Lies van historische lenj

Van Wikipedia
Dit artikel is in mierder Limburgse dialekte gesjreve. Perbeer estebleef waal mer ei dialek per alinea aan te hauwe.


De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs.

Heioonder volg 'n lies mèt len die allewijl neet mie bestoon, entans neet es zelfstandeg land. Len boevaan de rechsopvolger of 't land mèt dezelfde etnische hoofgróp nog besteit zien allein opgenome es ze 'nen totaol aandere naom en aandere vörm hadde. Zoe vint me hei-oonder wel 't Osmaans Riek en de Donaumonarchie, meh neet 't Twiede Duits Riek.

't Idee vaan e zelfstandeg land stamp eigelek pas oet de Nuien Tied (dèks weurt de Vrei vaan Munster, 1648 gegeve). Precedente zien al in de middeliewe te vinde. Zuug veur rieke oet de Ajdheid de lies van besjavinge.


Inhawd:

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

A[bewirk | brón bewèrke]


De volgende sectie van dit artikel is gesjreve in 't AGL.

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Kalifaat van de Abbaside 750-1258; 1261-1517 Oezbekistan, Turkmenistan, Tadzjikistan, Afghanistan, Iran, Irak, Georgië, Armenië, Azerbaidzjan, Ruslandj, Turkije, Syrië, Libanon, Israël, Palestina, Saoedi-Arabië, Koeweit, Bahrein, Qatar, Vereinigde Arabische Emirate, Oman, Jeme, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije. Kalifaat, geregeerd door de dynastie van de Abbaside, oersjprunkelik vanoet Mesopotamië (ó.m. Bagdad), later vanoet Caïro, wat e groet deil van de islamitische waereld ómvatdje. Later sjterk in concurrentie mit anger dynastieë, de Turke, de Mongole en de Kruusvaerderssjtaote. 't Kalifaat van de Abbaside op zie huugdepuntj, róndj 850.
Prinsdóm Achaea 1204-1432 Griekelandj Vazalsjtaot van 't Latiens Keizerriek op de Peloponnesus, gesjtich nao de Veerde Kruustoch. 't Latiens Keizerriek mit zien vazalle zoewie de euverbliefsele van 't Byzantiens Riek.
Acquoy ca. 1550-1795 Nederlandj Dörp en baronie in de Betuwe; wis zich los te make van Hollandj en woort daomit in d'n tied van de Rippebliek 'n ónaafhenkelike sjtaot. Óm ziene kleinen ómvank en door de personeel unie mit de Prins van Oranje waor 't aevel 'n echte vazalsjtaot. Woort bie de Fransen inval ingelief bie de Bataafse Rippebliek.
Kalifaat van de Almohade 1121-1269 Portugal, Sjpanje, Marokko, Algerije, Tunesië Kalifaat ónger Berberse dynastie. Kaom vanaaf 1147 aan de mach in e groeter gebeed wie ze de Almoravide (zuug ónger) aafzatte. 't Riek van de Almohade róndj 1200.
Kalifaat van de Almoravide 1040-1147 Portugal, Sjpanje, Marokko, Algerije, Westelike Sahara, Mauritanië Kalifaat ónger Berberse dynastie; góng veuraaf aan 't baovesjtaond kalifaat. Riek van de Almoravide róndj 1120.
Amelandj 1424-1798 Nederlandj Eilandj en vriej hierlikheid, politiek los van Frieslandj. Bleef nao de ónaafhenklikheid van de Rippebliek bie 't Heilig Roems Riek. Vanaaf 1704 wel bezit van de Oranjes. In 1798 door de Franse bie de Bataafse Rippebliek gevoog; e besjluut wat nao de Fransen tied neet mie woort óngedaon gemaak. Ligking van 't hujig Amelandj in Nederlandj.
Hertigdóm Anhalt 1212-1871 Duutsjlandj Hertigdóm, ein van de väöl sjtäötjes in 't Heilig Roems Riek. In 1871 ingelief bie 't nuuj gesjtich Twiede Riek. Vanaaf 1945 deil van de bóndssjtaot Sakse-Anhalt. Anhalt vanaaf 1871, as sjtaot in 't Duutsj Riek.
Prinsdóm Antiochië 1098-1268 Turkije, Syrië Kruusvaerderssjtaot róntjelóm de sjtad Antiochië 't Kortbie Oeste róndj 1135, nao de Ierste Kruustoch. Prinsdóm Antiochië in 't blauw.
Aragon 1035-1716 Sjpanje, Frankriek, Italië, Griekelandj Riek, besjtaond oet 't keuninkriek Aragon en zien óngerhurige. Later in persuunlike unie mit Castilië, wo-oet oetènjelik 't keuninkriek Sjpanje veurtkump. Bezittinge van de Kroen van Aragon in 1443.
Asturië 722-tienden iew Sjpanje Lèste euverbliefsel van 't Riek van de Visigote en daomit de lèste christelike sjtaot in islamitsch Hispanië. Van heioet weurt de Reconquista ingezat. Góng, nao aanzeenlike vereuveringe, zoe róndj 924 euver in 't Keuninkriek León. Ligking van 't keuninkriek Asturië.
Hertigdóm Athene 1205-1458 Griekelandj Sjtaot gesjtich nao de Veerde Kruustoch, bleef ouch nao de val van 't Latiens Keizerriek besjtaon bis de Ottomaanse Turke 't innaome. Zuud-Griekelandj in 1214, hertigdóm Athene in 't raos.
Atjeh vieftienden iew-1904 Indonesië Sultanaat, pas róndj 1900 nao 'n lang en bleujetige campagne bie Nederlands-Indië ingelief. Ligking van Atjeh in 't hujig Indonesië.

B[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Baden 1112-1871 Duutsjlandj Markgraafsjap (tot 1803), käörvaorstedóm (1803-1806) en groethertigdóm (1806-1918) in Zuudwes-Duutsjlandj. Nao 1871 'ne sjtaot in 't Twiede Riek, saer 1945 deil van de deilsjtaot Baden-Württemberg. Ligking van Baden saer 1819.
Batenburg ?-1795 Nederlandj Rieksónmiddellike hierlikheid, langen tied in personeel unie mit Bronckhorst. In d'n tied van de Rippebliek ein van häör väöl vazalstäöjes in Midde-Nederland.
Keuninkriek van de Bei Siciliës 1816-1861 Italië Sjtaot, op 't Congres van Wene gesjtich oet de aw keuninkrieke Napels en Sicilië. In 1861 daor 't keuninkriek Sardinië binngevalle, wat tot 't vereinig keuninkriek Italië veurde. Keuninkriek van de Bei Siciliës.
Beiere 907-1871; 1918-1919 Duutsjlandj Hertigdóm, veurtkómmend oet 't awd sjtamgebeed van 't volk de Beiere. Saer 1806 keuninkriek. In 1871 as sjtaot in 't Twiede Riek ingelief. Nao 1918 korten tied Vriesjtaot Beiere, die zelfs aeve 'n communistische raoderippubliek weurt; daonao tot d'n daag van vandaag weer 'nen deilsjtaot in Duutsjlandj. Beiere in 't Twiede Riek.
Protectoraat Boheme-Moravië 1939-1945 Tsjechië Vazalsjtaot van nazi-Duutsjlandj, óntsjtange daor 't opdeile (in 1938, bie 't Verdraag van München) van Tsjecho-Slowakije in 'n rippubliek Slowakije ('nen ónaafhenkelike sjtaot), 't protectoraat Boheme-Moravië, Sudetelandj (bie Duutsjlandj gevoog) en nog get annexaties. Opdeiling van Tsjecho-Slowakije op 't Verdraag van München. Boheme-Moravië is nómmer 5 op de kaart.
Bokhoven 1363-1795 Nederlandj Hierlikheid, liengood van 't Prinsbisdóm Luuk en daoróm neet deil van de Rippebliek. In 1795 door de Franse bie de Bataafse Rippubliek geveug. Allewiel e dörp in de gemeinte Den Bosch. De Hierlikheid Bokhoven in d'n Atlas van Blaeu oet 1665
Boksmaer ca. 1300-1797 Nederlandj Hierlikheid, bleef nao 1648 los van de Rippebliek en de Sjpaonse Nederlenj. Woort in 1797 bie de Bataafse Rippebliek geveug. Boksmaer en ómgaeving róndj 1741.
Bourgondische Sjtaot 1363-1477 Frankriek, Belsj, Luxemburg, Nederlandj Sjtaot gegreujd oet 't Hertigdóm Bourgondië, woe Filips de Sjtoute in 1363 mit beliend woort. In d'n iew dao-op verkriege de hertoge daor versjtandshoewelike (en soms daor kreeg) ummer mie gebeed in Naord-Frankriek en de Nederlenj. In 1477 weurt 't oersjprunkelik hertigdóm daor Frankriek gereduceerd; de euverige lenj laeve wiejer en gaon later in Habsburgse henj euver. De Bourgondische Sjtaot in 1477.
Braobantj 1106-1430 Belsj, Nederlandj Hertigdóm in de Zujelike Nederlenj, wat in de loup van de iewe de mechtige positie van Vlaondere euvernump. Vanaaf 1430 in Bourgondische henj. Ligking van 't Hertigdóm Braobant in de Nederlenj, róndj 1350.
Bremen 1180-1811; 1814-1871 Duutsjlandj Rieksónmiddellike hanzesjtad in Naord-Duutsjlandj, iewelank ónaafhenkelik (meh in de negentienden iew wel ónger groeten invlood van Pruses). Nog ummertoe 'n apaarte deilsjtaot in Duutsjlandj.
Graofsjap Buren 1498-1795 Nederlandj Graofsjap in Midde-Nederlandj, saer 1551 bezit van de Oranjes. In d'n tied van de Rippebliek ein van häör väöl vazalstäötjes. Graofsjap Buren in d'n Atlas van Blaeu (1665).
Byzantiens Riek 395-1453 Portugal, Sjpanje, Marokko, Frankriek, Zjwitserlandj, Italië, Algerije, Tunesië, Malta, Libië, Slovenië, Kroatië, Servië, Noord-Macedonië, Roemenië, Bulgarije, Griekelandj, Turkije, Cyprus, Syrië, Libanon, Israël, Palestina, Jordanië, Egypte Ónsjtange as 't Oesromeins Riek waor dit 't deil van 't awd Romeins Riek woe de Griekse taal en cultuur domineerde. Nao de val van 't Wesromeins Riek perbeerde de Byzantiense keizers dit gebeed trök te pakke, wat veur e deil lökde. Vanaaf de zevenden iew verluus 't ummer mie gebeed aan versjillende veural (meh neet allein) islamitische rieke, tot de Osmaanse Turke in 1453 ouch Constantinopel pakke. 't Oesromeins/Byzantiens Riek ónger Justinianus de Groete.

C[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Cilicisch Armenië 1198-1375 Turkije, Syrië Sjtaot in Zuudoos-Anatolië, gestich daor vlöchtende Armeniërs. Besjtóng inkel iewe in de contex van de Kruustochte. Cilicisch Armenië en zien naobersjtaote. Klikke veur good te zeen.
Emiraat/Kalifaat van Cordoba 756-1031 Sjpanje, Portugal Moslimsjtaot op 't Iberisch Sjiereilandj, óntsjtange naodat de inheimse voorste zich van 't oersjprunkelik kalifaat van de Oemajjade losmaakde. Nao 'ne sjtaotsgreep in 929 neumde de sjtaot zich ouch kalifaat. Sjtóng ónger consjtanten drök van christelike vereuveraere en intern sjpanninge. Veel in 1031 compleet oeterein in versjillende tayfat of klein emirate. 't Kalifaat van Cordoba op zie huugdepuntj, róndj 't jaor 1000.
Culemborg 1318-1798 Nederlandj Hierlikheid, later (vanaaf 1555) graofsjap, in Midde-Nederlandj, ein van de väöl (en ein van de groeter) vazalsjtaote van de Rippebliek. Saer 1744 bezit van de Oranjes. Woort in 1798 formeel bie de Bataafse Rippebliek geveug. Graofsjap Culemborg in d'n Atlas van Blaeu (1665).
Keuninkriek Cyprus 1192-1489 Cyprus Kruusvaerderssjtaot, gesjtich in d'n aanluip nao de Derde Kruustoch oet Byzantiens gróndjgebeed. Nao 1489 gebeed van de Rippebliek Venetië.

D[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Rippebliek/Vriej Sjtad Danzig 1807-1813; 1920-1939 Pole Twie versjillende sjtaote róntjelóm de allewiel Poolse sjtad Danzig (Gdańsk). D'n ierste woort daor Napoleon gesjtich es aafsjplieting van Pruses, wo 't zès jaor later weer mit woort vereinig. D'n twiede óntsjtóng bie 't Verdraag van Versailles, ómdat me de sjtad neet aan Pole en ouch neet aan Duutsjlandj toe wouw wieze. In 1939 ónger Hitler weer bie Duutsjlandj geveug. De Vriej Sjtad Danzig naeve Duutsjlandj en Pole.
Donaumonarchie 1804-1918 Oesteriek, Hongarije, Tsjechië, Sjlowakije, Pole, Oekraïne, Roemenië, Italië, Sjlovenië, Kroatië, Bosnië-Hercegovina, Servië, Montenegro Sjtaot óntsjtange oet de versjillende gebeje in 't bezit van 't Hoes Habsburg. In 1804, kort veur d'n definitieve val van 't Heilig Roems Riek, vereinig in ei keizerriek wie Frans, aartshertig van Oesteriek, zich tot keizer oetreep. Bie d'n Ausgleich van 1967 woort 't opsjtenjig keuninkriek Hongarije e geliekwaerdig deil mit hiel väöl otonomie. Veel nao d'n Ierste Waereldkreeg ónger gewich van zien väöl versjillende volker oeterein. De Donaumonarchie in 1899.
DDR 1949-1990 Duutsjlandj Voloet Duutsje Democratische Rippebliek; ouch Oes-Duutsjlandj. Communistische sjtaot in Midde-Europa, óntsjtange oet de Sovjetrussische bezèttingszaone van 't nao-oerlogs Duutsjlandj. Deil van 't Warschaupact. In consjtante propaganda-kreeg mit Wes-Duutsjlandj. Nao de Wende (ómmekier) van 1989 woorte democratische hervörminge doorgeveurd die tot de hereiniging van Duutsjlandj leide. De DDR in Europa tiejens de Kawwe Kreeg.

E[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Graofsjap Edessa 1098-1149 Turkije, Syrië Kruusvaerderssjtaot róntjelóm de sjtad Edessa (noe Şanlıurfa in Turkije), groet meh koelik bewoend (laot sjtaon daor kruusvaerders). Verangerende grenze van 't graofsjap Edessa.
Keuninkriek van de Eilenj 9en - 13en iew Vereinig Keuninkriek en óngerhurige Keuninkriek ónger Naordse hiersjappie, ómvatde de Hebride en 't Eilandj Man. Sjotlandj en ómgaeving aan 't ènj van d'n èlfden iew; 't Keuninkriek van de Eilenj in helder roed.
Èngelandj 927-1707 Vereinig Keuninkriek Germaans keuninkriek, vanaaf zien sjtichting de mechtigste sjtaot op 't eilandj Groet-Brittannië. Vörmp in 1707 same mit Sjotlandj 't Vereinig Keuninkriek. Angelsaksische earl-dómme in ;'t vreug Ingelandj.

F[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Fatimidekalifaat 909-1171 Marokko, Westelike Sahara, Algerije, Tunesië, Italië, Malta, Libië, Egypte, Soedan, Turkije, Syrië, Irak, Libanon, Israël, Palestina, Jordanië, Saoedi-Arabië Eint van de groete kalifate in d'n islamitische waereld. Volg 't Abbasidekalifaat op, en concentreert zich op de nuuj gesjtichde Egyptische sjtad Caïro. Geit vanaaf 't èndj van d'n èlfden iew t'n ónger door concurrerende rieke en dynastieë zoewie door de invallende kruusvaerders. 't Fatimidekalifaat op zie huugdepuntj.
Federaal Rippebliek van Midde-Amerika 1823-1838 Costa Rica, Nicaragua, Guatemala, Honduras, El Salvador, Mexico Gróp van Sjpaanssjpraekende sjtaote in Midde-Amerika die zich aafsjeie van Mexico. Nao vieftien jaor vilt de federatie oeterein in versjèllende kleinder rippeblieke. Ligking van de Federaal Rippebliek in Midde-Amerika.
Frankisch Riek 476-843 Nederlandj, Belsj, Luxemburg, Frankriek, Sjpanje, Duutsjlandj, Zjwitserlandj, Liechtenstein, Oesteriek, Monaco, Italië, Sjlovenië Riek ónger Germaanse (Frankische) hiersjappie. Óntsjteit mit de val van 't Romeins Riek: de Franke, die as foederati in 't Riek woende, völle 't machsvacuüm op. Groete expansie vint plaots ónger Clovis I (dae zich tot 't christendom bekiert) en zeker ónger Sjarel de Groete. Nao dem zienen doed vilt 't Riek oeterein in wat later Frankriek en Duutsjlandj weurt. Óntwikkeling (greuj) van 't Frankisch Riek daor de jaore haer.

G[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Gallisch Riek 260-274 Vereinig Keuninkriek, Frankriek, Belsj, Luxemburg, Nederlandj, Duutsjlandj, Zjwitserlandj Aafgesjeie fractie van 't Romeins Riek, óntsjtange naodat de aafzètting van keizer Valerianus e machsvacuüm achterleet. De drie Romeinse rieke in 't jaor 271. 't Gallisch Riek in 't greun.
Geconfiddereerde Sjtaote van Amerika 1861-1865 Vereinigde Sjtaote Neet-erkènde sjtaot dae zich aafsjeide van de Vereinigde Sjtaote, veural óm de sjlavernie in sjtandj te hawwe. Woort mit d'n Amerikaanse Börgerkreeg weer ingelief. De Geconfiddereerde Sjtaote op 't Westelik Haufróndj. Allein 't dónkergreun gebeed woort daor de zujelike regering gecontroleerd.
Hertigdóm Gelder 1046-1543 Nederlandj, Duutsjlandj Aanvenklik graofsjap, dan vanaaf 1339 hertigdóm in de Nederlenj. Kaom in 1473 in Bourgondische henj, meh wis zich bawd weer los te make. In 1543 as lèste Nederlands gewes toch bie 't Habsburgs riek ingelief. Saer daen tied e gewes in de Nederlenj (noe nog provincie Gelderlandj). Ligking van Gelder binne de Nederlenj.
Riekshierlikheid Gemert 1220-1798 Nederlandj Dörp en hierlikheid in de Nederlenj, blief nao de sjtiching van de Rippebliek bie 't Duutsj Riek, wat feitelik zelfsjtenjigheid inhilt. In 1798 formeel bie 't Frans Roerdepartemènt geveug.
Genuese Rippebliek 1005-1795; 1814-1815 Italië (Frankriek, Griekelandj, Oekraïne) Hanjelssjtaot róntjelóm de sjtad Genua, groete concurrent van Venetië. Weurt in 1795 daor de Franse ónger de voot geloupe en in de Ligurische Rippebliek geveug. Pak in 1814 kort häör zelfsjtenjigheid trök. Bie 't Congres van Wene waere sjtad en landje aevel aan 't Keuninkriek Sardinië vergaeve. Riek en invloodssfeer van Genua róndj 't jaor 1400.
Riek van de Gouwe Horde 1241-1502 Ruslandj, Oekraïne, Kazachstan, Oezbekistan Groet riek in Oes-Europa en Centraal-Azië, óntsjtange as gevolg van de Mongoolse en Turkse expansie. Weurt lanksaamaan daor de Russe/Oes-Sjlave trökgedrónge tot allein 't Khanaat van de Krim euverblief. 't Riek van de Gouwe Horde róndj 1300.
Gran Colombia 1819-1831 Colombia, Venezuela, Ecuador, Panama, Guyana, Brazilië Unie van vriegevochte Sjpaonse kolonië mit Simón Bolívar as presidentj. Vilt nao dem zienen doed sjnael oeterein in drie sjtaote: Colombia, Venezuela en Ecuador. Gran Colombia op 't Westelik Haufróndj
Keuninkriek Granada 1238-1492 Sjpanje Lèste moslimsjtaot op 't Iberisch sjiereilandj, mit Granada as hoofsjtad. Weurt oetènjelik gans bie Castilië ingelief; de keuning van Castilië óngersjeide daonao ouch e 'keuninkriek Granada'. Keuninkriek Granada in 1292 (alle greuntinte) en 1462 (duusterder greun). Naeve versjillende sjtae sjteit 't jaortal wo-in de sjtad veur de christelike (Castiliaanse of Portugese) vereuveraere veel.
Hertigdóm Gulik èlfden/twelfden iew-1797 Duutsjlandj, Nederlandj Sjtaot in 't Rienlandj, in wat me toen ouch tot de Nederlenj raekende, mit Gulik as hoofsjtad. Historisch èng mit Gelder verbónge. 't Hertigdóm Geluik in zine ómgaeving, róndj 1560.

H[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Keuninkriek Hannover 1814-1866 Duutsjlandj Opvolgersjtaot van 't Käörvaorstedóm Brunswiek-Luneburg, wat zich in 1814 nao de val van Napoleon tot keuninkriek verklaorde. In 1866 daor Pruses óngerworpe, wo 't saer daen tied as provincie Hannover deil van oetmaakde. 't Keuninkriek Hannover mit zien naobersjtaote en enclave.
Hanzesjtad Hamburg 1510-1806; 1815-1871 Duutsjlandj Sjtadsjtaot in Naord-Duutsjlandj, noe nog ummer 'n apaarte deilsjtaot. Hamburg as sjtaot in 't Duutsj Riek vanaaf 1871, mit Cuxhaven meh zónger de in 1937 bie Hamburg gevoogde veursjtaej.
Graofsjap Häör 1450-1795 Nederlandj, Belsj Klei graofsjap, al ieder saer 1243 as hierlikheid besjtuurd vanoet Häör. In 1795 daor de Franse geannexeerd en bie 't Roerdepartemènt geveug. 't Vaorstedóm Toear, 't graofsjap Häör en de hierlikheid Kaesing ónger 't ancien regime.
Hawaï 1795-1898 Vereinigde Sjtaote Arsjipel in de Sjtille Oceaan. In 1795 sjtiechde Kamehameha de Groete hie nao Europees veurbeeld e keuninkriek oet versjillende klein vaorstedómme. In 1810 had hae gans d'n arsjipel óngerworpe. Nao 't èndj van de neugetienden iew naom de Amerikaanse inminging toe. In 1893 worp me de monarchie óm veur de sjtichting van de Rippebliek van Hawai, die in 1898 bie de VS waort gevoog. Ligking van Hawaii in de Sjtillen Oceaan
Hedzjaz 1916-1925 Saoedi-Arabië, Jordanië Arabische sjtaot, maakde zich nao de val van 't Osmaans Riek los oet de Turkse hiersjappie. Al nao neuge jaor kaom Hedzjaz in han van 't Sultanaat Nedzjd; in 1932 woorte de twie sjtaote formeel vereinig tot 't keuninkriek Saoedi-Arabië. Keuninkriek Hedzjaz, mit roed ómliend de grenze van de hujige Saoedische provincie mit dae naam.
Heilig Roems Riek 843-1806 Duutsjlandj, Nederlandj, Belsj, Luxemburg, Frankriek, Zjwitserlandj, Liechtenstein, Oesteriek, Monaco, Italië, Pole, Tsjechië, Sjlovenië, Kroatië Groet keizerriek in Midde-Europa, ouch bekèndj as 't Ierste Duutsj Riek, óntsjtange in 843 daor de deiling van 't Frankisch Riek (as Oesfrankisch Riek). De väöl vazalle weure daor de iewe haer ummer mechtiger, wodaor de mach van de keizer kleinder weurt. Nao de middeliewe sjtèlt de mach van de keizer al gaaroet niks mie veur en zeen de sjtaote de facto ónaafhenkelik, wat pienelik bliek oet d'n Dertigjäörige Kreeg. Pas in 1806, in d'n tied dat Napoleon d'n eine nao d'n angere Duutsje sjtaot vereuvert, weurt 't officieel opgeluf. Kaart van 't Heilig Roems Riek róndj 1400. Versjillende groeter deilsjtaote zeen ingeteikend.
Henegouwe ca. 900-1433 Belsj, Frankriek Graofsjap in de zujelike Nederlen. Wint in 1299 aan belank as 't in personeel unie mit Hollandj kump. Later allebei ouch in unie mit Beiere. Daor nog 'n anger versjtandjshoewelik in 1433 bie de Bourgondische Sjtaot. Ligking van Henegouwe in 't Duutsj Riek en (veur e deilke) in Frankriek.
Hessen(-Darmstadt) (1567-1806; 1814-1866) Duutsjlandj Sjtaot in Midde-Duutsjlandj, deil van 't hujig Hessen. Nao 1806 as groethertigdóm Hessen wiejer. Nao de Pruusj-Oesterieksen oorlog bie Pruses ingelief; nao 't aaftrejje van de groethertig in 1918 mit anger deile van Hessen tot einen deilsjtaot vereinig. Ligking van Hessen in 't Duutsj Riek vanaaf 1871.
Hollandj 885/1101-1433 Nederlandj Graofsjap in westelik Nederland, óntsjeit wie Gerulf, 'nen aedelman oet 'n oersjprunkelik Fries geslach, mit de maord op Godfried de Naorman e gebeed in de dune van 't hujig Zuud-Hollandj in han krieg. In 1101 weurt de naam veur 't iers gebroek. Greujt in e paar iewe sjterk, zoewel daor vereuveringe as ouch daor 't in cultuur brènge van de oetgesjtrekde moerasse. Kump in 1299 in personeel unie mit Henegouwe (later ouch Beiere), en in 1433 aan de Bourgondische Sjtaot. Tot 1840 provincie in de Rippebliek en 't Keuninkriek. 't Graofsjap Hollandj róndj 1350. Betwis gebeed is gearceerd.

I[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
IJsselstein 1279/1581-1795 Nederlandj Baronie in Midde-Nederlandj, gesjtich (uterlik) in 1279 as bezit van Gijsbrecht van Amstel róntjelóm de gelieknaomige sjtad. Waor in de middeliewe e liengood van Hollandj, meh 't Plakkaat van Verlaoting oet 1581, wat IJsselstein mit óngerteikende, woort t'r plaotse oetgelag as 'n complete ónaafhenkelikheidsverklaoring. In 1795 daor de Franse ónger de voot geloupe en bie de Bataafse Rippebliek geveug. De baronie IJsselstein in d'n Atlas Maior van Blaeu, 1665.
Israël ca. 1050 v.Chr.-722 v.Chr.) Israël, Palestina, Libanon, Syrië Jordanië, Egypte Awdtestamentisch riek van de juudse sjtamme wie besjreve in versjillende biebelbeuk. Róndj 930 sjplits zich de einheidssjtaot Israël in e naordelik deil, ouch Israël geneump, en e zujelik deil, Juda. Sommige óngerzeukers trèkke 't besjtaon van de rieke in twievel. Ómvank van 't Riek Israël in d'n tied van Saul en David, nao traditioneel opvattinge.

J[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Keuninkriek Jeruzalem 1099-1291 Israël, Palestina, Libanon, Jordanië, Egypte De belankriekste van de kruusvaerderssjtaote, gesjtich nao 't sjlaoge van de Ierste Kruustoch. Tenao ummer mie as feodale sjtaot nao Westers medel ingerich. Veel, wie de anger kruusvaerderssjtaote, op de langen doer weer veur de moslims. 't Kortbie Oeste tösje de Ierste en de Twiede Kruustoch.
Joegoslavië 1918-2003 Sjlovenië, Kroatië, Bosnië-Hercegovina, Servië, Montenegro, Noord-Macedonië (Kosovo) Sjtaot op de Balkan, weurtgekómme oet 't vaorstedóm Servië, nao d'n oorlog oetgebreid mit veurmaolig Oesterieks-Hongaars gebeed en aanvenkelik bekèndj as 't Keuninkriek van Serviërs, Kroate en Sjlovenië. Nao de kreeg wiejer as vouksrippebliek. Vilt in 1992 oeterein; resterend lendje weurt informeel Klein-Joegoslavië geneump. Dit geit in 2003 euver in de losse fidderatie Servië-Montenegro. Ligking van Joegoslavië in Europa, veur en nao d'n Twiede Waereldkreeg.
Juda ca. 930 v. Chr.-586 v.Chr. Israël, Palestina Juudse sjtaot, óntsjteit nao 't oetereinvalle van 't awd Keuninkriek Israël. Liekent wel te höbbe besjtaon, meh väöl is óndudelik. De Rieke Israël (blauw) en Juda (gael) róndj 830 veur Christus.

K[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Kaesing 14en iew?-1795 Belsj, Nederlandj Hierlikheid ónger 't Heilig Roems Riek, iers deil van 't Hertigdóm Gulik meh later los (wel in personeel unie mit de hierlikheid Brónshäör (=Hunzel) Hierlikheid Kaesing (lichtgreun) en vaorstedóm Toear (mauve) en ómgaeving ónger 't ancien regime, mit de negentienden-iewse rieks- en gemeintegrenze t'r vergelieking.
Kirkelike Sjtaot 754-1870 Italië, San Marino, Vaticaansjtad, (Frankriek) Waereldlik domein van de paus (bisjop van Roeme) in midde-Italië. Zit de ierste iewe losvas in 't Frankisch Riek meh weurt al sjnel gans ónaafhenkelik. De paus dreig mit de banvlook veur edere vaors dae dit riek wilt inlieve, al mót hae wel toesjtaon dat 't gebeed daor de iewe haer kleinder weurt. Pas ónger Napoleon weurt 't ingelief. Mit 't Congres van Wene weer hersjtèld en noe ónger militair besjerming, wat inlieving bie 't keuninkriek Italië taegehilt. In 1870 toch vereuverd; de paus erkènt de annexatie jaorelank neet tot Mussolini häöm in 1929 Vaticaansjtad toewies. De Kirkelike Sjtaot róndj 1700, mit Avignon en ómgaeving, ouch pauselik bezit, mit ingeteikend.
Hertigdóm Kleef 1417-1795 Duutsjlandj, Nederlandj Hertigdóm róndj de Duutsje sjtad Kleef, ind'rtied min of mie tot de Nederlenj geraekendj. In de Vreugmodernen Tied ing mit de Rippebliek verbónge, meh op d'n doer toch bie Duutsjlandj. Kaom in 1795 daor Franse inlieving bie de Rienbóndj aan zien èndj. Ligking van 't Hertigdóm Kleef in de Nederlenj róndj 1350.
Korea 918-1910 Naord-Korea, Zuud-Korea Sjiereilandj in Oes-Azië, al in de zevenden iew vereinig ónger de Silla-dynastie meh later weer oetereingevalle óm in 918 definitief bie-ein te kómme ónger de Goryeo. Tenao ónger versjillende dynastieë, bis 't in 1910 daor Japan woort geannexeerd. Nao d'n Twiede Waereldkreeg oetereingevalle in twie rivaliserende sjtaote die nog ummertoe allebei gans 't gebeed claime. De 13 provincies van 't Koreaans Keizerriek zowie ónger de Japanse bezètting
Khanaat van de Krim 1441-1783 Oekraïne, Ruslandj Khanaat mit Turks-Mongools besjtuur wat zich tot wied boete de Krim oetsjtrek, euverbliefsel van 't Riek van de Gouwe Horde, weurt al vreug in zie besjtaon 'ne vazalsjtaot van 't Osmaans Riek. In d'n achtienden iew kump 't in verval en nump de Russischen invlood toe, tot Catharina de Groete 't in 1783 gans óngerwerp. Khanaat van de Krim róndj 1600.

L[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Latiens Keizerriek 1204-1261 Griekelandj, Turkije Kruusvaerderssjtaot op 't gróndjgebeed van 't Byzantiens Riek, óntsjtange naodat de Veerde Kruustoch op e conflik tösje 't weste en de Byzantiene waor oetgeloupe. 't Latiens Keizerriek mit zien vazalle zoewie de euverbliefsele van 't Byzantiens Riek.
Leerdam 1428-1795 Nederlandj Sjtad in Midde-Nederlandj, maak zich nao achterein ónger Hollandj en Gelderlandj te zeen gevalle los en weurt in 1428 van hierlikheid tot graofsjap opgeluf. Wie väöl anger domeine ónger de hiere van Egmond. Kump in 1551 aan de Oranjes, meh vilt wie versjillende anger sjtäötjes in 't gebeed formeel neet ónger de Rippebliek. In 1795 wie zien zöstersjtaote daor de Franse bie de Bataafse Rippebliek ingelief.
León 910-1230 Sjpanje, Portugal Opvolgersjtaot van Asturië op 't naordelik Iberisch sjiereilandj, ónsjteit wienie de Reconquista op gank kump. 't Oersjprunkelik Leonees graofsjap Castilië weurt al gaw zelfsjtendig en euvervleugelt Leon op d'n doer gans. 'n Anger graofsjap, Portugal, greujt op de langen doer ouch oet tot e zelfsjtendig landj. 't Keuninkriek León in 1037.
Hertigdóm Limburg ca. 1000-1288 Belsj, Nederlandj Hertigdóm in de zujelike Nederlenj. Kump nao de Sjlaag bie Woeringe in personeel unie mit Braobentj en verluus daomit zien zelfsjtendigheid.
Lotharinge (Karolingisch Midderiek) 843-855 Nederlandj, Belsj, Luxemburg, Duutsjlandj, Frankriek, Zjwitserlandj, Italië, Sjlovenië, Kroatië 't Middedeil van 't Frankisch Riek, óntsjtange wie nao d'n doed van Lowie de Vrome in 840 zien erve zich óngerein bevochte. 't Verdraag van Verdun veurzaog in 843 in 'n driedeiling. Al in 855 woort 't midderiek opgedeild; in 870, bie 't Verdraag van Meersje, woort 't formeel verdeild, wobie 't groetste sjtök aan 't Oesfrankisch Riek (Duutsjlandj) kaom. De verdeiling van 't Frankisch Riek nao 't Verdraag van Verdun.
Prinsbisdóm Luuk 980-1795 Belsj, Nederlandj Waereldlik domein van de bisjop van Luuk. Kaom es eint van de weinige groete Nederlandse geweste neet in Habsburgse henj en bleef ouch in de Nujen Tied 'nen ónaafhenkelike sjtaot. In 1795 daor de Franse óngerworpe en bie Frankriek geveug. 't Prinsbisdóm Luuk mit zien veurnaamste sjtaej.
Lübeck 1226-1810; 1813-1871 Duutsjlandj Hanzesjtad aan de Oeszie, in 1226 as waardering veur de kamp taege de Daene rieksónmiddellik verklaord. Blief mit 'n korte óngerbraeking ónger Napoleon 'n zelfsjtendige sjtaot tot in 1871 't Twiede Riek weurt gesjtich. Verlaor zien positie as deilsjtaot ónger Hitler in 1937, wie 't bie de Pruusje provincie Sleeswiek-Holstein waort gevoog. De sjtaot Lübeck in 't Duutsj Riek vanaaf 1871.

M[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Macedonisch Riek ca. negenden iew v.Chr.-146 v.Chr. Griekelandj, Albanië, Noord-Macedonië, Bulgarije, Roemenië, Turkije, Libanon, Israël, Palestina, Egypte, Syrië, Jordanië, Irak, Iran, Afghanistan, Pakistan, India, Tadzjikistan, Kirgizië, Turkmenistan Landj van de Macedoniërs, 'n aan de Grieke verwant volk naordelik van de Griekse sjtadssjtaote. Nump in de veerden iew de hegemonie ónger de Griekse sjtaote en veurt de sjtried taege de Perze aan. Keuning Alexander de Groete vereuvert tösje 335 en 323 zelfs gans 't Perzisch Riek en nog get mie gebeed. Zie riek zal aevel neet lank in sjtandj blieve. 't Riek van Alexander de Groete kort veur zienen doed.
Mantsjoerije 1932-1945 China Ouch Matsjoekwo, keizerriek envazalsjtaot van Japan in de gelieknamige regio in naordoes-China. Bewoend daor de Mantsjoes, e Mandarien kallend meh van oersjprunk Toengoestisch volk. Nao de val van 't Japans Riek weer bie China geveug. Mantsjoerije in zien regio.
Mecklenburg-Schwerin 1701-1871 Duutsjlandj Hertigdóm, vanaaf 1815 groethertigdóm in Oos-Duutsjlandj, óntsjtange nao de deiling van 't awd Mecklenburg in twie linies. Väöl insjtèllinge bleve veur de twie Mecklenburgs gelle. Nao 1871 wiejer as sjtaot in 't Duutsj Keizerriek. In 1934 ónger Hitler vereinig tot eine sjtaot Mecklenburg. De twie Mecklenburge en hun directe ómgaeving in 't Duutsj Riek.
Mecklenburg-Strelitz 1701-1871 Duutsjlandj Kleinder hertigdóm, nao 1815 ouch groethertigdóm, ónger de anger linie van 't Mecklenburgs hoes.
Graofsjap Megen 1145-1794 Nederlandj Graofsjap in Midde-Nederlandj róntjelóm 't sjtedje Megen, kaom neet bie e groeter gewes. Hoort nao 1648 neet bie de Rippebliek en veel ouch neet ónger de Oranjes. In 1794 daor de Franses geannexeerd en bie Frankriek gevoog, later euvergedrage aan de Bataafse Rippebliek. Graofsjap Megen in 1633
Hertigdóm Modena en Reggio 1452-1859 Italië Sjtaot in Naord-Italië, deil van 't Heilig Roems Riek. Weurt in 1796 daor de Franse bie de marionettesjtaot de Cispadaanse Rippebliek geveug, meh bie de Restoratie in 1814 weer hersjtèld. Oetènjelik in 1859 definitief daor de laegers van Italië óngfer de voot geloupe en ingelief. Naord-Italië in 1494; hertigdóm Modena en Reggio in 't gael.
Mongools Riek 1206-1368 Mongolië, China, Ruslandj, Naord-Korea, Zuud-Korea, Kazachstan, Oezbekistan, Turkmenistan, Kirgizië, Tadzjikistan, Iran, Afghanistan, Pakistan, India, Wit-Ruslandj, Oekraïne, Moldavië, Roemenië, Turkije, Irak, Jordanië Waereldriek gesjtich daor de vereinigde Mongoolse sjtamme, mit hölp van de Turkse volker. Ónger versjillende opeinvolgende khans weurt e riek opgebouwd van China tot in Oes-Europa. Vanaaf de laten dertienden iew vilt 't oeterein. Óntwikkeling van 't Mongools Riek in d'n dertienden iew.

N[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Sultanaat Nadzjd 1921-1926 Saoedi-Arabië Sultanaat in 't Arabisch binnelandj mit as hoofsjtad Rijaad. Óntsjtange oet kleinder emirate. Annexeert in 1926 't keuninkriek Hedzjaz, wat in 1932 herneump weurt tot Saoedi-Arabië. De regio Nadzjd in 't modern Saoedi-Arabië. N.B.: 't sultanaat Nadzjd waor groeter as dees regio.
Naord-Jeme 1918-1990 Jeme Westelik deil van 't hujig Jeme (de misleiiende naam kump daordat me vanaaf de köslien raekende), óntsjtange bie 't oetereinvalle van 't Osmaans Riek. Tot 1962 e keuninkriek (Moetawakkilitisch Keuninkriek Jeme), daonao 'n rippebliek (Arabische Rippebliek Jeme). Vereinig zich op 22 mei 1990 mit Zuud-Jeme. Naord-Jeme in d'n Arabische waereld.
Naord-Vietnam 1945-1976 Vietnam Communistische sjtaot in 't naorde van Vietnam, oetgerope nao 't verlees van de Japanners. Allewel dat de Fransoze hun kolonie claimde, lökde 't ze neet deze zelfoetgerope sjtaot te pakke. Bie de dekolonisatie in 1954 heel Naord-Vietnam 't gebeed baove de 17e breiddegraod. Nao 't winne van de Vietnamkreeg liefde me ouch Zuud-Vietnam in; saer 1976 zeen bei lenj weer hereinig. Ligking van Naord-Vietnam (nao 1954) in Zuudoes-Azië.
Keuninkriek Napels 1282-1816 Italië Keuninkriek in Zuud-Italië mit Napels as hoofsjtad. Op d'n doer in personeel unie ónger 'n tak van de Bourbons mit 't Keuninkriek Sicilië. In 1799 kort opgeluf en weer opgerich as marionèttesjtaot van Frankriek. Bij de restauratie in 1815 weer ónger de Bourbons en ei jaor later formeel vereinig tot 't Keuninkriek van de Bei Siciliës.
Navarra 824-1620 Sjpanje Klei keuninkriekske in de Pyrineeë, óntsjtange oet 't hertigdóm Gascogne. Politiek langen tied èng mit Frankriek verbónje. Pas saer 1521 permanent ónger de Kroen van Castilië. 't Iberisch Sjiereilandj in 1400; Navarra in 't dónkergreun.
Hertigdóm Naxos 1207-1579 Griekelandj Kruusvaerderssjtaot gesjtich nao de Veerde Kruustoch, besjtand oet 'n aantal Griekse eilenj. Vazalsjtaot van achterein 't Latiens Keizerriek, Venetië en 't Osmaans Riek, wat 't in de zèstienden iew oetènjelik gans óngerworp. Ligking van 't Hertigdóm Naxos in 1450.
Nederlandse Antille 1845-2010 Aruba, Curaçao, Sint-Maarten, Nederlandj Kolonie van Nederlandj (tot 1954), later landj in 't Keuninkriek. Hètde as kolonie Curaçao en Óngerhurige. Saer 1986 zónger Aruba, wat zich aafsjeide. Woort in 2010 óntbónge in Curaçao, Sint-Maarten en e sjtel kleinder eilenj die ónger Nederlandj kaome. De Nederlandse Antille, nog mit Aruba.
Neutraal Moresnet 1816-1919 Belsj Condominium tösje 't Belsj en Pruses, óntsjtange nao óndujelikheid op 't Congres van Wene. Tot e gans gemein besjtuur kump 't neet; in väöl opzichte wèt zich hie 'nen eige sjtaot te vörme. Vervilt mit de Belzje annexatie van de Oeskantons nao d'n Ierste Waereldkreeg; hiebie weurt ouch Neutraal Moresnet bie 't Belsj gevoog. Neutraal Moresnet mit zien naoberlenj; mit Nederlandj deilde 't allein de naordelikste grensstein.
Newfoundland 1907-1949 Canada Veurmaolige Britse kolonie in Naord-Amerika, in 1907 zelfsjtenjig gewore as dominion. In 1949 nao e rifferendum bie Canada gevoog. De sjtaot Newfoundland en Labrador in 't hujig Canada; 't gróndjgebeed is 'tzelfde wie de vreugere zelfsjtenjige sjtaot.

O[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Riek van Odoaker 476-493 Italië, San Marino, Vaticaansjtad, Frankriek, Monaco, Zjwitserlandj, Liechtenstein, Duutsjlandj, Oesteriek, Tsjechië, Sjlowakije, Sjlovenië, Kroatië, Bosnië-Hercegovina, Servië, Montenegro Opvolgersjtaot van 't al versjrumpeld Wesroemeins Riek, óntsjteit as de Oes-Germaansen huursoldaat Odoaker de kèndj-keizer Romulus Augustulus aafzèt en zich tot Keuning van Italië kroent. Daovandan weurt deze sjtaot ouch Keuninkriek Italië geneump. Riek van Odoaker.
Riek van de Oes-Gote 493-553 Zuug baove. Riek in Zuud-Europa, beheers daor de Oes-Gote, ónsjteit as dit volk (in d'n tied van de Groete Volksverhuzinge) Italië invilt en Odoaker aafzèt. Hunne keuning Theodorik de Groete kroent zich daonao tot keuning van Italië. Keuninkriek van de Oes-Gote.
Oesromeins Riek Zuug Byzantiens Riek.
Omajjadekalifaat 661-750 Afghanistan, Algerije, Andorra, Armenië, Azerbeidzjan, Bahrein, Cyprus, Egypte, Frankriek, Georgië, Gibraltar, Griekelandj, India, Irak, Iran, Israël, Jeme, Jordanië, Kazachstan, Kirgizië, Koeweit, Libanon, Libië, Mauritanië, Marokko, Niger, Oezbekistan, Oman, Pakistan, Palestina, Portugal, Qatar, Ruslandj, Saoedi-Arabië, Sjpanje, Somalië, Syrië, Tadzjikistan, Tsjaad, Tunesië, Turkije, Turkmenistan, Vereinigde Arabische Emirate, Westelike Sahara. (N.B.: Neet alle lenj tegeliek.) 't Twiede van de veer groete islamitische kalifate, wiedoet 't groetste van die en de groetste sjtaot dae de waereld tot dat memènt oets haw gekèndj. Óntsjtóng nao aafzètting van de Rasjiededynastie (de naokómmelinge van Mohammed). De Omajjade hawwe hunne machsbasis in Syrië. De politiek van hun veuurgengers (groete vereuveringe en rillatief hermenie mit óngerworpe volker) zatte ze wiejer. Nao hunne val zouw d'n islamitische waereld noets mie 'n einheid waere. 't Kalifaat van de Omajjade op zie huugdepuntj, kort veur hunne val in 750.
Oldenburg (landj) 1108-1774 Duutsjlandj Graofsjap (tot 1774), daonao hertigdóm (tot 1810) en tot sjlot groethertigdóm (vanaaf 1814) in Naordwes-Duutsjlandj. Góng in 1871 as sjtaot op in 't Twiede Riek. Bleef bis 1946 besjtaon (nao 1918 as vriesjtaot), meh góng toen op in de nuje deilsjtaot Nedersakse. Groethertigdóm Oldenburg (roed ómliendj) op 'n kaart oet 1885.
Oranje-Vriesjtaot 1854-1902 Zuud-Afrika Ein van de Boererippeblieke, gesjtich daor Boere die wegtrokke oet de daor de Britter ingeliefde Kaapkolonie. In 1902 nao 'ne lange en meujelike kreeg bie 't Brits Riek ingelief. Tot 1994 ein van de veer pervincies van Zuud-Afrika; laef noe nog as Vriesjtaot wiejer in 't landj. Ligking van de Oranje-Vriesjtaot in Zujelik Afrika, 1890.
Osmaans Riek 1299-1923 Albanië, Algerije, Armenië, Azerbeidzjan, Bahrein, Bosnië-Hercegovina, Bulgarije, Cyprus, Egypte, Eritrea, Georgië, Griekelandj, Hongarije, Irak, Iran, Israël, Jeme, Jordanië, Koeweit, Kosovo, Kroatië, Libanon, Libië, Moldavië, Montenegro, Noord-Macedonië, Oekraïne, Oesteriek, Oman, Palestina, Qatar, Roemenië, Ruslandj, Saoedi-Arabië, Servië, Sjlowakije, Soedan, Somalië, Syrië, Tunesië, Turkije, Vereinigde Arabische Emirate Ouch Ottomaans Riek geneump; sjtaot van 'ne Turkse sjtam dae èndj dertienden iew 't Midde-Oeste invilt. Vereuvert mit en mit de anger Turkse sjtaote, de reste van 't Byzantiens Riek (saer 1453 daoróm Constantinopel as hoofsjtad), groete deile van de Balkan en e groet sjtök van d'n islamitische waereld (zoedat de sultan zich kalief geit neume). Nao 't mislök belègk van Wene in 1683 löp de mach trök, tot de naerlaag in d'n Ierste Waereldkreeg 't bewèndj fataal weurt. Turkije weurt 'n rippubliek, de mieste neet-Turke gebeje kómme ónger westers mandaat. De greuj van 't Ottomaans riek tot 1683. Vazalsjtaote höbbe randjkläör.

P[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Palmyreens Riek 260-273 Turkije, Syrië, Irak, Libanon, Israël, Palestina, Jordanië, Saoedi-Arabië, Egypte Aafgesjeie deil van 't Romeins Riek in de crisis die e groet deil van d'n derden iew heersjde. Ènjigde mit de hereiniging ónger Aurelianus.
Hertigdóm Parma 1545-1859 Italië Sjtaot in Naord-Italië, aafgesjeie van 't Hertigdóm Milaan. In 1802 ingelief bie Frankriek, meh in 1814 zelfsjtenjig, tot 't bie 't Keuninkriek Italië woort ingelief. Ligking van 't Hertgdóm Parma.
Perzisch Riek 550 v.Chr.-336 v.Chr. Afghanistan, Armenië, Azerbeidzjan, Bahrein, Bulgarije, Cyprus, Egypte, Georgië, Griekelandj, Irak, Iran, Israël, Jeme, Jordanië, Kazachstan, Kirgizië, Koeweit, Libanon, Libië, Noord-Macedonië, Oekraïne, Oezbekistan, Oman, Pakistan, Palestina, Qatar, Roemenië, Ruslandj, Saoedi-Arabië, Soedan, Syrië, Tadzjikistan, Turkije, Turkmenistan, Vereinigde Arabische Emirate Waereldriek ónger de Achaemenide, óntsjtange nao vereuvering door Medië, Lydië en Babylonië daor Cyrus de Groete. In de iewe daonao nog groeter expansie nao Egypte, Anatolië en Griekelandj; 'n poging óm ouch dat te vereuvere weurt 't riek fataal es de Macedoniër Alexander de Groete gans 't Perzisch Riek óngerwerp. Later gief 't in e vergeliekbaar gebeed 't riek van de Parthe en 't Sassanideriek. Achaemenideriek op zie huugdepuntj.
Hertigdóm Philippopolis 1204-1207 Bulgarije Kortsjtunjige vazalsjtaot van 't Latiens Keizerriek, al gaw daor de Bulgare gepak.
Pools-Litouws Riek 1569-1795 Pole, Litouwe, Letlandj, Eslandj, Wit-Ruslandj, Ruslandj, Oekraïne, Sjlowakije, Roemenië, Moldavië Groet multi-etnisch keeskeuninkriek in Midde-Europa ónger Poolse hiersjappie, óntsjtange naodat de personeel unie tösje 't Pools keuninkriek en 't groethertigdóm Litouwe tot sjtandj kaom. Geit èndj achtienden iew op in Pruses, Oesteriek en Ruslandj. 't Pools-Litouws Riek op zie huugdepuntj, in 1619.
Pruses 1226-1871 Duutsjlandj, Pole, Ruslandj, Litouwe, Daenemarke, Belsj Oersjprunkelik e hertigdóm aan de Oeszie, gedomineerd door Duutsjtalige meh veural bewoend door 't Baltisch volk de Pruse. Kump in 1618 in personeel unie mit Brandenburg en geit zich vanaaf dan intensief mit de Duutsje politiek meuje. 't Keuninkriek Pruses (vanaaf 1701) weurt ummer mechtiger en annexeert väöl anger Duutsje sjtaote. Nao gewonne krege taege Oesteriek (1866) en Frankriek (1870) d'n ónbetwisten aanveurder van de Duutsje sjtaote, wat culmineert in de sjtichting van 't Twiede Riek mit de Pruse keuning as keizer. Blief as sjtaot in Duutsjlandj wijer besjtaon, tot de Geallieerde 't in 1946 officieel óntbinje. Ligking van Pruses in Duutsj Keizerriek. Dezen ómvank haolde 't in 1866.

Q[bewirk | brón bewèrke]

R[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Rippebliek Ragusa 1358-1808 Kroatië Handelsrippebliek róndj de sjtad Ragusa (Dubrovnik) (geïnspireerd op Venetië, wo 't zich van aafsjeide) aan de Adriatische Zie mit 'n Dalmatisch sjpraekende bevolking. Blief besjtaon tot de Franse ónger Napoleon 't inlieve. Ligking van de Rippebliek Ragusa
Rasjiedekalifaat 632-661 Afghanistan, Armenië, Azerbeidzjan, Bahrein, Cyprus, Egypte, Georgië, Griekelandj, Irak, Iran, Israël, Jeme, Jordanië, Koeweit, Libanon, Libië, Oman, Pakistan, Palestina, Qatar, Saoedi-Arabië, Syrië, Tunesië, Turkije, Turkmenistan, Vereinigde Arabische Emirate Ierste kalifaat nao d'n doed van Mohammed, besjtuurd daor zien naokómmelinge. Aan 't begin ómvat 't allein 't Arabisch sjiereilandj, in de kómmende jaore weure 't (Perzisch) Sassanideriek en deile van 't Byzantiens Riek gepak. In 661 aafgezat daor de dynastie van de Omajjade. 't Kalifaat taege 't èndj van de Rasjiededynastie.
Hierlikheid Ravenstein 1360-1798 Nederlandj Sjtäötje aan de Maas, besjtaond oet 't sjtedje Ravenstein en zien achterlandj, tot aan Volkel. Saer de sjtichting van de Rippebliek feitelik 'ne satellietsjtaot daovan. In 1794 veurluipig, in 1798 definitief ónger Frans bewèndj gezat, in 1800 aevel aan de Bataafse Rippebliek verkoch. 't Landj van Ravestein in 1761.
Romeins Riek 753 v.Chr.-493 n.Chr. Vereinig Keuninkriek, Nederlandj, Belsj, Luxemburg, Frankriek, Duutsjlandj, Zjwitserlandj, Liechtenstein, Oesteriek, Andorra, Monaco, Sjpanje, Portugal, Italië, San Marino, Vaticaansjtad, Malta, Hongarije, Roemenië, Oekraïne, Sjlovenië, Kroatië, Bosnië-Hercegovina, Servië, Kosovo, Montenegro, Noord-Macedonië, Bulgarije, Albanië, Griekelandj, Turkije, Cyprus, Ruslandj, Georgië, Azerbeidzjan, Armenië, Iran, Irak, Koeweit, Syrië, Libanon, Israël, Palestina, Jordanië, Saoedi-Arabië, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije, Marokko Waereldriek (tot 509 v.Chr. e keuninkriek, daonao tot 27 v.Chr. 'n rippebliek, dan tot 't eèndj e keizerriek), in de loup van de iewe gans geleidelik opgeboewd vanoet Roeme. De óngerwerping van gans Italië waor pas róndj 200 v. Chr. e feit. Nao de Punische krege volgde Sjpanje en Carthago, de campagnes van Julius Caesar óngerworpe Gallië. Aan 't begin van d'n twiedeniew nao Christus haolde 't Riek zienen groetsten ómvank. Vanaaf 295 weurt 't Riek ummer weer verdeild tösje versjillende erfgenaome, in 393 weurt die deiling definitief. 't Wes-Romeins Riek hilt zich tot 476 as de Germaanse soldaat Odoaker (zuug baove) de lèste keizer aafzèt. 't Romeins Keizerriek in ziene groetsten ómvank, ónger keizer Trajanus (177 n.Chr.)
Keuninkriek Ryukyu 1429-1879 Japan Arsjipel zujelik van Japan, in 1429 daor de vaors van Okinawa vereinig. Iers 'ne vazalsjtaot van China, later ieder van Japan. Mèt de Meiji-restauratie kómme in Japan aevel nationalistische geveules op. Ryukyu weurt geannexeerd en zien inwoeners as Japaneze behanjeld. Nao 1945 kómme de eilenj nog effe los van Japan as d'n Amerikaanse bezètter ze apaart besjtuurt. In 1972 krieg Japan ze definitief trök. De Ryukyu-eilenj in hun ómgaeving. Sjtaotsgrenze, aw of nuuj, neet ingeteikendj.

S[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Saargebeed
Saarprotectoraat
1920-1935
1947-1956
Duutsjlandj Industrieriek gebeed aan de Franse grens. Zoewel nao d'n Ierste as d'n Twiede Waereldkreeg daor Frankriek bezat, meh in bei gevalle nao e rifferendum (en ónger interationalen drök) weer aan Duutsjland trökgegaeve. 't Saarprotectoraat, wat get groeter waor as 't Saargebeed, verklaort 't besjtaon van de hujige deilsjtaot Saarlandj. 't Saargebeed tösje 1920 en 1935.
Sakse 1356-1871 Duutsjlandj, Pole Käörvaorstedóm (tot 1806), daonao keuninkriek in oestelik Duutsjlandj, de ierste iewe mit 'n gooddeils Sjlavische bevolking. Nao 1871 wiejer as deilsjtaot in 't Twiede Riek, leef in d'n hujige deilsjtaot wiejer. Sakse as deilsjtaot van 't Duutsj Riek. De naordelik devan gelaege Pruusje provincie hèt ouch Sakse; die huurt noe bie Sakse-Anhalt. Aevegood is 't Keuninkriek Sakse neet te verwarre mit versjillende klein vaorstedumkes westelik devan, mit ouch Sakse in hunne naam; die make noe deil oet van Turinge.
Keuninkriek Sardinië 1324-1861 Italië, Frankriek Sjtaot op Sardinië en in de Savoye. Brènk midde neugetienden iew de vereiniging van Italië op gank. Ligking van 't Keuninkriek Sardinië in 't Italië van de neugetienden iew.
Seleucideriek 312 v.Chr.-63 v.Chr. Afghanistan, Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, India, Irak, Iran, Israël, Jordanië, Koeweit, Kirgizië, Libanon, Pakistan, Palestina, Syrië, Tadzjikistan, Turkije, Turkmenistan Eint van de drie deile ('t groetste) wo-in 't riek van Alexander de Groete nao dem zienen doed weurt verdeild. Geregeerd daor generaal Seleucus en zie naogesjlech. In de iewe die volge weurt 't ummer kleinder, tot de Romeine 't oenènjelik gans annexere. 't Seleucideriek in 301 v. Chr.
Servië-Montenegro 2003-2006 Servië, Montenegro, (Kosovo) Losse federatie, óntsjtange naodat de gróndjwèt van (Klein-)Joegoslavië waort herzeen. Veel nao drie jaor weer oeterein. Klein-Joegoslavië dan wel Servië-Montenegro in Europa, tösje 1992 en 2008.
Emiraat Sicilië 948-1072 Italië, Malta Islamitisch vaorstedóm op 't eilandj Sicilië, in 843 gesjtich as provincie van 't kalifaat meh nao 948 zelfsjtenjig. Oetinjelek gevalle aan de Noormanne, die hie 't graofsjap Sicilië sjtichde. Italië róndj 't jaor 1000, mit 't Emiraat Sicilië.
Keuninkriek Sicilië 1130-1816 Italië Keuninkriek in Zuud-Italië, iewelank in personeel unie mit Aragon dan wel Sjpanje. Geit in 1816 mit 't keuninkriek Napels op in 't Keuninkriek van de Bei Siciliës. 't nog prèl Keuninkriek Sicilië in 1154.
Sikkim 1642-1975 India Klei keuninkriek in d'n Himalaya, óngevaer tösje Nepal en Bhutan. In 1975 nao 'n ómsjtrejje rifferendum geannexeerd daor India, wovan 't nog ummer 'ne sjtaot is. Sikkim mit zien ónmiddellike ómgaeving
Sjotlandj neugenden iew-1707 Vereinig Keuninkriek Keltisch keuninkriek in 't naorde van Groet-Brittannië. Óntsjteit naodat Iere 't gebeed invalle. Politiek daor de iewe heer ing verbónge mit Èngelandj, wat 't aevel neet wèt te vereuvere. In 1603 kump 't mit Èngelandj in personeel unie, de politieke vereiniging volg einen iew later. Ligking van Sjotlandj in Europa.
Sjtich Utrech ca. 700-1528 Nederlandj 't Waereldlik domein van 't bisdóm Utrech. Besjleit in de vreug middeliewe nog 't groetste deil van 't hujig Nederlandj, meh moot ummer mie landj priesgaeve aan anger hiere. Tot sjlot blieve euver 't Nedersjtich (de hujige provincie Utrech) en 't Euversjtich (Euverijssel). Oetènjelik weurt 't gebeed mit geweld bie de Bourgondische Sjtaot geveug. 't Sjtich Utrech róndj 1350, nog mit Drenthe.
Sovjet-Unie 1922-1991 Ruslandj, Eslandj, Letlandj, Litouwe, Wit-Ruslandj, Oekraïne, Moldavië, Georgië, Armenië, Azerbeidzjan, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgizië, Tadzjikistan, Turkmenistan Voloet Unie van Socialistische Sovjetrippeblieke, aofgekort USSR; communistisch, multi-etnisch landj, opvolgerssjtaot van 't Russisch Keizerriek, gestich nao de Oktoberrevolutie van 1917 en d'n dao-opvolgende börgerkreeg. Waor gans zie besjtaon 't groetste landj op de waereld. Breide nao d'n Twiede Waereldkreeg zie gezag oet tot deep in Midde-Europa, wo 't 'n aantal vazalsjtaote creëerde. Èndj jaore 1980 begós de unie oeterein te valle, wie de regering toesjtóng dat de versjillende deilrippeblieke zich aafsjeide. De Sovjetunie nao d'n Twiede Waereldkreeg. De vazalsjtaote van 't Warschaupakt sjtaon neet ingeteikend.
Riek van Syagrius 457-486 Frankriek Romeins landj in Naord-Frankriek, óntsjtóng naodat de Groete Volksverhuzinge 't Wesromeins Riek hawwe doon invalle. Allein in dit gebeed hadde zich de Germane neet gevestig, zoedat 'n Romeinse elite ónger leiing van Syagrius de mach heel. Dit ènjigde in 486 asnog, wie de Frankische keuning Clovis I Syagrius versjloog en zie riek bie 't Frankisch Riek inliefde. 't Riek van Syagrius kort veur de val. De versjillende Germaanse en Keltisch sjtamme sjtaon róntjelóm ingeteikend.

T[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Tannoe Toeva 1921-1944 Ruslandj Volksrippebliek in Centraal-Azië, óntsjtange op de invlooddsfere van keizerlik Ruslandj en keizerlik China.Nao de val van 't Chinees Keizerriek nump de Russischen invlood toe, zoedat me hie 'n communistische rippebliek sjtich nao Sovjet-Russisch veurbeeld. In 1944 daor Stalin bie de Sovjet-Unie geveug, sindsdeen 'n otonoom deil van Ruslandj. De Rippebliek Tuva bie häör sjtichting.
Rippebliek Texas 1836-1846 Vereinigde Sjtaote Oersjprunkelik 'n Spaonse kolonie, iers deil van Mexico meh ummer mie daor Amerikane gekoloniseerd verklaort ze zich ónaafhenkelik, óm zich tot sjlot nao de zin van de bevolking gans bie de Vereinigde Sjtaote aan te sjlete. Rippebliek Teaxas. Dónkergreun: beheersj gebeed. Leechgreun: opgeëis, neet beheersj gebeed.
Keuninkriek Thessalonica 1204-1224 Griekelandj Kruusvaerderssjtaot mit as hoofsjtad Thessalonica, vazalsjtaot van 't Latiens Keizerriek en zjus wie dit gesjtich nao de Veerde Kruustoch. Woort nao twinteg jaor ónger de voot geloupe daor 't Oesters-Orthodox (d.w.z. Grieks-Orthodox) Despotaat van Epirus. Ligking van 't keuninkriek Thessalonica
Tibet 1912-1951 China Regio in d'n Himalaya en 't aanligkend Tibetaans plateau. Waor daor de iewe haer versjillende kiere zelfsjtenjig, lèstelik in 1912, wie 't zich oet 't invallend Chinees Keizerriek losmaakde. In 1951 daor 't Communistisch China weer geannexeerd.
Vaorstedóm Toear 1320-1795 Nederlandj, Belsj Sjtäötje aan de Maas, bezit van de abdie van Toear. Bie de inval van de Franse in 1795 geannexeerd. De Drie Eige ónger 't ancien regime. Toear in 't mauve.
Groethertigdóm Toscane 1569-1859 Italië Groethertigdóm in Naord-Italië, uteraerd in Toscane. Óntsjteit in 1569 daor promotie van 't hertigdóm Florence. In 1801 daor de Franse ómgevörmp tot de vazalsjtaot Keuninkriek Etrurië en later gans bie Frankriek ingelief. In 1815 hersjtèld. Weurt in 1869 aevel mit algemein insjtumming van de bevolking bie 't zich vereinigend Italië geveug. Italië, wo-ónger 'tGroethertigdóm Toscane, in 1796, aan de veuraovendj van de Franse invalle.
Transvaal 1856-1902 Zuud-Afrika Officieel de Zuid-Afrikaansche Republiek; ein van de Boererippeblieke in Zujelik Afrika, naordelik van Oranje-Vriesjtaot gelaege. Verandert in zie besjtaon versjillende kiere van vörm en weurt in 1877 ouch tiejelik óngerworpe daor de Britte. Mit de Boerekregeónger leiing van Paul Kruger wit dit landj, same mit de Vriesjtaot, de Britse euverheersjing nog tot 1902 oet te sjtèlle, óndanks 'n groete euvermach aan d'n angere kant. Blief in 't nuuj gesjtich Zuud-Afrika nog tot 1994 as provincie besjtaon. Transvaal in zien regio, róndj 1890. 't Leechgreun deil is 't zoegenaamp Dónker Afrika, wat in daen tied nog koelik bekèndj bie en zeker neet gekoloniseerd daor de Europeane waor.
Vriej Territorium Triëst 1947-1954 Italië, Kroatië Gebeed róndj de sjtad Triëst, veur d'n Twiede Waereldkreeg Italiaans meh noe daor de Vereinigde Naties veurluipig ónger internationaal bewèndj gesjtèld. Verdeild in 't 'Italiaanse' zone A en 'n 'Kroatische' zone B. In 1954 woorte de twie zones zónger väöl probleme aangehech aan respectievelik Italië en Joegoslavië. Vriej Territorium Triëst, mit de bei zaones ingeteikendj.
Graofsjap Tripolis 1109-1289 Libanon, Syrië Kruusvaerderssjtaot in de Levantj róntjelóm 't hujig Tripoli in Libanon, tösje 't prinsdóm Antiochië en 't keuninkriek Jeruzalem in. De Levantj nao de Ierste Kruustoch.
Tsjecho-Sjlowakije 1918-1992 Tsjechië, Sjlowakije Rippebliek in Midde-Europa, óntsjtange nao de val van de Donaumonarchie. Kaom in 1938 tot 'n èndj bie de inval van nazi-Duutsjlandj en 't Verdraag van München. Nao d'n Twiede Waereldkreeg hersjtèld, meh zónger Roethenië (saer 1938 bie de Sovjet-Unie) en vanaaf 1948 as volksrippebliek. Brach in 1989 de Fluwele Rivvelutie op gank, meh sjpleet zich nao e rifferendum op 1 jannewarie 1993. Tsjecho-Sjlowakije in Europa, veur en nao d'n Twiede Waereldkreeg.

U[bewirk | brón bewèrke]

V[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Venetiaanse Rippebliek 697-1797 Italië (Kroatië, Albanië, Griekelandj, Turkije, Cyprus) Sjtaot gecentreerd róndj Venetië en de Veneto mit e mechtig hanjelsimperium en versjillende territoriaal bezittinge róntjelóm de oestelike Middellandse Zie. Geregeerd daor d'n doge. Op zie huugdepuntj in de late middeliewe. In 1797 daor de Franse en de Oesteriekers geannexeerd. Anachronistische kaart van alle bezittinge die de Venetiaanse Rippebliek haet gehad.
Vereinigde Arabische Rippubliek 1958-1961 Egypte, Syrië Poging veur alle Arabische sjtaote in ei landj te vereinige. Oetènjelik dege allein Egypte en Syrië drin mit. Nao drie jaor veel de unie oeterein; Egypte bleef zich aevel nog tot 1971 zoe neume. Egypte en Syrië op de waereldkaart.
Hierlikheid Vianen ca. 1250-1725 Nederlandj Hierlikheid in Midde-Nederlandj, ein van de väöl nominaal ónaafhenkelike vazalsjtäötjes bie de Rippebliek. Kump in 1725 in Hollands bezit en huurt vanaaf dan de facto bie de Rippebliek. Dit weurt pas in 1795, bie de sjtichting van de Bataafse Rippebliek, formeel.
Graafsjap Vlaondere 862-1369 Belsj, Frankriek, Nederlandj Graofsjap in 't zuudweste van de Nederlenj, ein van de awwer feodaal sjtaote in dit gebeed. Kump in de hoeg middeliewe tot groete bleuj meh mót op d'n doer Braobant veur zich laote. Al saer 1369 deil van 't Bourgondisch Riek.

W[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Walachije 1330-1859 Roemenië Romaans (Roemeens) kallend prinsdóm ónger Sjlavische hiersjappie. Vanaaf 1417 'ne vazalsjtaot van 't Osmaans Riek. Weurt in 1859 mit Moldavië vereinig tot Roemenië. 't Prinsdóm Walachije.
Waldeck 1349-1871 Duutsjlandj Grafosjap, saer 1712 vaorstedóm in Duutsjlandj óntsjtange róntjelóm 't gelieknamig sjloot aan de Eder. Vanaaf 1848 vereinig mit 't vreuger graofsjap Pyrmont as Waldeck-Pyrmont. In 1871 opgegange in 't Duutsj Riek, wo-in 't 'ne sjtaot woort. In 1929 bie de Pruusje provincie Hessen-Nassau geveug. Waldeck mit Pyrmont as sjtaot in 't Twiede Riek (1071-1918)
Wales 1057-1282 Vereinig Keuninkriek Keltisch kallend gebeed westelik van Èngelandj, tot midde èlfden iew verdeild in versjillende vaorstedómme. Veel nao 'n korte vereiniging nog dèks oeterein, en woort twie iewe later toch nog daor Eduard I óngerworpe. Saerdeen dreug d'n Ingelsen troenopvolger d'n titel prins van Wales.
Riek van de Wesgote 418-711 Frankriek, Sjpanje, Portugal, Andorra Riek op gewaeze Wes-Romeins gróndjgebeed ónger Germaanse (Gotische) hiersjappie. Besjloog op zie huugdepuntj 't Iberisch Sjiereilandj en groete deile van Zuud-Frankriek. Dat ierste deil góng verlaore ónger de Frankische expansie, de res veel bie d'n inval van de moslims. Allein Asturië bleef euver. 't Riek van de Visigote tot aan zie huugdepuntj in versjillende tinte oranje.
Württemberg 12en iew - 1871 Duutsjlandj Graofsjap, nao 1495 hertigdóm en vanaaf 1806 keuninkriek in zujelik Duutsjlandj mit as hoofsjtad Stuttgart. Kump in 1971 bie 't nuuj gesjtich Twiede Riek. Blief besjtaon as deilsjtaot tot 1952, wienie 't opgeit in Baden-Württemberg. Württemberg mit ónger mie Baden tösje 1810 en 1845.

X[bewirk | brón bewèrke]

Y[bewirk | brón bewèrke]

Z[bewirk | brón bewèrke]

Sjtaot Tied Noe deil van Ómsjrieving Kaart
Zaevebörge 1570-1711 Roemenië Ouch bekèndj as Trans(s)ylvanië; multi-etnische regio in de Karpate mit zjus zoeväöl historische hiersjers. Kump in 1570 ónger besjtuur van 'ne calvinistischen Hongaarse prins, as vazalsjtaot van 't Osmaans Riek. Saer 1711 integraal deil van Oesteriek-Hongarije.
Zuud-Jeme 1967-1990 Jeme Communistische sjtaot gevörmp kort nao de dekolonisatie van 't gebeed. Vereinig zich in 1990 mit 't kleinder meh väöl dichter bevolk Naord-Jeme. Zuud-Jeme in 1990, kort veur de vereiniging.
Zuud-Vietnam 1955-1975 Vietnam Deil van Vietnam ónger de 17e breiddegraod. Óntsjtange nao de tröktrèkking van de Japaneze oet 't landj; in tegesjtèlling tot 't naorde kóste de Franse 't zuie van de kolonie wel trökpakke. Nao d'n Indochinakreeg ónaafhenkelik. Nao d'n inval van 't naorde begós de Vietnamkreeg, womit zich de Vereinigde Sjtaote al gaw bemeujde. Oetènjelik euverwonne de communiste, die in 1975 ouch Saigon pakde en 't zuje inliefde. Zuud-Vietnam in zien regio.