Nederlandse Antille: Versjèl tösje versies

Van Wikipedia
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
CarsracBot (Euverlèk | biedrages)
PahlesBot (Euverlèk | biedrages)
K Bot: automatisch teks vervange (-sins +sinds )
Tekslien 8: Tekslien 8:
| hoofstad = [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]]
| hoofstad = [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]]
| staotsvörm = [[Statuut vaan 't Keuninkriek der Nederlen|Land binne 't keuninkriek]]
| staotsvörm = [[Statuut vaan 't Keuninkriek der Nederlen|Land binne 't keuninkriek]]
| staotshoof = [[Beatrix]] (sins [[1980]])
| staotshoof = [[Beatrix]] (sinds [[1980]])
| titelhoofregering = gouvernäör | naomhoofregering = [[Frits Goedgedrag]]
| titelhoofregering = gouvernäör | naomhoofregering = [[Frits Goedgedrag]]
| titelhoofregering1 = premier | naomhoofregering1 = [[Emily de Jongh-Elhage]]
| titelhoofregering1 = premier | naomhoofregering1 = [[Emily de Jongh-Elhage]]

Versie op 18 jul 2008 12:55

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.


Nederlandse Antille

Vlag van de Nederlandse Antille

Waope van de Nederlandse Antille

Lokasie van de Nederlandse Antille

Basisgegaevens
Officieel taal Nederlands Ingelsj Papiamentu
Huidsjtad Willemstad
Sjtaotsvörm Land binne 't keuninkriek
Sjtaotshoof Beatrix (sinds 1980)
gouvernäör Frits Goedgedrag
premier Emily de Jongh-Elhage
[[{{{titelhoofregering2}}}]] {{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]] {{{naomhoofregering3}}}
Religie {{{religie}}}
Opperflaakde
– % water
800 km²
-%
Inwoeners
Deechde:
223.652 (2007)
280/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid Antilliaanse gölde (ANG)
Tiedzaone UTC -4
Nationale fiesdaag 30 april
Vouksleed Volksleed zoonder titel
Web | Code | Tel. .an | ANT | +599

De Nederlandse Antille (officieel Nederlandse Antillen) zien 'n aofhenkelek gebeed vaan 't Keuninkriek der Nederlen, en vörme volges 't Statuut vaan 't Keuninkriek der Nederlen e "land binne 't keuninkriek", zjus wie Nederland en Aruba. Wat betröf de binnelandse polletiek zien de Nederlandse Antille gans oonaofhenkelek, meh ze mage gein leger höbbe en geine boetelandse polletiek veure; dit weurt aon Nederland euvergelaote. De Nederlandse Antille bestoon oet vief tropische eilen in de Caribische Zie, twie oonderwindse, Bonaire en Curaçao, en drei bovewindse, Sint-Maarten, Sint-Eustatius en Saba. Daoneve gief 't nog drei klein, onbewoende eilen: Klein Bonaire, Klein Curaçao en Green Island (bij Saba). Eder vaan de bewoende eilen heet 'n eige eilandsraod. 't Land grens aon Fraankriek, umtot 't noordelek deil vaan Sint-Maarten in Franse han is. Hoofstad en wiedoet groetste stad is Willemstad op Curaçao, wijer is allein Philipsburg op Sint-Maarten vaan beteikenis.

Demografie

De bevolking is in groete mierderheid zwart, meistal mulats, of creools. De blaanke vörme in economisch opziech nog altied de bovelaog vaan de bevolking. Väöl lui zien oet 't boeteland aofkomsteg: veural oet Venezuela (op Curaçao) en oet de Dominicaanse Rippebliek en Puerto Rico (op Sint-Maarten). Väöl Antilliane op hun beurt woene in Nederland.

Op de Oonderwindse Eilen is de volkstaol 't Papiaments, 'n creooltaol gebaseerd op 't Spaons en Portugees, mèt väöl Nederlandse lienwäörd. De bovewindse eilen zien Ingelstaoleg; de volkstaol is dao Caribisch Ingels. 't Nederlands weurt door 7% vaan de bevolking es mojertaol gesproke.

Tijens de kolonialen tied höbbe Spaonse missionarisse de slave tot 't katholicisme bekierd, wat daan ouch de dominante religie is.

Door groete ermooj, veural op Curaçao, is de drugshandel vaan wezelek belaank veur de ikkenomie vaan 't land.

Historie

Veur de koms vaan de Europeane woorte de Antille bewoend door de Arowakke, 'nen Indianestam. De merkweerdege taolsituatie bij dees Indiane weis drop tot de oorsprunkeleke bewoeners door de Arowakke euverwónne en geassimileerd zien. De oontdèkking vaan de eilen door de Spanjaarde had e verweustend effek: de Indiane woorte oetgemaord of storve door de opgelagde dwaankarbeid. Daorum begós me slaove oet Afrika te importere.

In 1634 woorte de eilen door de Nederlandse WIC op de Spanjaarde vereuverd. De Hollenders vestegde dao versjeie plantazjes, die door väöl slaovewerk oonderhawwe woorte. 't Eiland Sint-Eustatius waor daobij 'ne vrijhave veur zieruivers. Pas in 1863 woort de slaovernij aofgesjaf.

In 1954 woort 't Statuut veur 't Keuninkriek der Nederlen opgestèld, woe-in de Antille vaan kolonie tot gebeedsdeel verheve woorte. In 1969 woort op Curaçao 'nen opstand oontketend oonder arbeiders vaan de Shell-raffinaderij. Sins inkel decennia desintegreert de unie vaan de eilen: in 1986 splitsde Aruba ziech aof um 'ne status aparte te vörme. E rifferendum gehawwe op Curaçao in 1994 verwórp zjus zoe'ne status veur 't groetste eiland vaan de Antille, meh in 2004 adviseerde 'n kemissie 't land te oontbinde. Curaçao en Sint-Maarten zalle in dit nui stèlsel de status vaan land binne 't keuninkriek kriege, Bonaire, Sint-Eustatius en Saba zalle bezunder gemeintes binne Nederland weure. Dit zal woersjijnelek op 15 december 2008 goon plaotsvinde.

De lèste jaore waor väöl frictie tösse de regeringe vaan de Nederlandse Antille en Nederland: de verkezing vaan de populistische politicus Antonie Godett, dee vaan corruptie verdach woort, en de aonhawwende smokkel vaan cocaïne waore twispunte. In 2005 veel de regering vaan Etienne Ys.

Lenj in Naord-Amerika
Antigua en Barbuda · Bahama's · Barbados · Belize · Canada · Costa Rica · Cuba · Dominica · Dominicaanse Rippebliek · El Salvador · Grenada · Guatemala · Haïti · Honduras · Jamaica · Mexico · Nicaragua · Panama · Saint Kitts en Nevis · Saint Lucia · Saint Vincent en de Grenadines · Vereinigde Sjtaote van Amerika
Aafhenkelike gebejer: Amerikaanse Maagde-Eilenj · Anguilla · Aruba · Bermuda · Bonaire · Britse Maagde-Eilenj · Curaçao · Greunlandj · Guadeloupe · Kaaimaneilenj · Martinique · Montserrat · Puerto Rico · Saba · Saint Barthélemy · Saint Pierre en Miquelon · Sint Eustatius · Sint Maarten (Frans) · Sint Maarten (Nederlands) · Turks- en Caicoseilenj
Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. "https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Nederlandse_Antille&oldid=123615"