Lucius Sergius Catilina
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Lucius Sergius Catilina (108 - 62 v. Chr.) waor 'ne Romeinse sjtaotsman, dae bekènd ies gewore door zien samezjwering tege de sjtaot. De samezjwering van Catilina ies door de veer Catilinarische raeveuringe van Cicero en 't werk De coniuratione Catilinae van Sallustius gedocumenteerd.
Catilina woort gebore in 'n verermde adellike familie. Hae waor 'ne aanhenger van Sulla en volges Sallustius waor hae de leier van 'n bende criminele. In 63 v. Chr. probeerde hae door geweld aan de mach te kómme, meh diet lukde neet en zien bende woort in Roame gearresteerd en geëxecuteerd. Catilina zelf vlöchde oet de sjtad en sjneuvelde in 62 veur Christus bie 'n gevech in de buurt van Pistoria (allewiel Pistoia).
Interpretaties
[bewirk | brón bewèrke]Versjlaag dör vijande
[bewirk | brón bewèrke]Dör 't litterair waerk van Cicero en Sallustius kèn v'r 't verhaol van dis gewichtige samezjwaering vanoet 't sjtaandpeunt van de Optimates hieël good. Tóch mót hiebie raeëkening gehouwe werre mèt 't gegaeve dat de Optimates in 't algemèng, en Cicero en Sallustius in 't bezeunder, vijande van Catilina waore en w'r dus hoofdzakelek över informatie besjikke die Catilina in e verkieërd daaglich zówwe kènne zitte.
Moorde óp Populares
[bewirk | brón bewèrke]Zoe sjtèlt Michael Parenti in De moord op Julius Caesar, Historische mythes over democratie (Antwerpen, EPO, 2003, 270 blz.) dat de liquidaties van Tiberius Gracchus, Gaius Gracchus, Clodius, Catilina en Julius Caesar verbaand hèle mèt-èè, namelek dör 't feit dat dis politici (allemaol Populares) 'n ernstige bedreiging vörmde vör de economische macht van de groeëtgroondbezitters (in hoofdorde Optimates) én eenkel en allèng öm die raej al oet d'r waeg waoërte geruimd. Daobie hölt-e (óp blz. 92-119) de dör Cicero - oet ège politiek gewin - gefantaseerde samezjwaering gaans oonderoet. Zo bliekt d'r gèè geleufwaardig bewiesmateriaal vörhande te zieë (alle getuge waore vrun va Cicero), kieërde 't vólk zich taege Cicero en "verseerde 't vólk väöle jaore nao d'r doeëd va Catilina zieng graaftombe mèt blome en kraanse 'zoals het dat voorheen had gedaan met die van de Gracchi'" (blz. 226). Hiebie maog me ooch neet vergaeëte dat Catilina in de owwe van de Optimates neet allèng 'ne bezoonder zjwakke politicus waor (zieng politieke ról waor al lang oetgesjpaeld), mae dör ziene översjtap van de Optimates nao de Populares waor e ooch nog 'ns 'ne politieke verraojer (dus e gemekkelek sjlachtoffer).