Plakbieskes
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Plakbieskes (Placozoa (Grell 1971)) zien 'ne stam vaan bieste, die same mèt de Spoonze 't oonderriek vaan de Spoonsechtege of Weefselloeze (Parazoa) vörme. Ze bestoon veur zoewied bekind mer oet ein soort: Trichoplax adhaerens (Schulze 1883); ouch fossiel soorte gief 't nao de meining vaan de mieste paleontologe neet. Trichoplax adhaerens is ein vaan de primitiefste bieste die 't gief, primitiever nog es de spoonze; of ze ouch ieder zien oontwikkeld es de spoonze is neet dudelek.
Bouw[bewirk | brón bewèrke]
Plakbieskes höbbe, wie de naom al aongief, e sterk aofgeplat, sjiefvörmeg lief. Hun gruutde vèlt gemeinelek in de orde vaan hoonderde micrometers; miestal minder es 'nen have millimeter ('t exemplaar op de foto is dus ech neet klein). Bezunder groete kinne 2 à 3 mm weure, groeter plakbieskes zien zeldzaom. De sjiefdikde ligk miestal roond de 25 μm. Mèt 't bloet oug zien de bieskes nog zjus te oondersjeie, meh hun vaalgries, tege 't leech doorziechteg lief vèlt neet ech op. Ze zien amorf en verandere de gansen tied vaan vörm; ze lieke oppervlekkeg op miercellege amoebes. In zeldzaom gevalle numme ze tijdelek vaster vörm aon; mesjiens hölp hun dit um vaan de ein nao de aander plaots te koume. Boete symmetrie oontbreke ouch weefsele en orgaone.
Epitheloïde[bewirk | brón bewèrke]
Plakbieskes höbbe, zoewel wat structuur es wat functie betröf, 'ne dorsaolkant ('rögk') en 'ne ventraolkant ('boek'). Allebei bestoon ze oet 'n ein cel dik läögske wat aon de boetekant mèt sliem is bedèk. De celle zien aoneingekloonke mèt gordeldemosome en herinnere daodoor aon epitheelweefsel ('hoed/vel') vaan de Eumetazoa. Aanders es bij hun gief 't evels gein basaol lamina (läögske vaan eiwitte wat d'n hoed vaan 't binneste weefsel oondersjeit). Mèt dat läögske zouwe de plakbieskes neet vaan vörm kinne verandere. Hei-um weurt de boetelaog vaan de plakbieskes epitheloïde geneump.
E volwasse exemplaar besteit oet maximaol doezend celle, die in veer types oetereinvalle. De celle aon de dorsaolkant höbbe eine flagella, zien aofgeplat en höbbe gein vetliechaamkes. De celle aon de ventraolkant höbbe ouch mer eine flagella, meh zien laankgerek mèt de korte kant aon 't oppervlak, zoetot de flagellae aon de boetekant kort bijein zitte. Dit stèlt de plakbieskes in staot ziech te bewege. E daarde typ zien de kliercelle, zoonder flagellae; die make allezeleve enzyme veur de spijsvertering.
Vezelsyncytia[bewirk | brón bewèrke]
Tösse de bei cellaoge zit 'n vleujbaar tösseruimte, die veur 't bèste deil mèt e staarvörmeg vezelsyncytium is gevöld. Dat zien einhede mèt ein inkel celmembraon meh väöl versjèllende celkerne, die me ofwel es ein enorm cel of es mierder aoneingesmolte celle kin zien. Wel zitte tösse de versjèllende kerne nog tössesjtötsjes (septa). Boete de plakbieskes koume ze ouch bij sommege spoonze (de Glasspoonze um perceis te zien) en käöme veur.
Aon beiskaante vaan de septa zitte mèt vleujstof gevölde kapsele; heidoor goon ze e bitteke wèrke wie synapse die bij hoeger oontwikkelde bieste de nervecelle verbinde. Hei-op wieze ouch opvallende opeinhoupinge vaan calciumione in de buurt vaan de septa. Ouch 't feit tot de plakbieskes fluorescerende antistoffe kinne make tege neurotransmitters vaan nietelbieste, in die in bepaolde celle doen ophoupe, wijs trop tot ze zelf ouch vergliekbaar stoffe in hoes höbbe. Wijer koume in 't vezelsyncytium actine- en myosinemolecule veur, die bij de hoeger bieste in spiere veurkoume. De palkbieskes gebruke ze veur 't spanne en oontspanne vaan inkel vezele, wat de vörm vaan de bieste mèt bepaolt. 't Syncytium heet, in gans primitieve vörm, dus zoewel de functie vaan 't spier- es vaan 't nervestèlsel bij hoeger bieste. Daobij gebäört ouch de vertering op ze mins deils in dees structuur. De galechtege extracellulair matrix vaan nietelbieste vint me bij de plakbieskes evels neet.
Aanders es bij de aander bieste heet me bij de plakbieskes nog gein oonumstreje pluripotente celle (celle die in 'n aander typ kinne transformere) kinne oontdèkke. Rögk- en boekcelle kinne nao de traditioneel opvatting allein oet aander celle vaan 't zelfde typ oontstoon.
Genetica[bewirk | brón bewèrke]
De celkerne vaan de plakbieskes bevatte twelf chromosome vaan mer twie tot drei μm. Drei pare zien metacentrisch, de aander zien acrocentrisch; 't centromeer ligk dus ofwel middenin, ofwel aon de boeterand vaan 't chromosoom. De celle vaan 't syncytium kinne ouch tetraploïde zien, oet veer deilkes bestoon. Alles bijein kinne de chromosome vaan 'n plakbieskescel mer 50 mieljoen basepare. Dit is 't kleinste genoom vaan gans 't biesteriek; de bacterie E. coli heet, ter vergelieking, mer tien kier minder basepare.
't Genoom vaan 't plakbieske is nog neet deepgoond oonderzoch; bepaolde gene wie Brachyury en Tbx2/3, die homoloog mèt hoeger bieste zien, heet me evels al kinne oontdèkke. Vaan belaank is wijer ouch Trox-2, e gen wat bij nietelbieste oonder de naom Cnox-2 en bij Bilateria oonder de naom GSX bekind is. Dit is e homeoboxgen wat bij embryo's vaan Bilateria veur de hun kinmerkende twiezijege symmetrie zörg, en bij nietelbieste de moond- en achterkant vaan 't bies vaslègk. Umtot plakbieskes evels, wie gezag, gein symmetrie kinne, is de vraog boeveur ze daan wel dit gen höbbe, en wat 't deit. Door antistoffenoonderzeuk heet me kinne vasstèlle tot 't genproduk allein trökkump in 't euvergaanksgebeed vaan ventraol- nao dorsaolkant; mesjiens in 'n nog neet aongetuind vijfde celtyp. Heibij zouw 't um de stamcelle kinne goon, die 'n rol bij de celdifferentiatie speule en die, wie bove gezag, totnogtouw nog neet kóste weure oontdèk. In eder geval is Trox-2 'ne belaankrieke kandidaot veur 't protohoxgen, boe-oet de aander, later leie vaan dees belaankrieke genefemilie kinne zien oontstande.
De moleculair biologie woort, totnogtouw zoonder succes, ouch ingezat um de plaots vaan 't plakbieske in de genealogie vaan de bieste te bepaole. Mèt standaardmarkeerders wie 18S-rDNA/RNA kós gein vaan de bestaonde hypotheses getes weure: de sequens bleek door al te väöl mutaties oonherkinbaar en dus oonbruukbaar gewore. 't Insegste wat me dao-oet kós opmake, waor tot de plakbieskes ziech bezunder vreug aofgesjeie mote höbbe, umtot veur zoeväöl mutaties 'ne zier langen tied nujeg is.
De praangende vraog of plakbieskes de ajdste dierleke levesvörm zien, awwer es de spoonze, sjijnt sinds e paar jaor te zien opgelos door oonderzeuk in 't mitochondrisch genoom. Dees gene tuinde aon tot de plakbieskes dudelek awwer zien es de spoonze, umtot 't alles bijein ieder aon de verhajdinge bij eincellege herinnert. Plakbieskes zouwe dus kort nao d'n euvergaank tösse eincellege en väölcellege zien oontstande. Dit rizzeltaot bevesteg de al bestaonde hypothees die daoveur oetgóng vaan de sumpelder functionele bouw die plakbieskes höbbe, en sprik tege 'n aander theorie die oetgóng daan wel oetgeit vaan de intern kinmerke (en de plakbieskes korter bij de Eumetazoa zat). Zuug wijer oonder genealogie.
Leefgebeed[bewirk | brón bewèrke]
De perceis verspreiing vaan de plakbieskes is oonbekind, meh de bieskes woorte oonder mie in de Roej Zie, de Middellandse Zie, de Caribische Zie, bij Hawaï, Guam, Samoa, Japan, Vietnam daan wel Papoea-Nui-Guinea en op 't Groet Barrièrerif (oostelek Australië) gevoonte. Ouch in gevaangesjap duuk 't bieske op: zoe is 't gezeen in aquaria in Plymouth (Ingeland) en Miami (Florida).
Die me totnogtouw in 't wèld heet gevoonte, kaome oet de getijdezones vaan tropische en subtropische zieë, boe de bieste op oondergrun wie stamme en wortele vaan mangroves, sjale vaan weikdiere, brokstökker vaan steinkoraole of gewoen stökker stein zitte. In ein studie woorte sezoensgeboonde populatiesjógkelinge oontdèk, boevaan de oerzaak nog neet dudelek is.
Metabolisme en leveswijs[bewirk | brón bewèrke]
Veujing en symbioos[bewirk | brón bewèrke]
't Plakbieske it klein alge, in 't bezunder greunalge oet 't geslach Chlorella, cryptomonade vaan de geslache Cryptomonas en Rhodomonas en blauwalge wie Phormidium inundatum, meh ouch detritus (aofgestorve reste) vaan aander organismes. Daoveur koume aon de ventraolkant ein of mie builkes um 't etesdeilke heer, boenao de betroffe kliercelle verteringsenzyme aofgeve; de bieste höbbe dus feitelek 'ne tijdeleke oetwendege maog. De celle mèt flagellae zókke daan 't verteerd ete op door middel vaan pinocytose (lètterlek 'cel-drinke').
Ouch via de dorsaolkant kinne etesdeilkes, beveurbeeld ganse eincellege, weure opgenome. Dees meneer vaan ete zouw in 't diereriek wel ins uniek kinne zien: de in 'n sliemlaog gevaange etesbrökskes weure door de intercellulair ruimde heer nao binne gehaold en daan door middel vaan fagocytose ('cel-ete') direk geconsumeerd. Dit 'inzamele' vaan etesdeilkes door 'nen intakten 'hoed' is inkel meugelek doortot bij de plakbieskes versjèllende aofslete eleminte (wie 't geneump oonderläögske en bepaolde verbindinge tösse celle) neet bestoon.
Neet alle bacterië die in e plakbieske zitte weure es veujing verteerd: in 't endoplastisch reticulum ('n organel in 't vezelsyncytium) leve dèks bacterië kinnelek in symbioos mèt de plakbieskes.
Beweging[bewirk | brón bewèrke]
Op vaste groond kinne plakbieskes ziech op twie menere bewege: um te beginne kinne ze door te krupe mèt hun flagellae laankzaam veurtglije, daoboete kinne ze ziech ouch, wie 'n amoebe, verplaotse door vaan vörm te verandere. De beweginge zien neet gecoördineerd, umtot 't de bieskes aon e spier- of nervestèlsel oontbrik. Zoe kin 't gebäöre tot twie deile vaan ein individu tegegestèlde kante op wèlle, boebij 't bieske ziech in twieë split.
E dudelek, ing verband besteit tösse de liechaamsvörm en de snelheid boemèt 't bieske beweug; wijer is dit aofhenkelek vaan 't etesaonbod. Bij 'n gering aonbod sjogkelt 't oppervlaak liech, meh oonregelmaoteg en ligk de snelheid relatief constant bij 15 μm/s. Mèt e hoeger aonbod golf de dikde binne 'n stabiel periood vaan zoe'n 8 menute; 't maximaol oppervlak kin wel twie kier zoe hoeg zien wie 't minimaolt. Ouch de snelheid, die gemiddeld op zoe'n 5 μm/s ligk, verandert mèt gelieke intervalle: bij e klein oppervlak geit 't bieske snelder en umgekierd. De bei menere vaan beweging loupe neet laankzaamaon inein euver, meh zien dudelek vaanein te oondersjeie. 't Plakbieske liet ziech vereinvoudeg modellere wie e neet-lineair dynamisch systeem wied vaan 't thermodynamisch evewiech.
De reies veur de versjèllende vörm vaan beweging zien de volgende: Bij 'n gering diechheid vaan brökskes ete hèlt 't plakbieske 'n constante snelheid aon, um geinen tied te verlere bij 't zeuke nao veujingsbronne. Wienie evels zoe'ne veujingsbron is gevoonde (door 'n touwgenome diechheid aon etesdeilkes) maak 't ziech periodiek groeter um mie vaan die deilkes te bestrieke. Tegeliek vermindert 't zien snelheid um die deilkes ouch te kinne pakke. Zoe gaw es dat is gebäörd, verkleint ziech 't bies weer, um ziech in 'n aander riechting oet te breie. De alge die 't gere it, greuje miestens op e relatief groet oppervlak bijein; daorum heet 't veur plakbieskes zin um ziech wijer door de kolonie te bewege.
De riechting boe-in ziech e plakbieske beweug is touwvalleg: 't heet gein zintuige en kin ziech dus gein doele vinde um ziech opaon te bewege. Me kin door 't mete vaan gemiddeldes vasstèlle tot plakbieskes ziech volges e lineair verband vaan e startpunt aofbewege. Dees touwvalsgesjikde meneer vaan bewege kump euverein mèt de Brownse beweging.
Klein bieskes kinne ouch mèt hun flagellae zwumme. Zoe gaw ze 'ne vasten oondergroond rake, vertuine ze 'n dorsaol-ventraolreactie: de flagellae aon de bovekant reuje wijer, dewijl die aon d'n oonderkant hun gepeddels stoppe. Op 't zelfde memint perbeert de ventraolkant contak mèt de groond te make en wel mèt microvilli, klein in- en oetstölpsels aon de ventraolcelle die adhesief (klevend) wèrke.
Regeneratie[bewirk | brón bewèrke]
'nen Opvallenden eigesjap vaan plakbieskes is tot ze ziech oet de kleinste deile gans kinne regenerere (d.w.z.: oet dit deilke kin e gans nui bieske oontstoon). Zelfs wienie in 'n experimint groete deile vaan 't organisme weure eweggehaold, oontsteit dao e nui plakbieske oet. Me kin ze door 'n pureerzei hole, boe-in de versjèllende celle al-evel neet verneteg meh wel wiedgoond vaanein gesjeie weure, en ze tenao in 'n reageertuub zien herstèlle. Wienie me dit mèt mierder palkbieskes deit, gebäört 'tzelfde; 't kin daan evels wel gebäöre tot 't ein bieske celle opnump die bij 'n aandert höbbe gehuurd (dit heet me gecontroleerd door versjèllende individu's iers mèt pigment te bewèrke).
Voortplanting[bewirk | brón bewèrke]
Wie bove al mie es eine kier besproke, kinne plakbieskes ziech good oongeslechtelek voortplante; dit is ouch de mies veurkoumende meneer vaan reproductie. Daoveur deile ze ziech wie 'n eincellege in twie dochterbieste op, die evels nog wel evekes losvas mètein verboonde blieve. Minder dèks gebäört 't door knópvörming: daan sjeie ziech vaan de dorsaolkant klein builkes mèt alle veer de celtypes aof.
De geslachteleke voortplanting (póppe) weurt allezeleve in gaank gezat door 'n te groete bevolkingsdiechheid. Op dat memint numme de bieskes vleujstof in ziech op, boedoor ze opzwelle en loskoume vaan 't substraot. De ventraolcelle make noe in 't binnedeil vaan 't bies 'n door e speciaol bevröchtingmembraon umgeve eicel aon, die door 't syncytium weurt geveujd, zoetot ze ziech 'nen energierieken doojer kin vörme. Zoe gaw es de eicel is geriep, degenereert de res vaan 't bies en kump de eicel vrij. Tegeliek maak 't bies ouch klein, oonbestumde celle zoonder flagellae aon; die weure es spermacelle begrepe. De bevröchting zelf heet me nog neet kinne woernumme; door 't bestoon vaan 't bevröchtingsmembraan evels nump me aon tot die wel plaotsvint.
De eicel begint, miestens al veur häör bevrijing, ziech te deile, boebij ze ziech middedoor deilt. Kort tenao verandert 't klumpke in e veur bieste typisch hool belke (blastula) wat maximaol 64 celle umvat. De oontwikkeling vaan 't embryo nao dit stadium is nog oonbekind.
Gelèt op 't vermoge ziech door deiling oonbeperk te klone, is hun levesdoor in potentie oonindeg. In laboratoria zien intösse al oontwikkelingslijne oet ein inkel bies twinteg jaor laank zoonder geslachteleke voortplanting in leve gehawwe.
Rol es modelorganisme[bewirk | brón bewèrke]
't Plakbieske, wat laank es exotisch randversjijnsel woort genegeerd, zuut me allewijl es meugelek modelorganisme aon. In 't bezunder kin me traon oonderzeuke wie ziech e celverband organiseert wat nog neet es volweerdeg hoedweefsel kin gelle, wie voortbeweging en coördinatie wèrke boe 't gein spiere of nerve gief en wie 't oontbreke vaan 'n symmetrieas op de biologie vaan e bies oetwèrk. Op genetisch niveau kin oonderzoch weure wie 't plakbieske sjaoj aon zie genoom veurkump; in 't bezunder weurt 't bestoon vaan speciaol DNA-reparatiemechanismes oonderzoch. De complete oontraofeling vaan zie genoom moot daobij ouch de nog ummertouw umstrejje aofstammingshistorie vaan de plakbieskes verdudeleke.
Neve 't fundamenteel oonderzeuk mote de bieste ouch gesjik zien veur studie nao woondgenezing- en regeneratieprocesse; totnogtouw neet opgehelderde metabolische stoffe kin me op potentieel farmaceutische touwpassinge oonderzeuke. Tot slot weurt 't plakbieske ouch euverwoge es veurwerp vaan experiminte mèt geneesmiddele.
Genealogie[bewirk | brón bewèrke]
De genealogische positie vaan 't plakbieske is umstrejje. Fossiele gief 't neet en die zien door 't weik liechaam ouch neet te verwachte, zoetot me veur de positie vaan Trichoplax adhaerens oetsletend is aongeweze op vergeliekinge tösse levende soorte.
De klassieke indeiling in de Spoonsechtege of Weefselloeze (Parazoa) berös neet op 'n aongenome gemeine aofstamming, meh klasseert de bieste nao hun organisatiegraod: wie de spoonze höbbe de plakbieskes gein echte orgaone of weefsele; 't ieder besjreve epitheloïde weurt neet veur e volweerdeg weefsel gehawwe. Dit zien gedeilde primitief kinmerke, zoegenaomde symplesiomorfieë, die neet cladistisch mote weure verklaord; de Spoonsechtege zien op z'ch bès parafyletisch.
Functiemorfologische hypothees[bewirk | brón bewèrke]
Op groond vaan hunne zier sumpele bouw weure de plakbieskes gezeen in 't leech vaan d'n euvergaank tösse ein- en miercellege organismes. Me nump daan aon tot ze sinds hun oontstoon relatief wieneg zien veranderd en tot alle bieste aofstamme vaan gelieksoortege wezes, en tot de plakbieskes 'n zöstergróp vaan alle aander bieste zien:
| Bieste (Metazoa) |
| ||||||||||||
In 't functiemorgologisch model stamme alle bieste vaan 'n gelatinoïde aof, e bolvörmege, pelagisch (vrij in zie levend) weze. Dit bies moot höbbe bestande oet 'n inkel laog celle mèt flagellae, dao-oonder 'n neet oet celle bestaonde sjeigellaog, 't basaollamina, en aon de binnekant sametrèkbaar vezelcelle en 'ne galechtege extracellulaire matrix. Vaan dit väölcelleg oetgaankspunt höbbe ziech daan de plakbieskes einerzijs en alle aander bieste aanderzijs oontwikkeld. 't Nao binne vawwe vaan 't boeteläögske zörgde veur 'n gemodificeerde gelatinoïde mèt e binnekenaal, boe-oet ziech daan de spoonze, nietelbieste en ribkwalle oontwikkelde.
Aander gelatinoïde evels mote daan op 'n benthische leveswijs zien euvergegaane: zij zien op de ziebojem goon zitte. Dewijl veur vrij in 't water levende bieste de kans um ete, potentieel sekspartners en natuurlijke vijande tege te koume in alle riechtinge eve groet is, gief 't op 'nen oondergroond e dudelek versjèl tösse ventraolkant en dorsaolkant, en is de bewegingsriechting twiedimensionaal. Heidoor oontsteit e competitief veurdeil veur aofgeplatde vörm, wie die bij wel mie benthische levesvörm te zien is (convergente evolutie).
Oet dit veurstadium zien daan de plakbieskes oontstande, zoewie meugelek nog aander, noe verdwene dierleke levesvörm. Want dewijl me gein aander bieste vaan noe tot dees gróp wèlt rekene; zouwe aander naokoumelinge vaan dees benthische levesvörm wel verantwoordelek kinne zien veur inkel zier aw (precambrische) fossiele die totnogtouw neet verklaord kóste weure. Tot die meugeleke verwante rekent me versjèllende fossiele oet 't Ediacarium (ediacarische fauna) die nao dees veurstèlling in symbioos mèt alge kinne höbbe geleef, zoewie de koepspore vaan nog awwer organismes, die me dèks veur de ierste bewijze vaan biesteleve aonzuut en normaol aon wörmechtege wezes touwsjrijf.
Zouw dees hypothees zjus zien, daan is 't plakbieske d'n ajdsten tak vaan de (miercellege) bieste en e relik vaan de ediacarium- of zelfs pre-ediacariumfauna. Um 't oontbreke vaan 'nen extracellulaire matrix en e basaollamina waor de oontwikkelingspotentie vaan de in hun specifieke niche hendeg succesvol bieskes zier beperk, wat de gering evolutie in hun fenotyp kin verklaore.
Epitheliozoa-hypothees[bewirk | brón bewèrke]
Functiemorfologische hypotheses zien oonder biologe neet oonumstrejje, en weure dèks aofgeweze um hun groete aofhenkelekheid vaan theorie en te wieneg empirische oondersteuning. In de cladistiek weurt allein gekeke nao aonwiesbaar kinmerke vaan levende en/of fossiel wezes, um zoe de stambuim vaan versjèlle taxa te kinne (re)construere. De belaankriekste cladistische hypothees hèlt de plakbieske veur de ingste verwante vaan de Eumetazoa; dees twie gróppe same neump ze daan Epitheliozoa, en die gelle es 'n zöstergróp vaan de spoonze:
| Bieste (Metazoa) |
| ||||||||||||
Veur zoe'n verhajding spreke in de ierste plaots speciaol verbindinge, de geneumde gordeldesmosome, die neet allein bij plakbieskes meh bij alle bieskes boete de spoonze veurkoume en deveur zörge tot celle ziech oonderein in porieloes laoge kinne gróppere, wie d'n hoed of 't epitheloïde. Ouch de kliercelle op de boek deilt 't plakbieske mèt de mieste Eumetazoa. Dees twie kinmerke kinne gelle es apomorfieë, ofwel evolutionair aofgeleide kinmerke, en rechveerdege zoe 't taxon vaan de Epitheliozoa.
E door dees theorie geïnspireerd scenario geit devaan oet tot de epitheloïdecelle mèt eine flagella zien oontstande oet de choanocyte vaan spoonze, wie de veurawwers vaan de plakbieskes hun filterende leveswies opgaove. 't Ephitheloïde gelt daan es veurluiper vaan de echte hoedweefsele bij hoeger bieste.
Aanders es in de bove besjreve functiemorfologisch hypothees gelle de ventraol- en dorsaolkante vaan de plakbieskes in dit model es analoog aon 't endoderm en ectoderm, de bei basaol embryonaol cellaoge bij hoeger bieste. Oet 't endoderm oontwikkelt ziech daan 't gastroderm bij de nietelbieste en 't dermepithelium vaan bilateria, dewijl oet 't ectoderm oonder mie 't hoedweefsel (epiderm) oontsteit. De bij plakbieskes mèt vezelsyncytium gevölde binneruimte zouw daan mèt de bindweefsele vaan aander bieste euvereinkoume. Of de in 't syncytium te vinde calciumione euvereinstumme mèt de kalkgereemdes vaan väöl nietelbieste is oonzeker.
Eumetazoa-hypothees[bewirk | brón bewèrke]
'n Daarde, op de ierste plaots moleculairgenetisch veraankerde hypothees zuut de plakbieskes es sterk vereinvoudegde Eumetazoa. In dat geval stamme ze vaan wezelek complexer gebouwde bieste aof, die al e (sumpel) spiere- en nervesysteem hadde. Allebei de weefseltypes zien, wie 't basaollamina, pas nao radicaol reductie verlore gegaange.
versjèllende aonhaangers vaan dit idee höbbe neet dezelfde meining euver de perceis positie vaan de plakbieskes. Soms gelle ze es de ingste verwante vaan de nietelbieste, daan weer es zöstergróp vaan de ribkwalle en 'nen inkele kier weure ze zelfs direk neve de Bilateria gezat:
| Bieste (Metazoa) |
| ||||||||||||||||||||||||
Inkel 'n positie binne de nietelbieste, wat ouch is veurgestèld, kós totnogtouw mèt groete woersjijnelekheid weure oetgeslote.
De kritiek op dit model is tot 't de morfologische kinmerke vaan 't bies compleet links liet ligke. 'n Zoe extreem versumpeling, wie dit model vereis, is wijer allein bij parasiete bekind en vèlt veur vrij levende organismes wie 't plakbieske lesteg te verklaore.
Systematiek[bewirk | brón bewèrke]
Allewijl weurt Trichoplax adhaerens es instegste soort bij de ganse stam vaan plakbieskes gerekend. In 1893 besjreef d'n Italiaan Francesco Saverio Monticelli evels 'nen Treproplax reptans, dee in de waters roontelum Napels zouw veurkoume. Sinds 1896 gelt dit bies evels es oonvindbaar en de mieste zoöloge twievele allewijl sterk aon zie bestoon.
Individu's vaan T. adhaerens versjèlle uterlek wel neet sterk vaanein, meh höbbe dèks zoe'n groete genetische versjèlle tot me bij eder aander bies vaan oetereinloupende soorte, jeh geslachte zouw spreke. Heioet kump de vraog op of de plakbieskes neet feitelek 'n gróp vaan cryptische soorte zien, die ziech uterlek neet oondersjeie. De variatie is neet geografisch bestump: gelieke genotypische variante kin me in mierder wereldzieë trökvinde, en in 'tzelfde ecosysteem vint me dèks ouch versjèllende variante trök. Oetgegaange weurt allewijl van tientalle tot hoonderde versjèllende haplotype daan wel soorte.
Bron[bewirk | brón bewèrke]
Dit artikel is vertaold oet 't corresponderend Duits artikel, vaanoet dees en dees versie.