Lidwoord

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

e Lidwoord (artikel) ies 'n determinerend element veur 'n zelfsjtendig naamwoord. Lidweurd were in 't Nederlands onderverdeild in:

• Twiè bepaolde lidweurd: de en het
• Ein onbepaold lidwoord: 'n.

'n Lidwoord sjteit ummer veur 'n zelfsjtendig naamwoord, meh 't kèn daovan gesjeie were door 't gebruke van ander bepalende weurd. Veurbeelde: 't kind, 't kleine kind, 'n hièl lang riej.

Dao besjtoon, in 't Nederlands nog inkel ouw naamvalsvörm: des, der, den, eens en ener, die bekans neet miè gebruuk were. Veurbeeld: 's avonds (Limburgs: saoves, s(j)mieddes, s(j)mörges)

• 't Óntkènnend lidwoord ies: geen.

Limburgse lidweurd

Limburgse lidweurd of artikele were verdeild in Bepaolde lidweurd: dae of dee veur mannelike weurd, die veur de vrouwelike en 't mièvoud en dat/det veur 't oonziedig woord. Bekans ummer vingk me dees lidweurd in de toanloos vörm namelik:

• de of d'n veur mannelike weurd. De variant d'n ies verpliech es 't volgend woord mèt 'ne vocaal begint. Ouch ies de vörm d'n in gebruuk es 't volgend woord mèt 'n d, h of t begint. Dit is gebrukelik in Mestreech. In 't Venloos is dit verpliech, en dao geit de vörm d'n ouch aan weurd beginnend mèt 'n b veuraaf.
  Ten zuudoaste van de lien Norbik-Broensem is 't d'r.
• de veur vrouwelike en mièvoudige weurd in alle gevalle;
• 't veur oonziedige weurd in alle gevalle.

Veurbeelde: de of d'n of d'r auto, de of d'r fiets; 't kind, 't zaelke.

't Onbepaald lidwoord ies aafgeleid van 't tèlwoord ein, en af en toe were ze nog zoa oetgesjproke. Väöl dèkser kump de ónbetoande vörm veur, in alle dialekte. Dit zin:

• 'ne of 'nen veur mannelike weurd. Ouch hie hingk 't aaf van de lètter die d'r op volg.
• 'n veur vrouwelike weurd in alle gevalle;
• e veur oonziedige weurd. Volg e woord mèt 'ne vocaal hie-op, dan verandert 't in 'n. In 't Venloos is 't meistal 'n.e, 'n en 'ne.

Of me 'n of 'ne gebruuk hingk ouch aaf van 't gesjlach van 't zelfsjtendig naamwoord. Veurbeelde: Bie mannelike weurd: 'ne auto; 'ne fiets. Vrouwelike weurd: 'n taofel, 'n vrouw. Onziedige weurd en verkleinweurd: e of 'n kind, e of 'n täöfelke.

't Óntkènnend lidwoord ies gein of geine.