Afrikaans: Versjèl tösje versies
K robot Erbij: yo:Èdè Áfríkáánù; cosmetische veranderingen |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Tekslien 11: | Tekslien 11: | ||
|ISO=af, afr, afr |
|ISO=af, afr, afr |
||
}} |
}} |
||
't '''Afrikaans''' of ''Zuid-Afrikaans'' |
't '''Afrikaans''' of ''Zuid-Afrikaans'' weurt waal es de einege [[dochtertaol]] vaan 't [[Nederlands]] gezeen, meh 't heet ouch väöl kinmèrke vaan 'n [[creooltaol]]. De taol is oontstande oet de veural [[Hollands]]e dialekte vaan de immigrante oet de [[zeventiende iew]]. De [[woordesjat]] is veur 95% óntliènd aan 't Nederlands. 't Afrikaans heet daornaeve wäörd oet 't [[Maleis]], [[Portugees]], [[Frans]], [[Duits]] en inheems Afrikaanse taole euvergenome. |
||
Allewel tot ze ziech vaanaof 't begin vaan 't Hollands heet losgemaak, woort 't Afrikaans pas in [[1923]] es aparte taol erkind. Daoveur gebruukde me 't Nederlands es cultuurtaol. |
|||
't Afrikaans weurt veural gesproke in [[Zuid-Afrika]] en [[Namibië]]. 't Is ein vaan de elf officieel taole vaan Zuid-Afrika. |
|||
== Versjèlle mèt 't Nederlands == |
== Versjèlle mèt 't Nederlands == |
||
=== Grammair === |
=== Grammair === |
||
Aon de Afrikaanse grammair vèlt direk op tot ze hendeg versumpeld is. De [[werkwoord|werkwäörd]] höbbe meistes nog meh twei vörm: eine veur d'n [[infinitief]] en 't [[preses (grammair)|preses]], en eine veur 't voltoejd deilwoord - bij de meiste verbe is de verleien tied verdwene (oetz. beveurbeeld ''Ek '''was''' so bang, dat die kakies my '''sou''' vang''). Nao persone weure werkwäörd neet vervoog. |
Aon de Afrikaanse [[grammair]] vèlt direk op tot ze hendeg versumpeld is vergeleke mit de Nederlandse grammair. De [[werkwoord|werkwäörd]] höbbe meistes nog meh twei vörm: eine veur d'n [[infinitief]] en 't [[preses (grammair)|preses]], en eine veur 't voltoejd deilwoord - bij de meiste verbe is de verleien tied verdwene (oetz. beveurbeeld ''Ek '''was''' so bang, dat die kakies my '''sou''' vang''). Nao persone weure werkwäörd neet vervoog. |
||
't Afrikaans heet 'n dobbel oontkinning, meh neet dezelfde wie in 't [[Frans]] of awwer [[Limbörgs]]. 't Hoofwoord kump ierst op ziene vertrojde plaots, boenao aon 't eind vaan de zin nog ins ''nie'' volg (''Ek sou dit '''nooit''' seg '''nie'''''; vergliek 't aajd-[[Mestreechs]] ''Iech '''en''' zouw dat '''noets''' zègke''). |
't Afrikaans heet 'n dobbel oontkinning, meh neet dezelfde wie in 't [[Frans]] of awwer [[Limbörgs]]. 't Hoofwoord kump ierst op ziene vertrojde plaots, boenao aon 't eind vaan de zin nog ins ''nie'' volg (''Ek sou dit '''nooit''' seg '''nie'''''; vergliek 't aajd-[[Mestreechs]] ''Iech '''en''' zouw dat '''noets''' zègke''). |
Versie op 6 okt 2009 13:27
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Afrikaans | ||
---|---|---|
Inheimse name: | Afrikaans | |
Gekald in: | Zuid-Afrika, Namibië | |
Classificatie: | Indo-Europees Germaans Wes-Germaans Nederduits Nederfrankisch Hollands Afrikaans | |
Aantal sjpraekers: | zeker 6 miljoen vaan gebuurde, zeker 10 miljoen es vreem taol | |
Cónservatiegraod: | neet bedreig | |
Officieel taal: | Zuid-Afrika | |
ISO-639-code: | af, afr, afr |
't Afrikaans of Zuid-Afrikaans weurt waal es de einege dochtertaol vaan 't Nederlands gezeen, meh 't heet ouch väöl kinmèrke vaan 'n creooltaol. De taol is oontstande oet de veural Hollandse dialekte vaan de immigrante oet de zeventiende iew. De woordesjat is veur 95% óntliènd aan 't Nederlands. 't Afrikaans heet daornaeve wäörd oet 't Maleis, Portugees, Frans, Duits en inheems Afrikaanse taole euvergenome.
Allewel tot ze ziech vaanaof 't begin vaan 't Hollands heet losgemaak, woort 't Afrikaans pas in 1923 es aparte taol erkind. Daoveur gebruukde me 't Nederlands es cultuurtaol.
't Afrikaans weurt veural gesproke in Zuid-Afrika en Namibië. 't Is ein vaan de elf officieel taole vaan Zuid-Afrika.
Versjèlle mèt 't Nederlands
Grammair
Aon de Afrikaanse grammair vèlt direk op tot ze hendeg versumpeld is vergeleke mit de Nederlandse grammair. De werkwäörd höbbe meistes nog meh twei vörm: eine veur d'n infinitief en 't preses, en eine veur 't voltoejd deilwoord - bij de meiste verbe is de verleien tied verdwene (oetz. beveurbeeld Ek was so bang, dat die kakies my sou vang). Nao persone weure werkwäörd neet vervoog.
't Afrikaans heet 'n dobbel oontkinning, meh neet dezelfde wie in 't Frans of awwer Limbörgs. 't Hoofwoord kump ierst op ziene vertrojde plaots, boenao aon 't eind vaan de zin nog ins nie volg (Ek sou dit nooit seg nie; vergliek 't aajd-Mestreechs Iech en zouw dat noets zègke).
Oetspraok
De v en z koume in gesproke Afrikaans trök es f en s, allewel tot de v wel behawwe gebleven is in de spèlling. De ee en oo zien, wie in 't vreuger Hollands en noe nog in 't Zieuws, daolende twieklaanke. De -@n en -Ct zien (zjus wie in 't Limbörgs!), vervalle.
Imago
't Afrikaans had in de negentiende iew weineg prestiezj; 't waor lètterlek de taol vaan de Boere. Nao de vörming vaan de Zuid-Afrikaanse Unie in 1910 kraog de gemeinsjap vaan Afrikaanders evels 'n groete rol in 't laandsbestuur, boemèt 't prestiezj vaan de taol väöl steeg. 't Waore evels de promotors vaan de apartheid boemèt me 't Afrikaans nog 't meist associeerde. Nao de afsjaffing daovaan in 1990 woort 't Afrikaans vaan ein van de twie officieel taole ein vaan de elf. In alle domeine boe de zwarte bevolking noe begós te dominere woort 't Afrikaans opzij gezet veur de Bantoetaole, of veur 't Ingels. Allewijl weurt 't Afrikaans ummer mie de taol vaan de Boere allein.