Zwitserland: Versjèl tösje versies
K robot Erbij: zea:Zwitserland |
K robot Anders: pam:Suiza; cosmetische veranderingen |
||
Tekslien 2: | Tekslien 2: | ||
{{landjtabel| |
{{landjtabel| |
||
| naomlandj = Zw(e)itserland |
| naomlandj = Zw(e)itserland |
||
| vlag = [[ |
| vlag = [[Plaetje:Flag of Switzerland.svg|120px|Vlag van Zwitserland]] |
||
| waope = [[ |
| waope = [[Plaetje:Coat of Arms of Switzerland.svg|120px|Waope van Zwitserland]] |
||
| lokasie = [[ |
| lokasie = [[Plaetje:LocationSwitzerland.png|250px|Lokasie van Zwitserland]] |
||
| taole = [[Duits]], [[Frans]], [[Italiaans]],<br>[[Retoroemaans]] |
| taole = [[Duits]], [[Frans]], [[Italiaans]],<br />[[Retoroemaans]] |
||
| hoofstad = [[Bern]] |
| hoofstad = [[Bern]] |
||
| staotsvörm = [[Federatie]] |
| staotsvörm = [[Federatie]] |
||
Tekslien 21: | Tekslien 21: | ||
'''Zwitserland''', historisch wel '''Zweitserland''' ('''Confoederatio Helvetica''', '''Schweizerische Eidgenossenschaft''', '''Confédération suisse''', '''Confederazione Svizerra''', '''Confederaziun Svizra''') is 'n land in de [[Alpe]], gaans door land umslote en grènzend aon [[Duitsland]], [[Frankriek]], [[Italië]], [[Oosteriek]] en [[Liechtenstein]]. Hoofstad is 't relatief klein Bern; aander stei zien [[Basel]], [[Lausanne]], [[Thun]], [[Zjeneef]] en [[Zürich]]. 't Land steit boete de [[EU]] en heet 'n reputatie es neutralen en zörgvuldege staot. |
'''Zwitserland''', historisch wel '''Zweitserland''' ('''Confoederatio Helvetica''', '''Schweizerische Eidgenossenschaft''', '''Confédération suisse''', '''Confederazione Svizerra''', '''Confederaziun Svizra''') is 'n land in de [[Alpe]], gaans door land umslote en grènzend aon [[Duitsland]], [[Frankriek]], [[Italië]], [[Oosteriek]] en [[Liechtenstein]]. Hoofstad is 't relatief klein Bern; aander stei zien [[Basel]], [[Lausanne]], [[Thun]], [[Zjeneef]] en [[Zürich]]. 't Land steit boete de [[EU]] en heet 'n reputatie es neutralen en zörgvuldege staot. |
||
==Administratief eindeiling== |
== Administratief eindeiling == |
||
Al kint Zwitserland gein centripetaal nationalisme, 't is opgedeild in [[kanton]]s die hiel väöl zelf beslisse; 't land heet gein staotshoof, inkel 'ne federale raod. De 26 kantons zien: |
Al kint Zwitserland gein centripetaal nationalisme, 't is opgedeild in [[kanton]]s die hiel väöl zelf beslisse; 't land heet gein staotshoof, inkel 'ne federale raod. De 26 kantons zien: |
||
<table><tr valign=top><td> |
<table><tr valign=top><td> |
||
*[[Aargau]] |
* [[Aargau]] |
||
*[[Appenzell Innerrhoden]] |
* [[Appenzell Innerrhoden]] |
||
*[[Appenzell Ausserrhoden]] |
* [[Appenzell Ausserrhoden]] |
||
*[[Basel-Stadt]] |
* [[Basel-Stadt]] |
||
*[[Basel-Landschaft]] |
* [[Basel-Landschaft]] |
||
*[[Bern (kanton)|Bern]] |
* [[Bern (kanton)|Bern]] |
||
*[[Fribourg (kanton)|Fribourg]] |
* [[Fribourg (kanton)|Fribourg]] |
||
*[[Genève (kanton)|Genève]] |
* [[Genève (kanton)|Genève]] |
||
*[[Glarus (kanton)|Glarus]] |
* [[Glarus (kanton)|Glarus]] |
||
*[[Graubünden]] |
* [[Graubünden]] |
||
*[[Jura (kanton)|Jura]] |
* [[Jura (kanton)|Jura]] |
||
*[[Lüzern (kanton)|Lüzern]] |
* [[Lüzern (kanton)|Lüzern]] |
||
*[[Neuchâtel (kanton)|Neuchâtel]] |
* [[Neuchâtel (kanton)|Neuchâtel]] |
||
<td> |
<td> |
||
*[[Nidwalden]] |
* [[Nidwalden]] |
||
*[[Obwalden]] |
* [[Obwalden]] |
||
*[[Schaffhausen (kanton)|Schaffhausen]] |
* [[Schaffhausen (kanton)|Schaffhausen]] |
||
*[[Schwyz (kanton)|Schwyz]] |
* [[Schwyz (kanton)|Schwyz]] |
||
*[[Solothurn (kanton)|Solothurn]] |
* [[Solothurn (kanton)|Solothurn]] |
||
*[[St.-Gallen (kanton)]] |
* [[St.-Gallen (kanton)]] |
||
*[[Thurgau]] |
* [[Thurgau]] |
||
*[[Ticino]] |
* [[Ticino]] |
||
*[[Uri (kanton)|Uri]] |
* [[Uri (kanton)|Uri]] |
||
*[[Vaud]] |
* [[Vaud]] |
||
*[[Wallis]] |
* [[Wallis]] |
||
*[[Zug (kanton)|Zug]] |
* [[Zug (kanton)|Zug]] |
||
*[[Zürich (kanton)|Zürich]] |
* [[Zürich (kanton)|Zürich]] |
||
</table> |
</table> |
||
==Taole== |
== Taole == |
||
Zwitserland kint veer officieel taole: [[Duits]], [[Frans]], [[Italiaans]] en [[Retoroemaans|Reto-Roemaans]]. De volkstaol vaan alle Duitstaolege is [[Hoegalemannisch]]. De Franstaolege spreke vanaajds [[Occitaans]], allewijl evels dèkser (Noord-)Frans. Veur offesjeel opsjrifte in ein taol, wie op poszegele en munte, weurt [[Latien]] gebroek. |
Zwitserland kint veer officieel taole: [[Duits]], [[Frans]], [[Italiaans]] en [[Retoroemaans|Reto-Roemaans]]. De volkstaol vaan alle Duitstaolege is [[Hoegalemannisch]]. De Franstaolege spreke vanaajds [[Occitaans]], allewijl evels dèkser (Noord-)Frans. Veur offesjeel opsjrifte in ein taol, wie op poszegele en munte, weurt [[Latien]] gebroek. |
||
==Historie== |
== Historie == |
||
Zwitserland woort in de aajdheid door de [[Kelte|Keltische]] stamme vaan de Helvetiërs bewoend. Tijens zien sleeg tege de Helvetiërs heet [[Caesar]] 'n groete slachting oonder hun aongeriech. Nao de volksverhuizinge raakde 't land groetendeils door [[Germane]], en wel [[Alemanne]], bevolk. |
Zwitserland woort in de aajdheid door de [[Kelte|Keltische]] stamme vaan de Helvetiërs bewoend. Tijens zien sleeg tege de Helvetiërs heet [[Caesar]] 'n groete slachting oonder hun aongeriech. Nao de volksverhuizinge raakde 't land groetendeils door [[Germane]], en wel [[Alemanne]], bevolk. |
||
Tekslien 65: | Tekslien 65: | ||
{{Europa}} |
{{Europa}} |
||
⚫ | |||
{{Link FA|af}} |
{{Link FA|af}} |
||
{{Link FA|lmo}} |
{{Link FA|lmo}} |
||
{{Link FA|no}} |
{{Link FA|no}} |
||
{{Link FA|sr}} |
{{Link FA|sr}} |
||
⚫ | |||
[[af:Switserland]] |
[[af:Switserland]] |
||
Tekslien 177: | Tekslien 177: | ||
[[os:Швейцари]] |
[[os:Швейцари]] |
||
[[pag:Switzerland]] |
[[pag:Switzerland]] |
||
[[pam: |
[[pam:Suiza]] |
||
[[pdc:Schweiz]] |
[[pdc:Schweiz]] |
||
[[pih:Switsaland]] |
[[pih:Switsaland]] |
Versie op 3 apr 2009 16:04
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Zw(e)itserland | |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Duits, Frans, Italiaans, Retoroemaans | ||
Huidsjtad | Bern | ||
Sjtaotsvörm | Federatie | ||
Sjtaotshoof | gei | ||
''veurzitter fed. raod'' | Samuel Schild | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
41.285 km² 4,2% | ||
Inwoeners – Deechde: |
7,4 miljoen 179/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Zwitserse Frank (CHF )
| ||
Tiedzaone | UTC +1 | ||
Nationale fiesdaag | 1 augustus | ||
Vouksleed | Psalma Helvetica | ||
Web | Code | Tel. | .ch | CHE | +41 |
Zwitserland, historisch wel Zweitserland (Confoederatio Helvetica, Schweizerische Eidgenossenschaft, Confédération suisse, Confederazione Svizerra, Confederaziun Svizra) is 'n land in de Alpe, gaans door land umslote en grènzend aon Duitsland, Frankriek, Italië, Oosteriek en Liechtenstein. Hoofstad is 't relatief klein Bern; aander stei zien Basel, Lausanne, Thun, Zjeneef en Zürich. 't Land steit boete de EU en heet 'n reputatie es neutralen en zörgvuldege staot.
Administratief eindeiling
Al kint Zwitserland gein centripetaal nationalisme, 't is opgedeild in kantons die hiel väöl zelf beslisse; 't land heet gein staotshoof, inkel 'ne federale raod. De 26 kantons zien:
Taole
Zwitserland kint veer officieel taole: Duits, Frans, Italiaans en Reto-Roemaans. De volkstaol vaan alle Duitstaolege is Hoegalemannisch. De Franstaolege spreke vanaajds Occitaans, allewijl evels dèkser (Noord-)Frans. Veur offesjeel opsjrifte in ein taol, wie op poszegele en munte, weurt Latien gebroek.
Historie
Zwitserland woort in de aajdheid door de Keltische stamme vaan de Helvetiërs bewoend. Tijens zien sleeg tege de Helvetiërs heet Caesar 'n groete slachting oonder hun aongeriech. Nao de volksverhuizinge raakde 't land groetendeils door Germane, en wel Alemanne, bevolk.
In 1291 riechde de kantons Uri, Schwyz en Unterwalden de Zwitserse Eidgenootsjap op. Die greujde door de iewe oet tot 'n de facto oonaofhenkeleke bergrippebliek. Zoe woorte zoewel de Habsburgers es de Bourgondiërs verslage. In de zestiende iew oontstoonte in Zwitserland twie vörm vaan protestantisme: de lier vaan Calvijn en die vaan Zwingli. De lèste woort in 't noorde de dominante religie. In 1648 woort Zwitserland, tegeliek mèt Nederland, bij de Vree van Munster erkind es oonaofhenkeleke staot.
In 1798 vele de Franse Zwitserland binne, dat in 1803 door Napoleon tot keuninkriek woort oetgerope. 't Congres vaan Wene herstèlde Zwitserland in zienen awwe vörm. In 1847 braok 'ne börgeroorlog oet tösse protestante en kattelieke. Zwitserland bleef neutraal in zoewel d'n Iersten es d'n Twiede Wereldoorlog. 't Trooj in 1920 touw tot de Volkerbond, meh nao WOII neet tot de Vereinegde Naties. 't Land kaom nao 1950 es conservatief bekind te stoon, doordat belangrieke beslissinge vaanaaf daan bie referendum weure genaome of aafgewaeze: pas in 1971 krege vrouwlui stumrech, en 't doorde tot 2003 ietot Zwitserland lid woort vaan de VN.
Lenj in Europa |
---|
Albanië · Andorra · Armenië¹ · Azerbeidzjan¹ · Belsj · Bosnië en Herzegovina · Bulgarieë · Cyprus¹ · Daenemarke · Duutsjlandj · Eslandj · Finlandj · Frankriek · Georgië¹ · Griekelandj · Hongarieë · Ierlandj · Ieslandj · Italië · Kroatië · Letlandj · Liechtenstein · Litouwe · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederlandj · Noord-Macedonië · Noorwege · Oekraïne · Oesteriek · Pole · Portugal · Roemenië · Ruslandj¹ · San Marino · Servië · Sjlovenië · Sjlowakieë · Sjpanje · Turkieë¹ · Tsjechië · Vaticaansjtad · Vereineg Keuninkriek · Wit-Ruslandj · Zjwaede · Zjwitserland |
Betwis of neet-erkèndj: Abchazië¹ · Hoeg-Karabach¹ · Kosovo · Naord-Cyprus¹ · Transnistrië · Zuud-Ossetië¹ |
Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia¹ · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Eilandj Man · Sjpitsberge |
1. Dit landj lik gedeiltelik of gans in Azië meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |
Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA Sjabloon:Link FA