Jambes
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Jambes is 'n deelgemèngde van de Belzje sjtad Name. D'r wónne 18.159 inwoners (midden 2007) en de plaatsj haat 'n óppervlakte van 761,4 hectare.
Liegking[bewirk | brón bewèrke]
't Sjtadsdeel sjtrekt zich över 'n lengde va circa 7 kilometer oet över de rechterziej van de Maas; an de överziej liekt 't aod sjtadscentrum va Name en de Confluent, de samevloeiing van de Maas en de Samber. Jambes is mèt driej verkieërsbrugke en 'n bruk vör 't sjpaoërverkieër verboonde mèt Name. De odste van dis brugke, de Pont de Jambes, dateert oet d'r 11e ieëw. Jambes grenst noordelek an Beez, oostelek an Erpent en zuidelek an Dave.
Historie[bewirk | brón bewèrke]
Jambes makde bies an 't èng van d'r 18e ieëw deel oet van 't Preensbisdom Luuk. Sjtrategisch gelaege taegenöver Name met z'n Citadel sjtóng 't daovör in de biezoonder belangsjtèlling van versjillende sjtrijdmachte die Name wilde verovere.
Bies an 't begin van d'r 20e ieëw wis Jambes zie ruraal karakter te beware. 't Booj evvel de voornaamste greujmäögelekheed vör de sjtad Name, oeëvan 't odste gedeelte ingeklemd liekt tösje d'r hövvel va Bouge en d'r hövvel van de Citadel. Zoe koes 't gebäöre dat Jambes bie de sjtad Name waoërt getrókke en nao inwonertal inmiddels 't aod Name övertreft.
Economische activiteet[bewirk | brón bewèrke]
Jambes is belangriek es besjtuurscentrum: aan de Maas liekt de ambtswuning van d'r Welzje minister-president, 't Elysette geneumd. Wieër sjteunt d'r versjillende groeëte kantoeërcomplexe van 't Welzje regiobestuur. Jambes kènt hós gèng industrieel activiteet (waal saer 1926 'n mósterdfabriek: Bister), mae beejt mèt z'n concentratie van weenkelcentra 'n biezoonder aantrèkkingskrach vör 't achterlaand. In Jambes zeunt tal van oonderwiesinsjtèllinge gevestigd, oeë-oonder e conservatorium.
Bekiekenswaeërd[bewirk | brón bewèrke]
- de väörmalige abdij van Géronsart (12e eeuw)
- d'r donjon d”Enhaive (13e eeuw)
- de kèrk van Saint-Symphorien in de Rue Jean Materne, vlak bie d'r Pont de Jambes (19e ieëw)
- hieërehoes oet d'r 18e ieëw, oonlangs gerestaureerd
- an d'r raand va Jambes, óp d'r waeg nao Géronsart e complex mèt 'n ow, noe gerestaureerde watermäöle en 't atelier van d'r beeldhouwer Ward Vande Ryse
Verteer[bewirk | brón bewèrke]
Óp Hieëmelvaartsdaag wert 't festival Jambes en Fête geveerd, óp d'r mondèg van Pinksteren 't Corso de Jambes (e saoërt carnavalsóptóch) en eind juli 't Festival van Waeltdaans en Waeltmuziek.