Charkov
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Charkov (Oekraïens: Харків, [ˈxɑrkiu̯], Charkiv; Russisch: Харьков, [ˈxarʲkəf]) is de twieëde groeëtste sjtad van de Oekraïne. De sjtad bevingk zich in 't noardoeëste van 't lank en hat zoeë'n 1,5 miljoeën iwuënesj en ligk aa g'n mónding van de reveer d'r Charkov in d'r Lupan, deë weer in d'r Udy oetmóndt. De sjtad is ing va de wiechtigste cultureel, industrieel en universitair centra van 't lank. In Charkov zint etnische Russe waarsjienlig in de mieërderheed, mar sjtattinge variëre. Wiewaal de sjtad twieëtalig is, is 't gebroek van 't Oekraïens seër d'r val van 't communisme touwgenoame.
Ze woeëd in 1630 gesjtich es vesting in 't zude van 't Russische tsareriek. Volges anger brónne is Charkov 1653 of 1654 gesjtich gewoare, wie de kozakke in ópsjtank koame teëge Pole. Zikker is evvel dat de Oekraïense bevólking oet 't groeëtvorstedom Pole-Litouwe noa dees sjtrieëk vluchde en zich ónger besjerming van de Russische keizerin Catharina de Groeëte plaatsjde. Mit de veroavering van Nui-Rusland in de achtieënde ieëw, 'n sjtrieëk in 't zude van Oekraïne, verloar de sjtad höar vestingsfunctie. In 1805 kreeg de sjtad 'n universiteet. De industrialisering volgde aan 't ing van d'r 19e ieëw. In 1869 woeëd Charkov aagesjlote óp 't sjpoar en kót doanoa woeëd 't de sjtad va koale en sjtaal.
In d'r 20e ieëw woeëd hei vöal blood vergote. D'r Russische Burgerkreeg tussje 1917 en 1922 en d'r Holodomor in de vreug dartiger joare, 'ne hungesjnoeëd deë bewus durch Sjtalin zing regime woeëd veroerzaak, veroerzaakde vöal sjlachoffesj. In d'r Twieëde Weltkreeg woar de sjtad veer kier 't sjtriedtonieël va zjwoar gevechte tussje Dütsje tróppe en 't Roeë Leger. Dees gevechte woare óngerdeel van de Lebensraum-plane van de nazi's, mit es ziel de germanisering van Oeës-Europa en 't sjtichte van 'n Arisch riek. Dütsje tróppe besjtookde de sjtad en richde 'n sjlachting aan ónger de lokaal bevólking.
Noa d'r kreeg woeëd Charkov in sjtalinistische sjtiel herópgeboewd en seër 1975 hat de sjtad óch 'ne metro. In de Oekraïnecrisis van 2014 goof 't confrontaties tussje pro-Russische demonstrante en aanhengesj van 't Euromaidan.
