amerikaanse vicepresident Dan Quayle wirt mikpuntj van sjpot es hae biej ein bezeuk aan ein leëgere sjoal bewaert dat 'potatoe' de sjuste sjpelling is
• 2006 - Zaligverklaoring van de Nederlandse missionaris Eustachius van Lieshout (1890-1943) in Belo Horizonte in Brazilië.
• 2009 - In Nederlandj wirt veur 't eësj ein fossiel van eine Neanderthaler óntdèk.

Gebore

Edvard Grieg,
gebaore in 1843.

• 1330 - Eduard de Zwarte Prins, zoon van Eduard III van Èngelandj (gesjtorve 1376)
• 1558 - Andreas van Oasteriek, kardinaal en plaatsvervangend gouverneur-generaal van de Zuidelike Nederlande (gesjtorve 1600)
• 1623 - Cornelis de Witt, Nederlandse politicus (gesjtorve 1672)
• 1843 - Edvard Grieg, Noorse componist (gesjtorve 1907)
• 1856 - Franz Roubaud, Russische kunssjilder (gesjtorve 1928)
• 1866 - Charles Wood, Ierse componist (gesjtorve 1926)
• 1878 - Eduard Verkade, Nederlandse acteur en regisseur (gesjtorve 1961)
• 1882 - Ion Antonescu, Roemeense maarsjalk en fascistisch politicus (gesjtorve 1946)
• 1888 - Maria Dermoût, Nederlands-Indische sjriefster (gesjtorve 1962)
• 1894 - Trygve Gulbranssen, Noorse sjriever (gesjtorve 1962)
• 1902 - Erik Erikson, Duutsje psycholoog (gesjtorve 1994)
• 1906 - Léon Degrelle, Belzje fascistische politicus (gesjtorve 1994)
• 1906 - Johan te Slaa, Nederlandse acteur (gesjtorve 1980)
• 1914 - Joeri Andropov, Russische partiejleijer van de Sovjet-Unie (gesjtorve 1984)
• 1914 - Bibeb, Nederlandse journaliste (gesjtorve 2010)
• 1916 - Susanne von Almassy, Oasteriekse actrice (gesjtorve 2009)
• 1916 - Herbert Simon, Amerikaanse wiskundige (gesjtorve 2001)
• 1921 - Edward Teirlinck, Belzje organist (gesjtorve 1971)
• 1932 - Huib van Walsum, Nederlandse burgemeister
• 1934 - Mikel Laboa, Baskische zenger (gesjtorve 2008)
• 1937 - Waylon Jennings, Amerikaanse zenger (gesjtorve 2002)
• 1940 - Ken Fletcher, Australische tennisser (gesjtorve 2006)
• 1940 - Mosje Temming, Nederlandse voetballer (gesjtorve 2008)
• 1941 - Hagen Kleinert, Duutsje professor
• 1941 - Harry Nilsson, Amerikaanse zenger en leedjessjriever (gesjtorve 1994)
• 1942 - Herman Berkien, Utrechse cabaretier (gesjtorve 2005)
• 1942 - Peter Norman, Australische hèllouper (gesjtorve 2006)
• 1943 - Johnny Hallyday, Franse acteur en zenger
• 1943 - Xaviera Hollander (Vera de Vries), Nederlandse zakevrouw alias The Happy Hooker
• 1946 - Demis Roussos, Griekse zenger
• 1948 - Paul Michiels, Vlaamse zenger
• 1949 - Jim Varney, Amerikaanse acteur (gesjtorve 2000)
• 1951 - Johan Remkes, Nederlandse politicus
• 1955 - Peter van Uhm, Nederlandse generaal
• 1962 - Hugo Borst, Nederlandse (sjport)journalist
• 1964 - Michael Laudrup, Deense voetballer en voetbalcoach

Gesjtorve

Filips de Goje,
gesjtorve in 1467.

Ella Fitzgerald,
gesjtorve in 1996.

• 1246 - Frederik II van Oasteriek (35)
• 1381 - Wat Tyler (40), leijer van de Èngelsje boereopsjtand in 1381
• 1467 - Filips de Goje (70), Bourgondische hertog
• 1772 - Louis-Claude d'Aquin (77), Franse componist
• 1849 - James Knox Polk (53), èlfde president van de Verenigde Sjtate
• 1858 - Ary Scheffer (63), Nederlands-Franse kunssjilder
• 1888 - Frederik III (49), keizer van 't Duutsje Keizerriek
• 1914 - Lodewijk Thomson (45), Nederlandse militair en politicus
• 1938 - Ernst Ludwig Kirchner (58), Duutsje kunssjilder
• 1959 - H.J. van den Broek (58), Nederlandse journalist
• 1971 - Tonny van Leeuwen (28), Nederlandse voetbalkeeper
• 1980 - Sergio Pignedoli (70), Italiaanse curiekardinaal
• 1982 - Art Pepper (56), Amerikaanse jazz-altsaxofonist
• 1992 - Leo Halle (86), Nederlandse voetbalkeeper
• 1996 - Piet Bambergen (65), Nederlandse kemiek en acteur
• 1996 - Ella Fitzgerald (79), Amerikaanse jazz-zangeres
• 1998 - Anton van Wilderode (79), Belzje dichter
• 2000 - Alfred Vreven (63), Belzje politicus
• 2004 - Denise Zimmerman, Vlaamse actrice
• 2006 - Betty Curtis (70), Italiaanse zangeres
• 2006 - Raymond Devos (83), Belzje cabaretier, kemiek en sjriever
• 2006 - Lomme Driessens (94), Belzje fitserenner en ploogleijer
• 2006 - Gees Linnebank (61), Nederlandse acteur, toneëlregisseur en -sjriever
• 2007 - Piet Reckman (78), Nederlandse politiek activist
• 2008 - Stan Winston (62), Amerikaanse special-effects- en make-up artiest

Viering/herdènking

• Roams-katholieke kalender:
  • Heilige Germaine Cousin († 1601)
  • Heilige Abraham van Clermont († c. 480)
  • Heilige Vitus (van Sicilië) († c. 304)
  • Heilige Domitianus en Hadelind († c. 686)
  • Heilige Libya, Leonis en Eutropia (van Palmyra) († c. 303)
  • Heilige Landelin(us) (van Crespin) († c. 686)
  • Heilige Edburga van Winchester († c. 960)