In 't nuujs - Midde-Oeste

Van Wikipedia
Dit is 'n archief, wo-in aw nuujsberichte waere opgesjlage.
Inhawd weurt hie dan normaal gesjpraoke ouch neet eweggehaold. Recènter nuujs mót me zeuke op 't hoofblaad: In 't nuujs.

2020[bewirk | brón bewèrke]

10 jannewarie

Sultan Qaboes van Oman sjtörf op 79-jäörige laeftied. Hae haet 't landj vieftig jaor geregeerd en weurt opgevolg door de 65-jäörigen Haitham.[1]

8 jannewarie
  • Es vergeljing veur d'n aanval op ziene generaal vuurt Iran rakètte aaf op Amerikaanse bases in Irak.[2]
  • 'n Oekraïens vleegmesjien sjtort denaer kortbie Teheran. Alle 176 inzittende kómme óm, 't groetste deil zeen Iraanse sjtaotsbörgers.[3] Later blik 't mesjien bie óngelök door lochaafwaergesjöt te zeen naergehaold.
3 jannewarie

D'n Iraanse ginneraal Qasem Soleimani kump op 62-jäörige laeftied óm in 'n actie van de Amerikaanse lochmach. Heer vaor in e konvooj bie 't vleegveld van Baghdad.[4][5]

2019[bewirk | brón bewèrke]

16 december

Ridouan T., groete naom in d'n Amsterdamse 'mocromafia' en de miesgezochde krimmeneel vaan Nederland, weurt in Dubai gearresteerd.[6]

27 oktober

Aboe Bakr al-Baghdadi, de veurman van terreurbewaeging IS, kump in Syrië óm bie 'n actie van Amerikaanse commando's.

9 oktober

Turkieë begintj 'n invasie in 't naorde van Syrië óm de Koerdische laegers dao te bekampe.

17 september

In Israël zeen veur d'n twiede kier in e jaor parlemèntsverkezinge, naodet de ierste neet tot de vörming van 'n regering leide.

14 september

'nen Aanval mit drones op twie olie-insjtallaties in de Saoedische provincie Boegjah lègk e groet deil van de Saoedische olieproductie sjtil.

9 april

De zittende premier Benjamin Netanyahu wintj de verkezinge in Israël. Zien Likoedpartie krieg zjus get mie sjtumme es de Blauwwitte Partie van Benny Gantz.[7]

23 miert

De Syrische Democratische Tróppe melle de val van Baghoez, de lèste plaatsj die nog in han van IS waor. Hiemit is zelf oetgerope kalifaat van de terreurgróp definitief gevalle.[8]

21 fibberwarie

Kórtbie de Syrische sjtad Raqqa, 't veurmalige bolwirk van terreurorgenisasie IS, weurt e massagraaf mit 3.500 lichame gevónde.[9]

4 fibberwarie

Paus Franciscus bezeuk de Vereinigde Arabische Emirate. Hae is daomit d'n ierste paus oets dae nao 't Arabisch Sjiereilandj geit.[10]

2018[bewirk | brón bewèrke]

18 september

Veur de kus van Syrië weurt e Róssisch vleegmesjien denaergesjote.

24 juni

't Vaarverbod veur vrouwluuj in Saoedi-Arabië weurt opgeluf.[11]

14 mei

Presidentj Donald Trump verplaatsj de Amerikaanse ambassaad in Israël van Tel Aviv nao Jeruzalem. Dees verplatsjing is henjig controversieel, ómdet Jeruzalem volgens 't internationaal rech neet gans bie Israël huurt.[12] Bie proteste oppe grens tösje de Gazasjtrook en Israël kómme 58 Palestiene óm 't laeve, mier es 2.700 zien gewóndj geraak.[13]

14 april

De westerse coalitie veurt 'n aantal bómbardeminte op Syrische regeringsdoele oet, es vergeljing veur de gifgaasaanval dae 't rezjiem ieder taege zien eige börgers deeg.[14]

30 miert

Bie gevechte tösse Palestiene en Israelische soldate oppe grens vanne Gazasjtrook zien zeker vief demonstrante gedoed, 365 luuj raakde gewóndj.[15]

18 fibberwarie

In Iran sjtort e vleegmesjien op waeg van Teheran nao Yasuj denaer. Alle 66 inzittende kómme óm.[16]

20 jannewarie

Törkieë begint 'n offensief in de Naord-Syrische provincie Afrin, óm de separatistische Koerdische YPG te verdrieve.[17]

2017[bewirk | brón bewèrke]

9 december

De Irakese premier Haider al-Abadi verklaort det d'n aorlog taege IS in zien landj is aafgelope. De terreurbewaeging zouw gein controle mier höbbe euver Irakees gróndjgebeed.[18]

6 december

D'n Amerikaanse president Donald Trump erkèntj Jeruzalem es óngedeilde huidsjtad van Israel. Dit leide tot groete proteste inne Arabische waereld.[19]

4 december

De veurmalige president van Jeme, Ali Abdullah Saleh, weurt vermaord door Houthi-rebelle.[20]

24 november

Inne Egyptische kösplaats Arish weure bie 'n moskee bómme tot óntploffing gebrach. Op det moment waor 't vriedaagmiddaaggebed ane gang. Luuj, die de moskee kóste óntvlöchte, woorte naergesjote. D'n aansjlaag is opgeëis door Islamitische Sjtaot en waor gerich op soefi's.[21]

12 november

Op de grens tösse Iran en Irak vèntj 'nen aerdsjöddel plaats mit 'n krach van 7,3 op de MM-sjaol. Daobie valle zaeker viefhónjerd doeje.

17 oktober

De Syrische Democratische Tróppe vereuvere de leste verzatshaerde in Raqqah. Hiemit höbbe ze IS zien (veurmaolige) huidsjtad gans ingenome.[22]

16 oktober

't Iraaks laeger vereuvert Kirkoek op de Koerde, die 't ieder van IS hadde gepak.[23]

25 september

De regering van Iraaks Koerdistan hilt e rifferendum euver ónaafhenkelikheid.

31 augustus

De sjtrategische Naord-Irakese sjtad Tel Afar weurt heraoverd op Islamitische Sjtaot.[24]

11 augustus

In 't Israelische Haifa sjtörf holocausteuverlaevende Yisrael Kristal op 113-jäörige laeftied es aadste man oppe waereld.[25]

9 juli

De Irakese sjtad Mosoel weurt heraoverd op terreurorgenisasie Islamitische Sjtaot.[26]

18 juni

't Irakese laeger begintj aan 't lètste óngerdeil van 't offensief in de binnesjtad van Mosoel. De historische wiek is 't lètste bolwerk van IS.[27]

7 juni

In Teheran vènje twelf luuj d'n doed bie geliektiejige aansjlaeg taegen 't Iraans parlemènt en 't mausoleum veur Ruholla Chomeini. 'nen Drieden aansjlaag weurt veurkómme. IS eis de aansjlaeg op.

6 juni

De Syrische oppositie begintj aan 'nen aanval op Raqqah, de hoofsjtad en eint van de lèste bolwerke van IS.

5 juni

Diverse Arabische lenj verbreke hun benj mit Qatar ómdat dit landj terroristische gróppe zouw óngersjteune en benj zouw óngerhauwe mit Iran.

19 mei

Hassan Rouhani weurt herkaoze tot presidentj van Iran.

15 april

In 'n veursjtad van Aleppo weurt 'nen aansjlaag op e böskonvooj geplaeg. Volgens de sjtaotsmedia is dit 't werk van terroriste.

14 april

In Jeruzalem woort 'nen Britse sjtudent doedgesjtaoke. D'n daoder is 'ne Palestien mit psychische perbleme en woort opgepak.

7 april

De Vereinigde Sjtaote veure 'ne raketaanval oet op 'n Syrische lóchmachbasis, kórtbie de sjtad Homs. Dit is 'n vergeljingsactie veur d'n aanval mit sjemische wapes op börgerluuj, waobie mier es zaevetig luuj óm 't laeve kwame. Dizzen aanval is ouch de iersten direkten aanval op de tróppe van de officiële regiering van Bashar al-Assad in zès jaore.[28] Achtien luuj kwame óm 't laeve.[29]

17 miert

Israël bómbardeert versjillende posities van terreurorgenesasie Hezbollah in Syrië. Anger bómbardemente weure op de hoofsjtad Damascus oetgeveurd.

8 miert

In de Irakese sjtad Tikrit kómme 26 luuj óm bie 'ne zelfmaordaansjlaag.

2 miert

't Syrische leger haet vólges de Russische minister van Defensie Segej Sjojgoe de sjtad Palmyra truukveraoverd op IS.

16 fibberwarie

Bie 'nen bómaansjlaag op 'n Sjiitische wiek in de Irakese hoofsjtad Bagdad kómme 48 luuj óm 't laeve. De aansjlaag is ópgeëis door d'n Islamitische Sjtaot.

19 jannewarie

In de Iraanse hoofsjtad Teheran sjtort 'ne wolkekrabber in nao 'nen brandj. Dèrtig brandjwaermanne kómme hiebie óm 't laeve.

9 jannewarie

Op 't Egyptische sjiereilandj Sinaï kómme ach luuj óm bie 'ne zelfmaordaansjlaag.

8 jannewarie
  • Bie 'nen bómaansjlaag in Sadr City, 't noordoestelike deil van de Irakese hoofsjtad Bagdad, valle twelf doeje en 26 gewónje. IS haet d'n aansjlaag opgeëis.
  • Bie 'nen aansjlaag mit 'ne vrachwage in Jeruzalem sjtorve veer Israelische soldaote. Vieftien angere rake gewóndj. Vólges d'n Israelische premier Benjamin Netanyahu is d'n daoder 'nen aanhenger van de terreurmilitie IS.[30]
  • Ali Rafsanjani, de vreugere presidentj van Iran, sjtörf op 82-jäörige laeftied.[31]
2 jannewarie

Bie 'nen bómaansjlaag in Sadr City, 't noordoestelike deil van de Irakese hoofsjtad Bagdad, valle 32 doeje.

2016[bewirk | brón bewèrke]

31 december

Bie 'nen bómaansjlaag in Bagdad, Irak, valle 25 doeje en vieftig gewónje.

25 december

E Róssisch vleegmesjien op de vlöch van Sotsji nao Syrië veróngeluk en sjtort denaer in de Zjwarte Zie. Hiebie kómme 92 luuj óm 't laeve, wao-ónger 64 van 't waereldbereumde Aleksandrovkoar.[32]

6 november

De Koerdisch-Arabische alliantie (YPG) begintj mit 'n offensief taege ar-Raqqah, de residentie van 't IS-kalifaat.

28 september

Shimon Peres, de gewaeze presidentj van Israel, sjtörf op 93-jäörige laeftied.

17 juni

't Iraaks laeger pak de sjtad Falloedzjah, saer 2014 in henj van IS, trök.[33]

27 miert

't Syrisch regeringslaeger vereuvert de aw sjtad Palmyra op IS.

27 fibberwarie

In Syrië geit e besjtandj tösje de Syrische regering en de oppositie in. Islamitische Sjtaot is hie neet bie betrokke.

29 jannewarie

In Genève beginne daor de VN geleide besjpraekinge tösse 't Syrisch bewèndj en de oppositie.

2 jannewarie

Saoedi-Arabië executeert 47 veroerdeilde veur terrorisme. Veural de executie van de sjiitische geistelike Nimr al-Nimr wèk groete proteste op, ómdet ze volgens taegesjtanjers politiek gemotiveerd is.

2015[bewirk | brón bewèrke]

13 november

Koerdische militante (pesjmerga) pakke de sjtad Sindzjar trök op IS.

31 oktober

E Russisch passageersvleegmesjien sjtort denaer in de Egyptische Sinaïweuste. Alle 224 inzittende kómme óm. IS claimp 't mesjien te höbbe denaergehaold.

7 oktober

Rösland vilt Irak en Syrië binne in samewèrking mèt Iran en de Assad-regiering; zie vechte daorum ouch neet allein tege d'n Islamitische Staot, mer ouch tege rebelle.[34]

24 september

Bie de jäörliksen hadzj in Mina bie Mekka brik paniek oet, wat in de minsjemassa zörg veur minstes 1.100 doeje.

23 augustus

Militante vaan Islamitische Staot (IS) verwoeste d'n iewenawwen tempel vaan Baal Shamin, dae op de Waereldirfgoodlies vaan UNESCO stoont, in de Syrische rewienestad Palmyra.

14 juli

Nao maonjelang óngerhanjelinge sjlut Iran 'n akkaord mit de internationaal gemeinsjap. Dit akkaord mót de óntwikkeling van kernwaopes in 't landj ónmeugelik make; in ruil waere de economische sancties opgeluf.[35]

26 juni

Op 't sjtrand van Sousse in Tunesië, op e Frans febrik en in 'n sjiitische moskee in Koeweit waere óngevaer geliektiejig terroristische aansjlaeg geplaeg. D'n aansjlaag in Tunesië weurt de kómmenden daag opgeëis daor Islamitische Sjtaot.

2 april

In Lausanne weurt 'n euvereinkóms bereik tösje Iran en de internationaal gemeinsjap. Me sjtump in mit wiedgaond internationaal toezich op en ómboew van Iraanse nucleair installaties taegeneuver oplufting van de sancties en embargo's die taege 't landj zeen ingesjtèld.[36]

17 miert

Bie de parlemèntsverkezinge in Israël wènne de rechse partieje, in 't bezunder de Likoedpartiej van de zittende premier Benjamin Netanyahu.

22 jannewarie

Keuning Abdoellah bin Abdoelaziz as-Sa'oed van Saoedi-Arabië sjtörf op 90-jäörige laeftied. Hae weurt opgevolg daor zie haufbroor Salman bin Abdoelaziz as-Saoed.[37]

2014[bewirk | brón bewèrke]

10 september

D'n Amerikaanse presidentj Barack Obama prizzenteert in 'n kemissie veur de Amerikaanse tv zien aanvalsplan taege IS. Hieveur zal hae ouch baove Syrisch gróndjgebeed bombardemènte oetveure.

26 augustus

Op Egyptisch initiatief sjlete Israël en Hamas e lankdoerig besjtandj, wat 'n èndj mót make aan de recènte kreeg in de Gazasjtroek.

14 augustus

Ónger zjwaoren drök trejt Noeri al-Maliki aaf as premier van Irak. De hujege börgeroorlog mit de extremistische Islamitische Sjtaot weurt deils zien autoritair hèlding verwete.[38]

10 juni

Sjtriejers van 't Islamitisch Fróntj van Irak en de Levantj (ISIS) pakke de Iraakse sjtad Mosoel. Einen daag later vilt ouch Tikrit.[39]

7 april

De Nederlandse paoter Frans van der Lugt weurt in Syrië vermaord.

11 jannewarie

D'n Israëlischen ex-militair en ex-politicus Ariel Sharon sjtörf op 85-jäörige laeftied. Hae laog al ach jaor in coma.

2013[bewirk | brón bewèrke]

14 juni

Hassan Rohani weurt tot de nuje presidèntj van Iran gekaoze. Van alle door de geiselike toegelaote kandidate gelt hae as de mies progressieve.

22 jannewarie

In Israël zeen verkezinge veur 't parlemènt. De Likudpartie van premier Benjamin Netanyahu verluus sjterk meh blief mit 31 zedele de groetste; de linkse partieje winne get.[40]

2012[bewirk | brón bewèrke]

29 november

Presidentj Mahmoed Abbas van de Palestiense Autoriteit deit e succesvol verzeuk óm Palestina bie de Vereinigde Naties te doon erkinne as woernummerssjtaot.[41]

18 juli

Bie 'nen aanslaag in Damascus kómme de Syrische minister en óngerminister van defensie óm; dae lèste is president Assad ziene zjwaoger.[42]

4 juli

De Palestiense Autoriteit deit 't liek van Yasser Arafat oetgrave naodat aonwiezinge zien gevónge dat hae is vergiftig.[43]

21 mei

In San'a', de hoofsjtad van Jeme, weurt aan de veuraovendj van de nationale fiesdaag 'ne zelfmaordaansjlaag geplaeg. Hiebie valle zaeker 96 doeje en väöl gewónje.[44]

2 miert

In Iran weure parlemèntsverkezinge gehawwe. 't Liekent drop dat de ultraconservatieve van ayatollah Chamenei wènne ten kóste van de partiej van presidentj Mahmoed Ahmedinedjad. Ómdat de hervörmers zeen boetesjpael gezat, waere dees verkezinge in de westerse waereld as ónierlik gezeen.[45]

2011[bewirk | brón bewèrke]

27 november

D'n Arabische Liga nump mit 19 op 22 sjtumme sancties taege Syrië aan.[46]

23 november

De president van Jeme, Ali Abdoellah Salih, is in ar-Rijaad um dao dan toch 't verdraag te óngerteikene womit hae aafsjtandj deit van de mach.[47]

22 oktober

Sultan bin Abdoelaziez as-Sa'oed, kroenprins vaan Saoedi-Arabië en broor van keuning Abdoellah, sjtörf op 83-jäörige laeftied.[48]

7 oktober

De Nobelpries in de vrei geit nao de Liberiaanse Ellen Johnson-Sirleaf (presidentin van dat landj) en Leymah Gbowee zoewie nao de Jemenitische Tawakkul Karman, óm hunne sjtried veur vrouwerechte.[49]

2 september
  • De Europese Unie sjtilt 'n olieboycot in taege Syrië, oet protes taege minsjerechtesjènninge door 't rezjiem.[50]
  • Veuroetloupendj op e te versjiense rapport euver 't flotilla-incidènt van 2010 sjort Turkije de samewirking mit Israël op.[51]
31 juli

De Syrische regering begèntj 'n offensief taege Hama, 'nen haerd van verzèt taege presidèntj Basjar al-Assad.[52]

2 fibberwarie

Nao massaal proteste ouch in Jeme kunjig presidentj Ali Saleh aan zich neet herkeesbaar te sjtille en de mach neet aan ziene zaon euver te drage.[53]

1 fibberwarie

Keuning Abdoellah II van Jordanië óntsjleit zien regering nao daag van sjtraotproteste.[54]

2010[bewirk | brón bewèrke]

2 december

Bie Haifa in Israël brèk 'ne bósbrandj oet dae e paar daag zal dore en versjillende doeje zal eise.

27 september

De boewsjtop van Israël op de Westelike Jordaankantj löp aaf. Me haet noe strank veur 't sjtoppe van de vreidesóngerhanjelinge.[55]

2 september

Ónger ospicië van Barack Obama begènne Israël (in de persoen van premier Benjamin Netanjahu) en de Palestiene (i.c. presidint Mahmoed Abbas) saer jaore weer aan vreidesbesjpraekinge.[56]

19 augustus

De lèste Amerikaanse militaire op gevechsmissie verlaote Irak.[57]

31 mei

De Israëlische marien euvervèlt e konvooi van zes sjeper mit hölpgeujer op waeg nao de Gazasjtroek. Daobie valle zeker 10 doeje.[58]

2009[bewirk | brón bewèrke]

12 juni

In Iran waere presidentsverkezinge gehawwe, die door de zittende president Mahmoed Ahmadinedjad waere gewonne. De oppositie ónger kandidaat Mir-Hoessein Moessavi besjöldig de machhöbbers van fraud.

16 jannewarie

Israël sjtaakt 't vure in d'r Gazesjtrook en trèkt zich truuk, noe wie 't polletiek machtsvacuüm in de VS aafgelope is.

3 jannewarie

Nao 'n waek van lochaanvalle trèk 't Israëlisch laeger de Gazasjtroek in óm 't regerend Hamas aaf te zètte.

Referenties[brón bewèrke]

  1. Al Jazeera - Oman's Sultan Qaboos dies aged 79: State media
  2. CNN.com - Iran attacks bases housing US troops
  3. Al Jazeera English - 'No survivors' after Ukrainian airliner crashes near Tehran
  4. CNN.com - Iran's top general Soleimani killed in US airstrike
  5. Nu.nl - Wie was de gedode Iraanse generaal Qassem Soleimani?
  6. Nu.nl - Meest gezochte crimineel Ridouan T. is opgepakt in Dubai
  7. CNN.com - Netanyahu set for fifth term as Israel's leader as rival concedes defeat
  8. CNN.com - ISIS has lost its final stronghold in Syria, the Syrian Democratic Forces says
  9. Nu.nl - Massagraf met 3.500 lichamen ontdekt bij voormalig IS-bolwerk Raqqa
  10. Al Jazeera - Pope in UAE: Reject wars in Yemen, Syria, Iraq and Libya
  11. Al Jazeera English - Saudi women hit the road as driving ban is lifted
  12. CNN.com - US set to break with tradition and open embassy in Jerusalem
  13. GLOBALINFO - Gaza/Israël: 58 doden, 2400 gewonden in een dag
  14. CNN.com - US, UK and France strike Syria
  15. NRC Handelsblad - Doden en gewonden bij massaprotest Gazastrook
  16. Al Jazeera English - Aseman Airlines plane crash kills 66 in central Iran
  17. Al Jazeera - Erdogan: Operation in Syria's Afrin has begun
  18. De Standaard - ‘Oorlog tegen IS in Irak is beëindigd’
  19. Nu.nl - Verenigde Staten erkennen Jeruzalem officieel als hoofdstad van Israël
  20. RTL Nieuws - Staatstelevisie Jemen: oud-president Saleh gedood
  21. Yahoo News - Attack on mosque in Egypt's Sinai kills at least 184: state media
  22. CNN.com - The fall of Raqqa: What comes next for the devastated city -- and for ISIS
  23. Al Jazeera English - Baghdad: Iraqi forces in full control of Kirkuk
  24. NRC Handelsblad - ‘Tel Afar bevrijd van Islamitische Staat’
  25. De Limburger - Oudste man ter wereld (113) overleden
  26. [https://www.nytimes.com/2017/07/09/world/middleeast/mosul-isis-liberated.html New York Times - Iraqi Prime Minister Arrives in Mosul to Declare Victory Over ISIS]
  27. AD - Iraaks leger bestormt laatste ‘IS-wijk’ in Mosul
  28. NRC Handelsblad - Verenigde Staten vallen luchtmachtbasis Syrië aan
  29. The Wall Street Journal - Rebels Hail U.S. Strike, Syria Says 16 Killed
  30. Ynetnews.com - Four IDF soldiers murdered in terror attack in Jerusalem's East Talpiot
  31. The Guardian - Rare show of dissent in Iran as millions mourn ex-president Rafsanjani
  32. NRC Handelsblad - Russisch militair vliegtuig van de radar verdwenen
  33. Al Jazeera English - Iraq: PM Abadi declares victory over ISIL in Fallujah
  34. Tom Vennik, 'Als de Russische bommen vallen, zijn de VS overdonderd' oet de Volkskrant, 10 oktober 2015
  35. CNN.com - Deal reached on Iran nuclear program, diplomats say
  36. CNN.com - Iran nuclear deal framework announced
  37. NOS.nl - Koning Abdullah van Saudi-Arabië overleden
  38. CNN.com - Iraqi PM al-Maliki resigns
  39. Al Jazeera English - Iraqi city of Tikrit falls to ISIL fighters
  40. CNN.com - In Israel, Netanyahu's party wins but centrists flex muscle, polls show
  41. CNN.com - U.N. approves Palestinian "observer state" bid
  42. CNN.com - Top Syrian officials killed in major blow to al-Assad's regime
  43. Al Jazeera - Abbas calls for Arafat death investigation
  44. Al Jazeera English - Yemen marks National Day after deadly bombing
  45. Al Jazeera English - Iran election's initial results trickle in
  46. Al Jazeera English - Arab League approves Syria sanctions
  47. Al Jazeera English - Yemen leader in Saudi (sic) for power-transfer deal
  48. Al JAzeera English - Heir to Saudi throne Crown Prince Sultan dies
  49. NobelPrize.org - Paersberich
  50. BBC News - EU steps up Syria sanctions with ban on oil imports
  51. Al Jazeera English - Turkey downgrades ties with Israel
  52. Al Jazeera English - Deadly Syrian crackdown continues
  53. Al Jazeera English - Yemen president not to extend term
  54. Al Jazeera English - Jordan's king sacks cabinet
  55. CNN.com - Construction restarts at West Bank settlement sites
  56. CNN.com - Israeli-Palestinian conflict takes center stage in Washington
  57. CNN.com - Last U.S. combat convoys has left Iraq
  58. CNN.com - 10 dead as Israeli forces storm Gaza aid convoy

Nuujsarchieve[brón bewèrke]

Awwer versies van dit blaad[brón bewèrke]

1 april 2005 - 30 mei 2005 - 1 augustus 2005 - 12 december 2005 - 2 februari 2006 - 11 april 2006 - 27 december 2006 - 24 juni 2007 - 19 april 2008

Thematische archieve[brón bewèrke]

Geografische archieve[brón bewèrke]