1838
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 8 fibberwarie - De Sjotse gezètteoetgaever James Chalmers presenteert ein systeem van veuroetbetaalde posbezörging, compleet mèt zelfklevende poszegel en sjtempelmachine. Dit zal leije tot de inveuring in ’t Verenigd Keuninkriek van de "penny post".
- 22 april - De Syrius löp es eësjte trans-Atlantische sjtoumvaarder de have van New York bènne. Ènnige oere later arriveert de Great Western, die waal veer daag later oet Èngelandj is vertrokke.
- 10 september - Première van de opera Benvenuto Cellini van Berlioz in de Opéra van Paries.
- 1 oktober - 't Nederlandse rech krit gesjtalte in ein aantal wètbeuk die de codificaties oet de Franse tied vervange. 't Burgerlik Wètbook treujt in de plaatsj van de Code Civil, 't Wètbook van Kouphanjel in de plaatsj van de Code de Commerce. 't Franse wètbook van sjtraofrechsvordering Code d'Instruction Criminelle wirt vervange door 't Nederlands Wètbook van Sjtraofvordering.
- 12 oktober - De Veurtrèkkersj sjtichte de Repebliek Natalia in 't landj van de Zoeloes.
- 16 december - (Zuid-Afrika) - Es wraak op de maord op hunne leijer Piet Retief en de hèlf van de Veurtrèkkersj door Zulu-leijer Dingane, vundj de Sjlaag biej Bloodrevier plaatsj. Ein leger van mèr 464 veurtrèkkersj wit ein Zoeloeleger van meë es 20.000 man sjterk te versjlaon, veurnamelik door hun superieure bewapening.
- zónger datum
- Westerman, Werleman en Wijsmuller richte in Amsterdam 't genaotsjap Natura Artis Magistra op. Zie koupe ein sjtök gróndj van 60 × 80 maeter in de Plantage ten oaste van de sjtad. Dit is 't begin van de deergaard Artis. 't Is de eësjte deretuin op 't Europees vastelandj.
- Nicaragua wirt ein ónaafhankelikke repebliek.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]- 6 jannewarie - Max Bruch, Duutsje componist (gesjtorve 1920)
- 30 jannewarie - Giovanni Battista Casali del Drago, Italiaanse curiekardinaal (gesjtorve 1908)
- 26 fibberwarie - Siegfried Bing - Franse kunshanjelaer
- 1 miert - Francesco Possenti, Italiaanse monnik en heilige (gesjtorve 1862)
- 6 miert - Szymon Winawer, Poolse sjaker (gesjtorve 1919)
- 16 april - Ernest Solvay, Belzje groatindustrieel en sjeikundige (gesjtorve 1922)
- 8 juli - Ferdinand von Zeppelin, oetvènjer van de zeppelin
- 17 juli - Friedrich Ahlers-Hestermann, Duutsje kunssjilder en lithograaf
- 2 september - Liliuokalani, keuningin en de lètste monarch van 't keuninkriek Hawaï
- 7 september - Louis Delacenserie, Belzje architect
- 18 september - Anton Mauve, Nederlandse kunssjilder
- 25 oktober - Georges Bizet, Franse componist
- 17 december - Angelo Mariani, Franse dreuëgist
-
Ernest Solvay,
gebaore april 1838. -
Ferdinand von Zeppelin,
gebaore juli 1838. -
Georges Bizet,
gebaore oktober 1838.
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 3 fibberwarie - Marie (Anne) Rivier (69), Franse geistelike en ordesjtichter
- 6 fibberwarie - Piet Retief (57), Zuid-Afrikaanse leijer van de Veurtrèkkersj
- 24 mei - Marianne Kraus (73), Duutsje kunssjilder en hofdame
- 1 augustus - John Rodgers (66), commodore van de United States Navy
- 17 augustus - Lorenzo da Ponte (89), Italiaanse librettosjriever
- 18 september - Nicolaas Anslijn (61), Nederlandse sjriever
Oetgesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]Literatuur
[bewirk | brón bewèrke]- Hendrik Conscience publiceert zien meisterwerk De Leëuw van Vlaandere.