Auvermenneke: Versjèl tösje versies

← Gank nao de veurige diff Gank nao de volgende diff →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie op 10 nov 2009 14:39

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Auvermennekes (Nederlands: Alvermannetjes of aardmannetjes) ware, volges euverlevering, ’n saort goodaardig keboutervolk dat sjnachs de erm luuj en boere kaom helpe in hun dageliks werk. Ze dege dan dèks ’t werk aafmake wat de luuj euverdaag neet gedaon hèje gekrege. Went ’t dan duuster waor, kaome de auvermennekes oet de berg gekraope wo-in ze zich euverdaag versjtaoke. Zie maakde dan sjtillekes 't hoes zuver, mólke de keuj, sjaore de sjäöp, wèsjde de kleijer, tappeseerde de moere of haolde de terf van 't veldj. Hieveur moosjte ze door die luuj waal waere veurzeen van aete en kleijing.

Auvermennekes wolle óm ein of anger duuster raeje neet höbbe dat ze door emes woorte beloerd. Wae dat toch deeg en daobiej woort getrappeerd, dae woort op ènne sjlaag blèndj, of woort mitgenómme nao hunne berg. Dat lètste euverkaom in die vertèlsels ummer jóng en sjoan vrouwluuj. Die woorte dan nao völ gedeuns en ambras lebendig urges in 'n duuster laok trukgevónje, mèr de auvermennekes, die ware versjwoende.

Vreuger woorte door de luuj dèks vertèlsels bie kaersjleech of aolielamp vertèld die euver sjpoake, hekse en dwerge ginge mèr ouch waal euver auvermenkes.

Duiding

Ton Lemaire sjrief in z'n werk "Filosofie van een landschap" dat al de plaatsje boete de aw bewoonde centra, wo volksverhaole auvermennekes situere, plaatsje zint wo meugelik pre-historische begraafplaatsje te vènje zint. ^[1] Lemaire maak 'n óngersjeid tösje hoeskebouters, zoawie ze hiejbaove besjreve zint en auvermennekes die wiet van de bewoonde waereld woonde. De eësjte groep is verwant aan de Remeinse lares:kuba-walda, wat hoesbewaarder beteikent. De tweëde groep klein mennekes zouw 'n archetype zeen veur de zieël. In väöl verhaole wirt mèlding gemaak dat de auvermennekes weg trèkke; sóms kènne ze 't ramaent van de sjtad neet verdrage; soms sjteuëre ze zich aan de loejende klokke.

Trivia

't Eësjte sjtökske van de naam kump van alf of te waal 'geis'. In Mesjtreech heisjde ze evermenkes, in Voere auwelkes en op de Blieberig (Plombières) oavermensjere.
In Sjtolberg bie Aoke goof 't die menkes ouch, mèr doa sjreve ze zich Quärresmännche. Quärres kump van 't awt-Duutsje woord Querge dat sjteit veur dwerg.
Biej Zitterd laog vreuger op de plek wo noe de wiek Limbrichterveld ligk de Auvelenberg, ouch waal Auvermännskerberg geneump. Dit ware vermoedelik de euverbliefsele van 'ne Remeinse graafheuvel dae in de jaore 1960 woort aafgegrave óm de boew van de nuuj wiek meugelik te make. Volges 'n legende zouwe d'r n deze berg in óngergrondjse gèng aerdmennekes (de auvelemenkes, auvermennekes of in de volksmóndj aubel-mennekes) laeve.
Volges 'n legende euver auvermennekes oet Gäöl, laefde die in de Blomberg biej Moarveldj. Zie maakde 's nachs de kaetele en panne van de luuj van Gäöl blinkend sjoan. Toen op 'ne keër 't Angelusklökske van de kirk in Gäöl begoosj te loeje, sjtorde 't veursjte deil van de Blomberg in. Hiebiej is 'n baek óntsjaon die de Heiligebaek woort geneump. Toen zint de auvermennekes oet de Blomberg nao Belsj gevlöch en ze zint noats meë in Gäöl trukgezeen.
Biej Valkeberg, ónger aan de Sjaatsberg in de buurt van de pachhoeve Euverhem, bevundj zich ein verlaote mergelgroeve, 'ne kalkaove, mèt de naam Auverbergske.

Referentie

↑ Ton Lemaire, Filosofie van een landschap, Het landschap van het volksgeloof, pag 172-185

Brón

Mazjerang euver Oavermenkes

[1] Ton Lemaire, Filosofie van een landschap, Het landschap van het volksgeloof, pag 172-185

[1]

@@ Tekslien 7: / Tekslien 7: @@
 ==Duiding==
-[[Ton Lemaire]] sjrieft in z'n waerk "Filosofie van een landschap" dat al de plaatsje boete de ow bewónde centra oeë [[vólksverhaol]]e aovermaennekes situere, plaatsje zeunt oeë mäögelek [[prehistorie|pre-historische]] begraafplaatsje te veende zeunt. <ref>[http://www.bol.com/nl/p/boeken/filosofie-van-het-landschap/1001004002714553/index.html Ton Lemaire, Filosofie van een landschap, Het landschap van het volksgeloof, pag 172-185]</ref>
+[[Ton Lemaire]] sjrief in z'n werk "Filosofie van een landschap" dat al de plaatsje boete de aw bewoonde centra, wo [[volksverhaol]]e auvermennekes situere, plaatsje zint wo meugelik [[prehistorie|pre-historische]] begraafplaatsje te vènje zint. <ref>[http://www.bol.com/nl/p/boeken/filosofie-van-het-landschap/1001004002714553/index.html Ton Lemaire, Filosofie van een landschap, Het landschap van het volksgeloof, pag 172-185]</ref>
-Lemaire makt 'n oondersjeed tösje hoeskabouters, zoewie ze hiebaove besjraeve zeunt en aovermennekes die wiet van de bewónde waelt wónde. D'r örsjte groep is verwaant an d'r Romeinse lares:kuba-walda, wat ''hoesbewaarder'' betekent. D'r twiede groep klèng mennekes zów 'n archetype zieë vör de zieël. In väöl verhaole wert melding d'r van gemakt dat de aovermennekes voet trèkke; soms kènne ze 't ramaent van de sjtad neet verdrage; soms sjteure ze zich an de loewende klókke.
+Lemaire maak 'n óngersjeid tösje hoeskebouters, zoawie ze hiejbaove besjreve zint en auvermennekes die wiet van de bewoonde waereld woonde. De eësjte groep is verwant aan de Remeinse lares:kuba-walda, wat ''hoesbewaarder'' beteikent. De tweëde groep klein mennekes zouw 'n archetype zeen veur de zieël. In väöl verhaole wirt mèlding gemaak dat de auvermennekes weg trèkke; sóms kènne ze 't ramaent van de sjtad neet verdrage; soms sjteuëre ze zich aan de loejende klokke.
 ==Trivia==