2018

2015 - 2016 - 2017 - 2018 - 2019 - 2020 - 2021

2018 (MMXVIII) waor e gewoen jaor wat begós op 'ne maondig op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse[bewirk | brón bewèrke]

Zuug ouch: Lies van terroristische aansjlaeg in 2018

1 jannewarie - De grens tösse Nederland en 't Belsj weurt gecorrigeerd t'r huugde vaan Èèsjde en Ternejje. Door kanalisering leep de aw grens neet mie euveral door de Maos.
6 jannewarie - In Peru kómme 52 luuj óm 't laeve bie e busóngelök.
13 jannewarie - Bie Bóggetj is 'ne wouf gezeen; 't is d'n ierste dae zich in 100 jaor in Vlaandere vertuint.
20 jannewarie - Törkieë begint 'n offensief in de Naord-Syrische provincie Afrin, óm de separatistische Koerdische YPG te verdrieve.
26 jannewarie - In 'n grot op de berg Karmel in Israël waere minstens 177.000 jaor auw fossiele van Homo sapiens gevónge. Ieder naom me aan dat de moderne minsj pas hoegoet 120.000 jaor geleie oet Afrika waor vertrokke.
27 jannewarie - Bie 'nen bómaansjlaag inne Afghaanse huidsjtad Kaboel valle 95 doeje en 158 gewónje. D'n Taliban haet de verantwaordelikheid opgeëis.
5 fibberwarie - In Amsterdam begintj de zaak taege krimmeneel Willem Holleeder, dae van 'n aantal liquidaties weurt verdach.
11 fibberwarie - Vlöch 793 van Saratov Airlines van Moskou nao Orsk sjtort kort nao zien opsjtiege denaer. Alle 71 inzittende kómme óm.
13 fibberwarie - Mit 'n klein miejerheid weurt in de Ierste Kamer veur de donorwèt van kamerlid Pia Dijkstra (D66) gesjtump. Me mót noe oetdrökkelik aangaeve det me geinen donor wil weure, angers weurt me automatisch geregistreerd es donor.
14 fibberwarie - Jacob Zuma trejt ónger zjwaoren drök aaf es presidentj van Zuud-Afrika.
18 fibberwarie - In Iran sjtort e vleegmesjien op waeg van Teheran nao Yasuj denaer. Alle 66 inzittende kómme óm.
4 miert - In Italië weurt gesjtump. De linkse Viefsjterrebewaeging en de rechse Lega Nord höbbe de meiste sjtumme behaold.
7 miert - De pelitie deit invel in versjillende Belsj-Limbörgse clubhoezer en woenhoezer van de Hells Angels. Ónger mie nazi-attribute en hiel väöl waopes waere in besjlaag genómme.
8 miert - In Broensem weure 85.000 jaore aaj sjpäör van de Neanderthaler óntdèk. 't Geit óm vuursjteine veurwerpe, e sjtökske verglaas houtskaol en get oker. De lètste vóndste zeen tamelik zeldzaam.
11 miert - 't Chinees Voukscongres sjtump in mit e veursjtèl óm de beperkinge in doer aan 't presidentsjap aaf te sjaffe. Hiemit breit presidentj Xi Jinping zien mach aanzeenlik oet.
12 miert - Op 't vleegveld vanne Nepalese huidsjtad Kathmandu veróngelök e vleegmesjien. 49 inzittende kómme óm 't laeve, 22 ligke in 't krenkehoes.
16 miert - Emile Roemer weurt beëdig es waornummend börgemeister van Haerle. Daomit is hae de ierste SP-börgemeister in Nederlandj.
20 miert - De lètste mennelike witte naordelike naashaore is ingesjlaope. Hae waor 45 jaore aad, wat 'nen oetzunjerlik hoege laeftied is. 't Gief nog twie laevende vruikes van dees óngersaort.
21 miert - In Nederlandj weurt gesjtump veur de gemeinteraodsverkezinge en 't raodgaevend referendum euver de zoegeneumde sjleipwèt.
25 miert - Bie 'ne brandj in e winkelcentrum inne Róssische sjtad Kemerovo kómme 64 luuj óm 't laeve.
29 miert - De Greune Luiper baove d'n A2-tunnel in Mesjtreech is vaerdig en weurt fiestelik ge-äöpendj door Keuning Willem-Alexander.
30 miert - De Belsje regering kónjig aan, det ze de kerncentrales van Doel (bie Antjwerpe) en Tihange in 2025 definitief wèl sjlete.
9 aprèl - D'n Hongaarse premier Viktor Orbán wintj mèt 'n ruum mierderheid de parlementsverkezinge.
16 aprèl - Rapper Kendrick Lamar krieg de Pulitzer Prize in de meziek veur zien album DAMN. 't Is veur 't iers dat dae pries nao 'n rapper, jae nao 'ne musicus boete de klassieke en jazzwaereld geit.
19 aprèl - Miguel Diaz-Canel, tot noe toe vice-presidentj, weurt aangesjtèld es presidentj van Cuba. Hae volg Raul Castro op, dae wel sikkertaer-ginneraal van de Communistische Partie blief.
22 aprèl - Professer Arjen Versloot maak de vónds bekèndj van e zeventienden-iews gedich in 't Wes-Fries, 't dan al bekans oetgesjtorve Fries dialek van Naord-Hollandj. Tot zowied waore in die taal allein glosse bekèndj.
23 aprèl - Salah Abdeslam en Sofien Ayari waere óm hun betrokkeheid bie de aansjlaeg in Brussel van 15 miert 2016 veroerdeild tot 20 jaor gevangenis en 'n boete van eder 12.000 euro.
25 aprèl - D'n Daensen oetvènjer en excentriekeling Peter Madsen weurt tot laeveslank veroerdeild óm de verkrachting, maord en lieksjènnis op de Zjwaedse journaliste Kim Wall.
3 mei - De Baskische aafsjeiingsbewaeging ETA hèlt formeel op te besjtaon.
14 mei - Presidentj Donald Trump verplaatsj de Amerikaanse ambassaad in Israël van Tel Aviv nao Jeruzalem. Dees verplatsjing is henjig controversieel, ómdet Jeruzalem volgens 't internationaal rech neet gans bie Israël huurt.
1 juni - Mariano Rajoy weurt mit 'n aangenome motie van wantroewe aafgezat es premier van Sjpanje.
18 juni - De richter verbèd de motorclub Satudarah in Nederlandj.
22 juni - Alle vmbo-exames vaan 't Sint-Maartenscollege en 't PortaMosana-college in Mestreech weure oongeldeg verklaord.
25 juni - De zittende presidentj Erdoğan wintj mit 'n absolute mierderheid de Törkse verkezinge. Zien AK-partie haet 42,5% vanne sjtumme behaold.
1 juli - Door extreem druugde breke in Midde-Limburg versjèllende natuurbrenj oet. De druugde zal nog de ganse maondj aanhauwe.
6 juli - De Japanse sekteleijer Shoko Asahara weurt opgehange. Zien Aum Shinrokyo-sekte deeg in 1995 in Tokio 'nen terroristischen aanval mit sarin.
9 juli - Twie Britse ministers, David Davis en Boris Johnson, numme óntsjlaag oet ónvrei euver de 'weike Brexit', dae premier Theresa May veursjteit.
11 juli - Beate Zschäpe vanne neonazistische terreurbewaeging Nationalsozialistischer Untergrund (NSU) haet laeveslang gekrege veur 't medeplaege van teen maorde op Pruse van Törkse aafkóms.
14 augustus - Bie Genua sjtort e sjnaelwaegviaduk in. Hiebie valle 43 doeje.
26 augustus - Jos B., de verdachte van de maord op Nicky Verstappen, weurt in Sjpanje opgepak.
6 september - 't Hoeggerichshoof van India decriminaliseert homoseksualiteit.
9 september - Bie parlemèntsverkezinge in Zjwaede wintj de rechs-populistische Sverigedemokraterna henjig; de Sociaal-democratische partie blief aevel toch de groetste.
12 september - 't Europees Parlemènt nump de 'atoombómproceduur' aan taege Hongarieë. 't Parlemènt meint det premier Viktor Orbán de democratische gróndjrechte te wied haet oetgehaold.
14 september - Op 'n sjool in Remunj nump 'ne leerling 'ne biel en 'n buks mit, die d'r ouch aafsjuut.
20 september - 'nen Tanzaniaanse vaerpóntj zink op 't Victoriameer. Minstens 136 luuj kómme óm.
28 september - 't Indonesisch eilandj Celebes weurt geraak door 'ne krachtigen aerdsjóddel en 'nen dao-opvolgenden tsunami, die zörge veur doezende doeje.
4 oktober - De Nederlandse militaire veiligheidsdeens MIVD maak bekèndj dat 'r 'ne groete Russischen hack-aanval op de systeme van 't OPCW (de internationaal organisatie taege sjemische waopes) haet veurkómme.
5 oktober - 'nen Aafdrök van Banksy zie werk Balloon girl weurt veur good ein miljoen póndj verkoch en rit zichzelf kort denao aan sjtökker.
11 oktober - 't Oecumenisch patriarchaot vaan Constantinopel erkènt de Oekraïens-Orthodoxe Kèrk. Daomèt weurt de kèrk oonaofhenkelek vaan de Russisch-Orthodoxe Kèrk.
14 oktober - Verkezinge veur de gemeinte- en provincieraod op 't Belsj. Sp.a verluis in väöl gemeintes, dewijl Groen wint. In Limbörg blijf CD&V euver 't algemein oppermechteg.
15 oktober - Naodat de Oekraïens-Orthodoxe Kèrk, oondaanks protest vaan de Russisch-Orthodoxe Kèrk, weurt erkènd door 't Oecumenisch patriarchaot vaan Constantinopel es oonaofhenkeleke kèrk, maak de Russisch-Orthodoxe Kèrk bekeènd te breke mèt Constantinopel. Dit gebäört mie es 'n millennium naotot de Russisch-Orthodoxe Kèrk door Constantinopel woort opgeriech roond 't jaor 988.
17 oktober - Op 'n sjoel inne sjtad Kertsj, oppe Krim, sjut 'ne lierling óm zich haer. Neugeteen luuj kómme óm 't laeve.
20 oktober - De Europese ruumdevaertorganisatie ESA lanceert 't ruumdetuug BepiColombo, wat in 2025 bie Mercurius mót aankómme.
20 oktober - Nao drie jaor van oetsjtèl waere in Afghanistan parlemèntsverkezinge gehauwe. De Taliban dreige alóm mit aansjlaeg.
27 oktober - 'ne Man äöpent 't vuur bie 'n synagoog in Pittsburgh. Èlf luuj kómme óm.
28 oktober - In de twiede runde vaan de presidentsverkezinge in Brazilië versleit d'n extreemrechse favroiet Jair Bolsonaro ziene linksen opponent Fernando Haddad. Bolsonaro haolt 55,1% vaan de stumme, Haddad 44,9%.
29 oktober - E vleegtuug mit 189 luuj aan baord sjtort denaer in de Javazie. Allezelaeve zeen alle inzittende ómgekómme.
29 oktober - Angela Merkel kundeg aon nao de verkezinge vaan 2021 oet de politiek te stappe.
4 november - Nui-Caledonië keus in e rifferendum deveur um bij Fraankriek te blieve.
6 november - Bie tösjetiedse verkezinge veur 't Congres pakke de Democrate de mierderheid in 't Hoes vaan Aafgevaerdigde, dewiel in de Senaat de Rippeblikeinse Partie häör mierderheid zjus oetboewt.
10 november - In Zelzate (provincie Oes-Vlaandere) kump de extreemlinkse PVDA veur 't iers in 't besjtuur van 'n gemeinte.
16 november - De definitie van de kilogram versjuuf van 'n ijkgewich in Paries nao 'n waerde gebaseerd op de constante van Planck.
17 november - In Paries vint 'n massaol demonstratie tege de brandstofprieze plaots. Heimèt begint 't fenomeen vaan de Geel Zjilees, 'n rechs-populistische beweging die de volgende maonde binne en boete Fraankriek groete aontalle lui op de bein bringk.
18 november - In d'n insekteval in de ENCI-kojl bij Mestreech vint me daarteg veur Nederland oonbekinde soorte insekte, boevaan 'rs twie zelfs nog gaaroet neet bekind waore.
25 november - Róslandj nump drie Oekraïense sjeper in besjlaag. 't Grensincidentj escaleert flót.
26 november - De Chinese geneticus He Jiankui bewaert de ierste twie genetisch gemanipuleerde minsekènjer op de waereld te höbbe gezat.
26 november - 't Ruumdetuug InSight landj succesvol op de bojem van Mars.
5 december - In diverse Europese lenj waere arrestaties verrich in verbandj mit 'n óngerzeuk nao de 'Ndrangheta, 'n Zuud-Italiaanse maffia-organisatie. Ouch in Nederlands en Belsj Limburg vènje aanhildinge plaatsj.
7 december - Annegret Kramp-Karrenbauer volg Angela Merkel op es partieleister van de CDU.
8 december - De N-VA verliet de regering-Michel I nao ónènsigheid euver 't VN-Migratiepak. De res van de coalitie geit bis de verkezinge wiejer es de regering-Michel II.
10 december - 't VN-Migratiepak weurt in Marrakech daor 164 lidsjtaote geteikendj.
11 december - Inne Franse sjtad Sjtraasburg äöpent 'ne man 't vuur op bezeukers van 'ne krismert. Daobie zeen oetintelik vief doeje (de sjötter neet mitgetèld) en èlf gewónje gevalle.
18 december - Naodat 't Charles Michel neet lök óm 'n gedoogcoalitie te vènje in 't parlemènt, deent hae zien óntsjlaag in bie de Keuning. Hiemit weurt de regering-Michel II nao teen daag demissionair. Vervreugde verkezinge waere neet gepland.
21 december - In Bottrop geit de Prosper-Haniel, de lètste koel van Duutsjlandj, toe.
22 december - 'nen Tsunami, veroerzaak door 'n oetbersting van de vulkaan de Krakatau, veroerzaak op Java hóngerde doeje.

Sjport[bewirk | brón bewèrke]

Zuug ouch: Categorie:Sjport in 2018

15-28 jannewarie: Australian Open
9-25 fibberwarie: Olympische Winterspeule in Pyeonchang, Zuid-Korea
15 aprèl: Amstel Gold Race
4-27 mei: Runde vaan Italië
27 mei - 10 juni: Roland Garros
14 juni - 15 juli: Wereldkampioensjap hierevoetbal in Rusland
2-15 juli: Wimbledon
7-29 juli: Runde vaan Fraankriek
25 augustus - 16 september: Runde vaan Spaanje
27 augustus - 11 september: US Open
6 september - 20 november: grópsfaas UEFA Nations League
28 oktober - Lewis Hamilton pak ziene vijfde Formule 1-titel.
16 oktober - 't Belsj hierehockeyèlftal weurt veur d'n ierste kier wereldkampioen door in de finaal mèt penanties vaan Nederland te winne.

Nobelprieze[bewirk | brón bewèrke]

Geneeskunde: James P. Allison en Tasuku Honjo "um hun oontdèkking vaan kaankertherapie door 't oonderdrökke vaan negatief immuunregulatie."
Natuurkunde: Arthur Askin, Gérard Mourou en Donna Strickland "veur baonbrekende oetvindinge op 't gebeed vaan laserfysica."
Sjemie: Frances H. Arnold, George P. Smith en Gregory P. Winter "veur de geleide evolutie vaan enzyme."
Literatuur: neet oetgereik
Vrei: Denis Mukwege en Nadia Murad "veur hun inspanninge um 'n ind te make aon 't gebruuk vaan seksueel geweld es waope in d'n oorlog en 't gewaopend conflik."
Economie:
- William D. Nordhaus "veur 't integrere vaan klimaotverandering in macro-economische langetermijnanalyse"
- Paul M. Romer "veur 't integrere vaan technische innovatie in macro-economische langetermijnanalyse".

De Nobelpries in de literatuur woort neet oetgereik door e sekssjandal roond Jean-Claude Arnault. De maan waor ing verboonde mèt de Zweedse Academie en stortde dee ieder dat jaor in 'ne crisis. Me heet beslis tot in 2019 twie literatuurprieze weure oetgereik.

De Nobelpries in de economie, dee pas in 1969 bij de aander vijf is gekoume, weurt dit jaor veur de vieftegste kier oetgereik.

Persoen vaan 't Jaor[bewirk | brón bewèrke]

De heujers (journaliste die um hun oonderzeuk en verslaag woorte vermaord, vervolg of gearresteerd)

Gebore[bewirk | brón bewèrke]

9 miert - Dochter vaan prinses Madeleine vaan Zwede
23 aprèl - Louis vaan Cambridge, prins vaan 't Vereineg Keuninkriek
1 oktober - Ryusuke Sekino, Japans prematuur keend, kleinste jungske wat vreuggeboorte euverleefde

Gehiemeld[bewirk | brón bewèrke]

4 jannewarie - Ray Thomas, Britse rockmuzikant (76)
6 jannewarie - John Young, Amerikaansen astronaut (87)
7 jannewarie - France Gall, Franse chansonzengeres (70, kaanker)
11 jannewarie - Lies Lefever, Belzje comédienne (37, oongelök)
14 jannewarie - Dan Gurney, Amerikaansen otocoureur (86)
15 jannewarie - Dolores O'Riordan, Ierse zangeres (46, verdrinking)
16 jannewarie - Wiel Vestjens, Nederlands-Limbörgse vastelaoveszenger (81)
19 jannewarie - Dorothy Malone, Amerikaanse actries (92)
20 jannewarie - Paul Bocuse, Franse kok (91)
20 jannewarie - Jim Rodford, Britse bassis (The Kinks) (76)
23 jannewarie - Hugh Masakela, Zuid-Afrikaansen jazztrompöttis (78)
24 jannewarie - Mark E. Smith, Britse popmuzikant (The Fall) (60)
24 jannewarie - Jan Steenman, Nederlandse stripteikeneer (84)
27 jannewarie - Ingvar Kamprad, Zweedsen oondernummer (91)
27 jannewarie - Mort Walker, Amerikaanse stripteikeneer (94)
31 jannewarie - Rita Deneve, Belzje zengeres (74)
1 fibberwarie - Menno Wigman, Nederlandsen diechter (51, dobbel longoontsteking)
2 fibberwarie - Dennis Edwards, Amerikaanse soulzenger (74)
13 fibberwarie - Hendrik vaan Denemarke, prins-gemaol (83, kaanker en complicaties door de krenkde vaan Alzheimer)
14 fibberwarie - Ruud Lubbers, Nederlandse politicus (78)
21 fibberwarie - Billy Graham, Amerikaansen televangelis (99)
24 fibberwarie - Srivedia Kapoor, Indiase actries (54, verdrinking nao hartaonval in bad)
26 fibberwarie - Mies Bouwman, Nederlandse tillevisiepresentatries (88)
4 miert - Davide Astori, Italiaanse voetballer (31)
9 miert - Harrie Sevriens, Nederlands-Limbörgsen diechter (61)
14 miert - Stephen Hawking, Britse natuurkundege (76, ALS)
16 miert - F. Starik, Nederlandsen diechter (59, hartstèlstand)
26 miert - Johan van Hulst, Nederlandse verzatsmaan en politicus (107)
2 aprèl - Winnie Mandela, Zuid-Afrikaanse activiste en (ex-)vrouw vaan Nelson Mandela (81)
5 aprèl - Arthur Spronken, Nederlands-Limbörgse beeldhouwer (87)
5 aprèl - Cecil Taylor, Amerikaansen jazzpianis (89)
13 aprèl - Miloš Forman, Tsjechisch-Amerikaanse rezjisseur (86)
20 aprèl - Avicii, Zweedsen dj (28, zelfmaord)
29 aprèl - Luis García Meza, Boliviaanse politicus en militair (88, hartaonval)
4 mei - Renate Dorrestein, Nederlandse sjriefster (64, slókdermkaanker)
14 mei - Tom Wolfe, Amerikaanse sjriever (88)
17 mei - Richard Pipes, Amerikaansen historicus (94)
22 mei - Philip Roth, Amerikaanse sjriever (85)
4 juni - Jalal Mansur Nuriddin, Amerikaanse rapper (73)
7 juni - Arie den Hartog, Nederlandse fietsrenner (71)
8 juni - Anthony Bourdain, Amerikaanse kok (61, zelfmaord)
10 juni - Abdullah Haselhoef, Surinaams-Nederlandsen imam (49, oto-oongelök)
18 juni - XXXTentacion, Amerikaanse rapper (20, maord)
1 juli - Armando, Nederlandse kunsteneer (88)
6 juli - Shoko Asahara, Japanse religieuze leismaan en terroris (63, geëxecuteerd)
8 juli - Oliver Knussen, Britse componis en dirizjènt (66)
11 augustus - V.S. Naipaul, Trinidadees-Britse sjriever, Nobelpries veur de Literatuur 2001 (85)
16 augustus - Aretha Franklin, Amerikaanse soulzengeres (78, alvleisklierkaanker)
16 augustus - Atal Bihari Vajpayee, Indiase politicus, premier vaan 1998-2004 (93)
18 augustus - Kofi Annan, Ghanesen diplomaot, Nobelpries veur de Vrei 2001 (80)
22 augustus - Ed King, Amerikaanse rockgitaris (Lynyrd Skynyrd) (68)
23 augustus - Dieter Thomas Heck, Duitse tv-prizzentator (80)
24 augustus - Javier Otxoa, Spaonse fietsrenner (43)
25 augustus - John McCain, Amerikaanse politicus (81, hersekaanker)
6 september - Burt Reynolds, Amerikaansen acteur (82)
7 september - Mac Miller, Amerikaanse rapper (26, euverdosis)
10 september - Co Westerik, Nederlandse sjèlder (94)
14 september - Anneke Grönloh, Nederlandse zengeres (76)
17 september (gevoonde) - Celia Barquín, Spaonse golfster (22)
19 september - Sjoukje Hooymaayer, Nederlandse actries (78)
21 september - Trần Đại Quang, Vietnamese politicus en zittende president (61)
23 september - Charles K. Kao, Hong Kongse natuurkundege, Nobelpries in de Natuurkunde 2009 (84)
27 september - Marty Balin, Amerikaanse rockmuzikant (Jefferson Airplane) (76)
28 september - Koos Alberts, Nederlandse zenger (71, blaoskaanker)
1 oktober - Charles Aznavour, Armeens-Franse zenger (94)
4 oktober - Walter Capiau, Belzje prizzentator (80)
6 oktober - Montserrat Caballé, Spaonse operazengeres (85)
7 oktober - Willem Dierks, Nederlands-Limbörgse politicus (68)
20 oktober - Wim Kok, Nederlandse politicus (80, hartkrenkde)
27 oktober - Vichai Srivaddhanaprabha, Thaise zakemaan (60, helikopteroongelök)
30 oktober - Jin Yong, Chinese sjriever (94)
2 november - Roy Hargrove, Amerikaanse jazzmuzikant (49)
12 november - Stan Lee, Amerikaanse scenaris en stripoetgever (95)
26 november - Bernardo Bertolucci, Italiaanse rezjisseur (77, longkaanker)
26 november - Stephen Hillenburg, Amerikaansen animator (57, ALS)
28 november - Manfred de Graaf, Nederlandsen acteur (79, kaanker)
30 november - George H.W. Bush, 41e president vaan de Vereinegde Staote (94)
1 december - Pierre Cnoops, Nederlands-Limbörgse buuttereedner (80)
6 december - Pete Shelley, Britse punkmuzikantj (63, hertaanval)
6 december - Désirée Viola, Belsj-Limbörgse actries (26, zelfmaord)
8 december - Aat Veldhoen, Nederlandse kunsteneer (84)
13 december - Jean-Pierre Van Rossem, Belzje spikkelant en politicus (73)
15 december - Philippe Moureaux, Belzje politicus (79)
22 december - Paddy Ashdown, Britse politicus en diplomaot (77, blaoskaanker)
22 december - Jean Bourgain, Belzje wiskundege (64)
26 december - Frank Adonis, Amerikaansen acteur (83)
26 december - Roy J. Glauber, Amerikaanse natuurkundege, Nobelpries in de Natuurkunde 2005 (93)
28 december - Amos Oz, Israëlische sjriever (79)

Films[bewirk | brón bewèrke]

Jubilea[bewirk | brón bewèrke]

11 november - Waopestèlstand Ierste Wereldoorlog. In diverse len weure herdinkinge gehawwe, in 't bezunder aon 't Wesfroont in Fraankriek en 't Belsj.